Gençlerin Dini Temalı Medya Programlarına Yönelik Algılarının Araştırılması

Türkiye'de son yirmi yılda hem geleneksel medyada hem de yeni/dijital medyada dini içerikli yayınların sayısı oldukça artmıştır. Özellikle iktidarda muhafazakar bir siyasi partinin olmasının yarattığı ivmeyle, dini içerikli TV kanal ve programların sayısı dikkate değer ölçüde artmış ve bu artış beraberinde medya ve din arasındaki ilişkiye dair çok sayıda soruyu gündeme getirmiştir. Bu sorular arasında, medyadaki dini programların dinin gerçeklerini yansıtıp yansıtmadığı, bunların siyasi erkin denetimi altında olup olmadığı, medyadaki dinin araçsallaştırılıp araçsallaştırılmadığı ve medyadaki dinin din alanında uzman gerçek kişilerce temsil edilip edilmediği gibi konular bulunmaktadır. Bu makale, Stuart Hall (1973)'un bakış açılarından yararlanarak Türkiye'deki dini içerikli yayınları 15-24 yaş arası genç izleyicilerin algıları üzerinden ampirik olarak inceleyen bir doktora tezinin kilit noktalarını vurgulamaktadır. Ayrıca, Hall'un kodlama ve kod-açımlama görüşlerinden yola çıkarak, gençlerin dini bir yayındaki kodlayıcının tercihi/amacı doğrultusunda kodlanan mesajları tam olarak kodlandıkları gibi mi yoksa baskın-hegemonik koda aykırı olarak mı alımladıkları sorusunu cevaplamaktadır. Bu makaledeki din, medya ve araştırma terimleri, sırasıyla İslam'ı, televizyon ve dijital medyayı ve doktora tezini (Al, 2019) ifade etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Stuart Hall, kodlama, kod-açımlama, medya ve din, alımlama

An Investigation into Young People’s Perceptions of Religious-Themed Media Programs

The number of broadcasts with religious content has increased considerably in both the traditional and new digital media in Turkey over the past two decades. With the momentum created by the presence of a conservative political party in power in particular, the number of TV channels and programs with religious content has increased considerably, and this rise has brought up a number of questions about the relationship between media and religion. Among those questions are whether these religious programs reflect the truths of religion, whether they are controlled by political figures, whether the religion in media is largely mediated, and whether it is represented by authorities on religion. This paper highlights the key points of an empirical doctoral dissertation that investigated broadcasts with religious content in Turkey through the perceptions of young audiences between the ages of 15-24 while benefitting from the perspectives of Stuart Hall (Hall, 1973). Based on Hall’s views on encoding and decoding, the study will also answer the question of whether young people receive the intended messages from religious broadcasts in exactly the way they’ve been encoded or if they’ve decoded them in opposition to the dominant hegemonic code. This paper uses the terms religion, media, and the research to refer respectively to Islam, television and the new digital media, and Al’s (2019) doctoral dissertation.

Keywords:

Stuart Hall, encoding, decoding, media and religion, perception,

PDF

___

Al, A. (2019). Medyadaki Dini İçerikli Yayınlarla İlgili İzleyici Algısı Araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
Al, A. (2020). The construct validity of the scale of audience perceptions of media and religion. Journal of Media and Religion Studies, 3(1), s. 61-77. google scholar
Çetinbaş, T. (2012). Popüler Kültür ve Medya Ekseninde Dizi Analizi: ‘Küçük Sırlar’ın Türk Gençliği Üzerindeki Sosyo-kültürel Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Girne Amerikan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
Çoban, S. (2013). Hegemonya Aracı ve İdeolojik Aygıt Olarak Medya. İstanbul: Parşömen Yayıncılık. google scholar
Demir, N. K. (2007). Elazığ’da Kurtlar Vadisi Dizisinin Alımlanması. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 251266. google scholar
Güneş, A. (2018). Medyanın Olumsuz Din Algısına Etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28(1), 203- 216. google scholar
Gürses, İ., & İrk, E. (2018). İnternet Kullanımı ve Ergenlerin Dini Gelişimleri Üzerine Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 27(1), 109-135. google scholar
Hall, S. (1973). Encoding and Decoding in the Television Discourse. Mimeographed paper, Centre for Cultural Studies, University of Birmingham. google scholar
Hall, S. (2006). Encoding/decoding. Meenakshi G. Durham & Douglas M. Kellner (Ed), Media and cultural studies: Key works. (pp. 163-173). Malden, MA: Blackwell. google scholar
Hall, S. (2017). Temsil: Kültürel Temsiller ve Anlamlandırma Uygulamaları. Çev. İdil Dündar, İstanbul: Pinhan Yayıncılık. google scholar
İlhan, V. (2010). Medya ve Gençlik: 15-24 Yaş Arası Gençlerin Televizyon Dizilerini İzleme Pratiklerindeki Dönüşüm. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
Livingstone, S. M. (1990). Interpreting Television Narrative: How Viewers See a Story. Journal of Communication, 40, 72-85. google scholar
Morley, D. 1980. The “Nationwide” Audience: Structure and Decoding. London: British Film Institute. google scholar
Nazıroğlu, B. (2015). Din Eğitiminin Gerekliliği Açısından Dini Medya Okuryazarlığı. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 15(2), 191-220. google scholar
Şeker, M., Bakış, Ç., & Dizeci, B. (2018). İnsani gelişme endeksi - ilçeler (İGE-İ) 2017 tüketiciden insana geçiş. İstanbul: Çizge Tanıtım ve Matbaacılık. google scholar
Turan, İ. (2007a). Medyadaki din adamı üzerine bazı düşünceler. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24-25, 293-304. google scholar
Turan, İ. (2007b). Televizyonlardaki Dini İçerikli Programların Yetişkinler Üzerindeki Etkileri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 23-23, 223-245. google scholar
Uçar, R. S. (2016). Televizyonun Ergenin Din Algısı ve Ahlaki Tutumu Üzerindeki Etkisi (Muş İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar