Elif OK, Fatma Yasemin KUTLU

Son Dönem Böbrek Yetmezliği Uyum Ölçeği Türkçe Uyarlamasının Psikometrik Özellikleri

Amaç: Bu araştırma Son Dönem Böbrek Yetmezliği Uyum Ölçeğinin SDBY-UÖ Türkçe dil eşdeğerliliğini sağlamak ve psikometrik özelliklerini belirlemek amacı ile metodolojik yöntemle tanımlayıcı araştırma tipinde gerçekleştirildi.Yöntem: Ölçeğin Türkçe çevirisi ve geri çevirisi yapıldıktan sonra uzman görüşüne sunularak kapsam geçerliği sağlandı. Araştırmanın örneklemini İstanbul’da özel bir hemodiyaliz HD merkezinde HD tedavisi alan 83 hasta oluşturdu, test- tekrar test korelasyon analizi 30 hasta ile gerçekleştirildi. Ölçeğin geçerliği; kapsam, yapı ve ölçütsel geçerlik ile, güvenilirliği ise test- tekrar test ve madde toplam puan korelasyon analizleri kullanılarak değerlendirildi.Bulgular: SDBY-UÖ’nün kapsam geçerlik indeksi CVI 0,94 olarak belirlendi. Yapı ve ölçütsel geçerlik için hastaların tıbbı kayıtlarından elde edilen veriler ile değerlendirme yapıldı. Ölçeğin test tekrar test korelasyon analizi 0,83 p

Psychometric Properties of Turkish Version of The End Stage Renal Disease Adherence Questionnaire

Objectives: This study was carried out in a descriptive research type by methodological method in order to provide End Stage Renal Disease Adherence Questionnaire ESRD-AQ Turkish language equivalence and to determine its psychometric properties.Study Design: After the scale Turkish translation and back translation, it was presented to the expert’s opinion and the content was validated. The sample of the study consisted of 83 patients who received HD therapy at a specialhemodialysis HD center in Istanbul. Test-retest correlation analysis was performed with 30 patients. The validity of the scale; content, construct, criterion validity analysis; reliability was assessed using test-retest and item total score correlation analyzes.Results: The content validity index CVI of ESRD-AQ was 0.94. Assessment was made with the data obtained from the medical records of the patients for construct and criterion validity. Test retest correlation analysis of the scale was 0.83 p

Keywords:

End stage renal disease hemodialysis, adherence to treatment,

PDF

___

1. Akdemir, N., Akkuş, Y., Kapucu, S.S., Karacan Y. Hemodiyaliz Ünitelerinde Durum Saptama Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2006;13:35-45.

2. Hacıhasanoğlu, R., Yıldırım, A. Hemodiyaliz Hastalarında Yaşam Kalitesi ve Öz-Bakım Gücünün Değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2009;25:87-100.

3. Ovayolu, N., Uçan, Ö., Pehlivan, S., Yıldızgördü, E. Hemodiyaliz Hastalarının Tedaviye ve Diyete Uyumları ile Bazı Kan Değerleri Arasındaki İlişki. Fırat Sağlık Dergisi, 2007;2:93-100.

4. Kara, B., İşcan, B. Hemşirelerin Hemodiyaliz Hastalarında Algıladıkları Stresörler. Nefroloji Hemşireliği Dergisi, Kasım 2005- Şubat 2006;57-64

5. Süleymanlar, G.(Ed.), Ateş, K.(Ed.) ve Seyahi, N.(Ed.). Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon, Registry 2015. T.C. Sağlık Bakanlığı Ve Türk Nefroloji Derneği Ortak Raporu. Ankara, Miki Matbaacılık, 2016.

6. Özçürümez, G., Tanrıverdi, N. ve Zileli, L. Kronik Böbrek Yetmezliğinin Psikiyatrik ve Psikososyal Yönleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 2003;14:72-80.

7. Russel, C.L., Knowles, N., Peace, L., Cronk, N.J., Matteson, M.L., Ponferrada, L. et al. Motivational Interviewing in Dialysis Adherence Study. Nephrology Nursing Journal, 2011;38:229-36.

8. Schmid, H., Hartmann, B., Schiffl, H. Adherence To Prescribed Oral Medication In Adult Patients Undergoing Chronic Hemodialysis: A Critical Review Of The Literature. Eur J Med Res,2009;14:185-90.

9. Saran, R., Bragg-Gresham, JL., Rayner, HC., Goodkin, DA., Keen, ML., Van Dijk, PC. ve ark. Nonadherence in Hemodialysis: Associations with Mortality, Hospitalization, and Practice Patterns in the DOPPS. Kidney International, 2003;64:254-62. [CrossRef]

10. Kutner N.G. Improving Compliance in Dialysis Patients: Does Anything Work? Seminars in Dialysis, 2001;14:324-7.

11. Denhaerynck, K., Manhaeve, D., Dobbels, F., Garzoni, D., Nolte, C. ve Geest, S.D. Prevalence And Consequences Of Nonadherence To Hemodialysis Regimens. American Journal Of Critical Care, May 2007;16:222-35.

12. Leggat, L.E. Adherence With Dialysis: A Focus On Mortality Risk. Seminars in Dialysis, 2005;18:137-41. [CrossRef]

13. Rosner, F. Patient noncompliance: Causes And Solutions. The Mount Sinai Journal of Medicine 2006;73:553-9.

14. Kara, B. Diyaliz Diyet Ve Sıvı Kısıtlamasına Uyumsuzluk Ölçeği’nin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2009;12:20-7.

15. Vlaminck, H., Maes, B., Jacobs, A., Reyntjens, S. ve Evers, G. The Dialysis Diet and Fluid Nonadherence Questionnaire: Validity Testing of a Self-Report İnstrument For Clinical Practice. Journal of Clinical Nursing, 2001;10:707-15.

16. Akyol AD. Kronik Böbrek Yetmezliği. Üriner Sistem Hastalıklarında Bakım. Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireleri Derneği Yayınları No:4 İzmir, Meta Basım 2005, pp:112-32.

17. Bağ, E. Hemodiyaliz Uygulanan Hastalarda Öz-bakım Gücü ve Özyeterliliğin Değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Sivas, 2007.

18. Şencan, H. Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara, Seçkin Yayıncılık (Birinci Baskı), 2005.

19. Kim, Y., Evangelista, LS., Phillips, LR., Pavlish, C. ve Kopple, JD. The End-Stage Renal Disease Adherence Questionnaire (ESRDAQ): Testing The Psychometric Properties in Patients Receiving In-Center Hemodialysis. Nephrology Nursing Journal 2010;37:377–93.

20. Erefe, İ. Veri Toplama Araçlarının Niteliği. İçinde: İ. Erefe (Ed.), Hemşirelikte Araştırma İlke, Süreç ve Yöntemleri. İstanbul, Odak Ofset, 2002, s.181.

21. National Kidney Foundation. Clinical Practice Guidelines and Clinical Practice Recommendations for hemodialysis adequacy, update 2006. Am J Kidney Dis 2006; 48(Suppl): 2-90.

22. Yurdugül, H. Ölçek Geliitirme Çalışmalarında Kapsam Geçerliği için Kapsam Geçerlik İndekslerinin Kullanılması. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli, 2005.

23. Kim, Y. ve L.S.,Evangelista. Development and Cultural Adaptation Of the Spanish Version of the End Stage Renal Disease Adherence Questionnaire (SESRDAQ). Nephrol Nurs J, 2013;40:493–507.

24. Poveda, V., Amado, L., Filgueiras, M., Teixeira, L., Miranda, V., SantosSilva, A., et al. End-Stage Renal Disease Adherence Questionnaire: Translation and Validation to the Portuguese Language. Journal of Renal Failure, 2016; 38:1633-8. [CrossRef]

25. Kim Y, Park Y. Validation of the Korean Version of the End-Stage Renal Disease Adherence Questionnaire. Journal Of Korean Clinical Nursing Research 2012;18:307-16.

26. Naalweh K, Barakat MA, Sweileh MW, Al-Jabi SW, Sweileh WM ve Zyoud SH. Treatment Adherence and Perception in Patients on Maintenance Hemodialysis: A Cross – Sectional Study From Palestine. BMC Nephrology 2017;18:178. [CrossRef]