DİYABETİK HASTALARDA A-DALGALARININ GÖRÜNME ORANI VE KARAKTERİSTİKLERİ: RETROSPEKTİF ÇALIŞMA

ÖZ Amaç: Sinir iletim çalışmasındaki (SİÇ) geç yanıtlardan biri olan A-Dalgaları, birçok periferik sinir hastalığında izlenebildiği gibi normal bireylerde de görülmektedir. Henüz klinik olarak anlamı net olmazsa da demiyelinizan nöropatilerde başta olmak üzere diğer nöropatilerde görülme sıklığı artmaktadır. Bu çalışmanın amacı diyabetik nöropatide A-dalgalarının görülme sıklığı ile çeşitlerinin incelenmesidir. Yöntem: Araştırmaya motor sinir iletimleri normal ve duysal aksonal polinöpatisi olan 50 diyabetik hasta (DH) ve 40 sağlıklı birey alınarak rutin SİÇ protokolü uygulandı. F-dalgası kayıtlamasın esnasında incelemesi esnasında oluşan A-dalgaları kayıtlandı, elektrofizyolojk olarak sınıflandırıldı ve analiz edildi. Bulgular: DH grubunda A-dalgalarının görünme oranı kontrol grubuna göre tibial sinirde artmış olarak izlenirken, medial ve peroneal sinirde anlamlı fark izlenmedi. Diyabetik hastalarda A-dalgaların erken A-dalgaları ve çoklu A-dalgaları alt çeşitlerinin daha yoğun olarak saptarken, diğer alt çeşitlerinde geç A-dalgaları, F-dalgası ile iç içe geçmiş A-dalgaları ve F-yanıtsız A-dalgaları nadir izlenmiştir. Ayrıca hem DH hem de kontrol grubunda alt ektremitede A-dalgalarının görünme oranı üst ektremiteye göre daha sık izlenmiştir. Sonuç: Çalışmamızda motor nöropatisi olmayan duysal aksonal polinöropatili hastaların distal sinirlerinde A-dalgalarının ortaya çıkabileceği ve bu A-dalgalarının çoğunlukla erken A-dalgası ve de çoklu A-dalgası karakterinde olduğu gösterilmiştir. Bu bulgular doğrultusunda A-dalgalarının saptanması erken dönem uzunluk bağımlı motor nöropati belirteci olabileceğini düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler:

diyabetik nöropati, A-dalgası, çoklu A-dalgaları, erken a-dalgaları

PDF

___

Bischoff C. Neurography: late responses. Muscle Nerve Suppl. 2002;11:S59-65. doi:10.1002/mus.10149
Jerath N, Kimura J. F wave, A wave, H reflex, and blink reflex. Handb Clin Neurol. 2019;160:225-239. doi:10.1016/B978-0-444-64032-1.00015-1
Kawakami S, Sonoo M, Kadoya A, Chiba A, Shimizu T. A-waves in Guillain-Barre syndrome: correlation with electrophysiological subtypes and antiganglioside antibodies. Clin Neurophysiol. Jun 2012;123(6):1234-41. doi:10.1016/j.clinph.2011.10.005
Havton LA, Hotson JR, Kellerth JO. Partial peripheral motor nerve lesions induce changes in the conduction properties of remaining intact motoneurons. Muscle Nerve. May 2001;24(5):662-6. doi:10.1002/mus.1052
Khodulev V, Kabylka A, Klimko A. Significance of A-waves in Isolated Calf Pain as a Manifestation of Radicular Pain During F-wave Studies: A Case Report. Cureus. Feb 2023;15(2):e35254. doi:10.7759/cureus.35254
Rowin J, Meriggioli MN. Electrodiagnostic significance of supramaximally stimulated A-waves. Muscle Nerve. Jul 2000;23(7):1117-20. doi:10.1002/1097-4598(200007)23:7<1117::aid-mus16>3.0.co;2-#
Sartucci F, Bocci T, Borghetti D, et al. Further insight on A-wave in acute and chronic demyelinating neuropathies. Neurol Sci. Oct 2010;31(5):609-16. doi:10.1007/s10072-010-0354-x
Puksa L, Stalberg E, Falck B. Occurrence of A-waves in F-wave studies of healthy nerves. Muscle Nerve. Nov 2003;28(5):626-9. doi:10.1002/mus.10448
Srotova I, Vlckova E, Dusek L, Bednarik J. A-waves increase the risk of developing neuropathy. Brain Behav. Aug 2017;7(8):e00760. doi:10.1002/brb3.760
Fang J, Cui L, Liu M, et al. A Retrospective Study of the Characteristics and Clinical Significance of A-Waves in Amyotrophic Lateral Sclerosis. Front Neurol. 2017;8:515. doi:10.3389/fneur.2017.00515
Kornhuber ME, Bischoff C, Mentrup H, Conrad B. Multiple A waves in Guillain-Barre syndrome. Muscle Nerve. Mar 1999;22(3):394-9. doi:10.1002/(sici)1097-4598(199903)22:3<394::aid-mus13>3.0.co;2-v
ElSayed NA, Aleppo G, Aroda VR, et al. 2. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Care in Diabetes-2023. Diabetes Care. Jan 1 2023;46(Suppl 1):S19-S40. doi:10.2337/dc23-S002
Stalberg E, van Dijk H, Falck B, et al. Standards for quantification of EMG and neurography. Clin Neurophysiol. Sep 2019;130(9):1688-1729. doi:10.1016/j.clinph.2019.05.008
Bischoff C, Stalberg E, Falck B, Puksa L. Significance of A-waves recorded in routine motor nerve conduction studies. Electroencephalogr Clin Neurophysiol. Dec 1996;101(6):528-33. doi:10.1016/s0013-4694(96)96553-4
Rampello L, Rampello L, Arcidiacono A, Patti F. A waves in electroneurography: differential diagnosis with other late responses. Neurol Sci. Dec 2020;41(12):3537-3545. doi:10.1007/s10072-020-04649-2
Cai Q, Aimair G, Xu WX, et al. The Physiological Significance of A-Waves in Early Diabetic Neuropathy: Assessment of Motor Nerve Fibers by Neurophysiological Techniques. Front Syst Neurosci. 2021;15:633915. doi:10.3389/fnsys.2021.633915
Rampello L, Rampello L, Arcidiacono A. A Waves in Diabetic Neuropathy: Pathophysiology and Neurographic Images. J Clin Neurophysiol. Mar 2019;36(2):93-96. doi:10.1097/WNP.0000000000000515
Feldman EL, Callaghan BC, Pop-Busui R, et al. Diabetic neuropathy. Nat Rev Dis Primers. Jun 13 2019;5(1):42. doi:10.1038/s41572-019-0097-9