Kardiyovasküler Hastalık veya Kardiyovasküler Risk Faktörlerine Sahip ve Tıbbi Beslenme Tedavisi Alan Bireylerde Beslenme Okuryazarlığı ve Diyet Öz Yeterliliği

Amaç: Bu çalışmada kardiyovasküler hastalığa veya risk faktörlerine sahip olup, tıbbi beslenme tedavisi alan bireylerde beslenme okuryazarlığı ve diyet öz yeterliliğinin saptnması, beslenme okuryazarlığının diyet öz yeterliliğine etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya Kasım 2019 – Şubat 2020 tarihleri arasında 150 birey dahil edilmiş, boy uzunluğu, vücut ağırlığı ve bel çevreleri ölçümleri yapılmış, veri toplamak için sorgulanan yaş, cinsiyet, eğitim durumu, yaşanılan bölge gibi sosyodemografik özelliklerine ek olarak Yetişkinlerde Beslenme Okuryazarlığı Değerlendirme Aracı ve kalp hastalarında beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesinde Öz Yeterlilik Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Bireylerin eğitim seviyesi ve yaşadıkları bölge ile beslenme okuryazarlığı arasında anlamlı bir ilişki olduğu (p

The Relationship Between Nutrition Literacy and Diet Self-Efficacy in Individuals who Have Cardiovascular Disease or Cardiovascular Risk Factors Receiving Dietary Therapy

Purpose: We aimed to determine the nutrition literacy and diet self-efficacy levels of individuals who have a cardiovascular disease or risk factors and receive dietary therapy, and to determine the effect of nutrition literacy on diet self-efficacy. Methods: “Nutrition Literacy Assessment Tool in Adults” and “Self-Efficacy Scale in the Regulation Nutritional Habits in Heart Patients” were used among 150 participants between November 2019 and February 2020.Participants' age, sex, place of residence, educational levels, current cardiovascular diseases and risk factors, previous cardiovascular operations, other accompanying chronic diseases, and previous dietary treatment were questioned; height, body weight, and waist circumference were measured. Results: A significant difference was found between the educational levels of the participants, their place of residence, and their nutrition literacy levels (p

PDF

___

1. Samur, G. Kalp Damar Hastalıklarında Beslenme. Sağlık Bakanlığı Yayın No:728; Ankara; 2008
2. Gibbs, H. Chapman-Novakofski, K. Establishing Content Validity for the Nutrition Literacy Assessment Instrument. Prev Chronic Dis 2013;10:120267. DOI: http://dx.doi.org/10.5888/pcd10.120267
3. Gibbs, H. Ellerbeck, E. The Nutrition Literacy Assessment Instrument (Nlit) İs A Valid And Reliable Measure Of Nutrition Literacy İn Adults With Chronic Disease. J Nutr Educ Behav. 2018 March ; 50:3: 247–257.e1. doi:10.1016/j.jneb.2017.10.008.
4. Ghimire, S. Barriers To Diet And Exercise Among Nepalese Type 2 Diabetic Patients. Hindawi International Scholarly Research Notices Volume 2017, Article ID 1273084, 9 Pages https://doi.org/10.1155/2017/1273084
5. Chair, S.K. Wong, K.B.Yee-Man Tang, J.Wang, Q. & Cheng, H.Y. Social support as a predictor of diet and exercise self-efficacy in patients with coronary artery disease. Contemporary Nurse, 2015; 51:2-3, 188-199, DOI: 10.1080/10376178.2016.1171726
6. Cesur, B. Evaluation Instrument of Nutrition Literacy on Adults (EINLA) A Validity and Reliability Study. Integr Food Nutr Metab; 2015;2(1): 127-130 doi: 10.15761/IFNM.1000125
7. Bandura, A. Guide for Constructing Self-Efficacy Scales, Self-Efficacy Beliefs of Adolescents Adolescence and Education.(Ed) Urdan T, Pajares F, IAP, 2006 ISBN 1607527502, 9781607527503
8. Sevinç, S. & Argon, G. Kalp Hastalarında Beslenme Alışkanlıklarının Düzenlenmesinde Öz-yeterlilik Ölçeğinin Türkçe Geçerlilik ve Güvenirliği. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakülesi Dergisi, 2014;30(2):19-33
9. Tevfikoğlu, L. Parkinsonlu Hastaların Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesine Yönelik Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Diyetetik Anabilimdalı. Ankara ; 2007
10. Beyhan Cengiz ÖZYURT, Manisa'da Kırsal Bir Bölgede Yaşayan 45 Yaş ve Üzeri Erkeklerde Kardiovasküler Hastalık Risk, F.Ü.Sağ.Bil.Tıp Derg. 2010: 24 (2): 101
11. Kappert K, Böhm M, Schmieder R, et all. Impact of sex on cardiovascular outcome in patients at high cardiovascular risk: Analysis of the Telmisartan Randomized Assessment Study in ACE-Intolerant Subjects With Cardiovascular Disease (TRANSCEND) and the Ongoing Telmisartan Alone and in Combination With Ramipril Global End Point Trial (ONTARGET). Circulation. 2012; 126: 934-41
12. Hatice Dülek, Zeynep Tuzcular Vural, Işık Gönenç, Kardiyovasküler Hastalıklara Etki Eden Faktörlerin Değerlendirilmesi ve Kardiyovasküler Risk Skorlamalarının Karşılaştırılması, Dicle Tıp Dergisi / Dicle Med J (2019) 46 (3) : 449 – 459
13. Birinci Basamak Sağlık Hizmeti Kronik Hastalık İzlemi Saha Uygulama Çalışması (İstanbul, Ankara, Erzurum), T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No : 1119, Ankara, 2018 ISBN : 978-975-590-727-7
14. Demir Özdenk G. Bir Üniversite Çalışanlarının Beslenme Okuryazarlığı, Beslenme Davranışları ve İlişkili Faktörler, Turk J Public Health; 2018;16(3)
15. Costarelli et al. Health and nutrition literacy levels in Greek adults with chronic disease, Publıc Health Panorama, volume 5, ıssue 2–3 , june–september 2019 | 123–329
16. Aihara Y, Minai J. Barriers and catalysts of nutrition literacy among elderly Japanese people. Health Promot Int. 2011 Dec;26(4):421-31. doi: 10.1093/heapro/dar005. Epub 2011 Feb 8.
17. Putnoky et al. Reliability and validity of a General Nutrition Knowledge Questionnaire for adults in a Romanian population. European Journal of Clinical Nutrition: 2020 https://doi.org/10.1038/s41430-020-0616-5
18. Martin L T ve ark. Literacy Skills and Calculated 10-Year Risk of Coronary Heart Disease. J Gen Intern Med 26(1):45–50: 2010 DOI: 10.1007/s11606-010-1488-5
19. Arseven, A. “Öz Yeterlilik: Bir Kavram Analizi / Self-Efficacy: A Concept Analysis”, Turkısh Studıes -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (2016)Volume 11/19 Fall 2016, Ankara/Turkey, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.10001, p. 63-80.