ÇEVRE KİRLİLİĞİNİ ÖNLEMEDE VERGİ POLİTİKALARININ ROLÜ VE ÖNEMİ

Çevre kirliliği her geçen gün üretim ve tüketim faaliyetlerinin artmasından, dünya nüfusunun hızlı artışından ve buna baglı olarak insanların ihtiyaçlarının çeşitlenmesinden dolayı çok önemli bir konu haline gelmiştir. Tabiatın kirletilmesinden ötürü ve bunun yanında çevre kirliliğini önleyecek yeterli önlemlerin alınmamsından dolayı gelecek nesillere kirletilmemiş ve bozulmamış bir tabiat bırakma hayali zorlaşmaktadır. Günümüzde devletler çevre politikaları ile ilgiliğ hedeflere ulaşmak için vergi politikalarını kullanmaktadırlar ve çevreyi bozan faktörlerin vergilendirilmesi ile esas hedeflenen şey, kamu gelirlerini artırmaktan ziyade çevreyi bozanların verdikleri zararın cezasına katlanmalarıdır. Çevre vergileri litaretürde çevre koruma vergisi, karbon vergisi, emisyon vergisi ve çevreyi kirletme vergisi olarak bilinir. Bu çalışmada, önce litaretürde farklı ülkelerdeki uygulamaların ve çevre vergilerinin katkıları açıklanacak, sonra ülkemizdeki çevre vergileri farklı ülkelerdeki uygulamalarla karşılaştırılacak, son olarak da bu konudaki eksiklikler ve bazı teorik yaklaşımlar ele alınacaktır.

THE ROLE AND IMPORTANCE OF TAX POLICIES IN PREVENTING ENVIRONMENTAL POLLUTION

Environmental pollution has been a vital issue day by day due to the increase of production and consumption activities, the rapid increase of the world population and varieties of people's needs accordingly. The dream of leaving an indigenous and unpolluted nature for the future generations has been getting difficult because of polluting the nature and besides since no measures have been adequately taken to prevent pollution of the environment. Today the states have used the tax policies to reach the goals on environmental policy and by taxation of factors damaging environment, it has been mainly aimed that those who degrade the environment should bear the penalty of the degradations they do, rather than increasing public incomes. Environmental taxes are known as green tax, carbon tax, emission tax and pollution tax in the literature. In this study, at first it will be explained the contributions of environmental taxes and their implementations in different countries in the literature, then compared environmental taxes in our country with implementations in different countries; finally the lacks on this topic and some theoretical approaches will be analyzed.

PDF

___

ADAM Stuart and BROWNE James, (2006), A Survey Of Uk Tax System, The Institute For Fiscal Studies, Briefing Note No. 9, England.
ACAR İbrahim Atilla,(2006), "Vergilemede Tahsis İlkesinin Çevre Vergileri Açısından Değerlendirilmesi", Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Y.2006, C.11, S.1, s.215-232.
AKKAYA Şahin ve BAKKAL Ufuk, (2005) "Çevre Vergileri ve Çifte Yarar", İktisat Fakültesi Mecmuası, Cilt 55, Sayı 2, s.1-22
AKKAYA Şahin, (2004), "Çevre Vergileri ve Gelir Dağılımı", İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 46. Seri, s.1-12.
ALICI Birgül ve YILDIZ Habib, (2012) "Küresel Kamusal Bir Mal Olan Çevrenin Korunmasında Karbon Vergisi Ve Etkinliği", Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, Cilt 4, No 1, s. 55-69, ISSN: 2146- 0817.
BAĞDİGEN, Muhlis ve DEMİR, Emre (2010), "Küresel Isınmayla Mücadelede Türk Vergi Mevzuatı", ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (12), s.153-177.
BATAL Salih, (2010) "Avrupa Birliği Çevre Politikalarinin Temel Özellikleri", Mevzuat Dergisi, Yıl :13, Sayı: 148.
BEKMEZ Selahattin ve NAKIPOĞLU Ferda, (2012) "Çevre VergisiEkonomik Büyüme İkilemi", Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, s.641-658. http://sbe.gantep.edu.tr, Erişim Tarihi: 02.03.2013.
BİLGİN Sibel ve ORKUNOĞLU Işıl Fulya, (2010) "Fiskal Ve Ekstrafiskal Amaçlar Bağlaminda 1970'lerden Günümüze Çevre Vergileri", Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 12/1, s.77-108.
CANTON Joan, (2008), "Redealing the Cards: How an eco-industry modifies the political economy of environmental taxes", Resource and Energy Economics, 30, p.295-315.
FABRIZIO Patriarca et FRANCESKO Vona, (2012), Environmental Taxes, Inequality and Technical Change, Revue de I'OFCE, p. 389-413.
FERHATOĞLU Emrah, (2003), "Avrupa Birliği'nde Ortak Çevre Politikasi Çerçevesinde Çevre Vergileri", e-yaklasim, Ekim: 2003, Sayı: 3, http://www.yaklasim.com.tr (Erişim Tarihi: 10.03.2013).
FULLERTON Don, LEICESTER Andrew and SMITH Stephen, (2008), "Environmental Taxes," NBER Working Paper No.14197, p.1-59, (available at http://www.nber.org/papers/w14197).
GÜZEL Alper, "Sürdürülebilir Kalkınma'da Yerel Yönetimlerin Mali Sorumlulukları", www.tubitak.gov.tr/tubitak.../EK-10.pdf -, Erişim Tarihi: 01.02.2013.
HEADY Christopher, Çeviren: Erkan Yetkiner, "Gelişmekte Olan Ülkelerde Vergi Politikalari: OECD Deneyimlerinden Neler Öğrenilebilir?", http://www.mazarsdenge.com.tr/index.php?mid=800 (Erişim Tarihi: 01.02.2013).
DIRK Heine et all, (2012), "Environmental Tax Reform: Principles from Theory and Practice to Date" IMF Working Paper, Fiscal Affairs Department.
JAMALI Tarık, (2007), Ekolojik Vergiler, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara.
JOHANSSON Bengt,( 2006), "Economic Instruments in Practice 1: Carbon Tax in Sweden", Swedish Environmental Protection Agency.
KARGI Veli ve YÜKSEL Cihan, (2010), "Çevresel Dışsallıklarda Kamu Ekonomisi Çözümleri", Maliye Dergisi, Sayı 159, TemmuzAralık, s. 183-202.
MUTLU Ayşegül, (2006), "Küresel Kamusal Mallar Bağlamında Sağlık Hizmetleri ve Çevre Kirlenmesi: Üretim, Finansman ve Yönetim Sorunları", Maliye Dergisi, Sayı 150, s. 53-78.
OECD Book: Taxation, Innovation and the Environment, September 2011, www.oecd.org
OHORI Shuichi, (2011), "Dynamic Environmental Taxes Under Internatıonal Duopoly", Australian Economic Papers, Blackwell Publishing, Australia, March 2011, p.40-50.
ÖZDEMIR Biltekin, (2009), "Küresel Kirlenme Sürdürülebilir Ekonomik Büyüme ve Çevre Vergileri", Maliye Dergisi, Sayı, 156, OcakHaziran 2009, s.1-36.
ÖZYARDIMCI M.Cemal, (1998) "Belediyelerimizde Emlak ve Çevre Temizlik Vergisi Uygulamaları", Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 3, s.81-93.
PALLANGYO Daniel Mirisho, (2007), Environmental Law in Tanzania; How Far Have We Gone?', 3/1 Law, Environment and Development Journal, p. 26-39, (available at http://www.leadjournal.org/content/07026.pdf).
STEINBACH Nancy and et all.. (2009), Revision of SEEA 2003: Outcome paper: Environmental taxes, Eurostat.
TAVŞANCI Aykut, (2005), "AB Çevre Politikası Çerçevesinde Çevre Vergileri", İktisat İşletme ve Finans Mali ve Ekonomik Sorunlara Yönelik Aylık Yayını, Yıl:20, Sayı: 236, Ankara, s. 41-49.
Türkiye İstatistik Kurumu, (2009), Çevre İstatistikleri, Sorularla Resmi İstatistikler Dizisi - 8, Yayın No, 3257.
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2013), Stratejik Plan 2013-2017, Ankara: Strateji Geliştirme Başkanlığı.
ÜSTÜN Ümit Süleyman, (2012), "Motorlu Taşıtlar Üzerinden Alınan Vergilerin Çevreyi Korumaya Yönelik ve Adil Olarak Düzenlenmesi", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XVI, Sayı 1, s.153-190.
WILLIAMS III Roberton C., (2003), "Health Effects and Optimal Environmental Taxes", Journal Of Public Economics, 87, p. 323- 335.
ZHONG Ma and Majocchi Alberto, (1999), "Rapporteurs' Report", Environmental Taxes, Recent Developments In China and OECD Countries, OECD, France, p.7-16.
www.taxpolicycenter.org/briefingbook (ErişimTarihi: 12.03.2013)