ÖĞRENCİLERİN İLİŞKİLERİNDE YAŞADIKLARI SOSYAL BASKI VE KONTROLLE İLGİLİ GÜÇLÜKLER ARAŞTIRMASI

Bu araştırmanın amacı, öğrencilerin ilişkilerinde yaşadıkları sosyal baskı ve kontrolle ilgili güçlükleri saptamak, başkalarına yardım etme davranışlarının etkilerini incelemek, kendilerini savunma durumlarını belirlemektir. Dünya Sağlık Örgütü’nün Türkiye için geçerlilik çalışması yapılmış olan WHOQOL–100 yaşam kalitesi ölçeği ile veriler toplanmıştır. Öğrenciler ilişkilerinde büyük bir sosyal baskı yaşamaktadır. Kız öğrenciler uyumlu ve bağımlı ilişkileri yaşarken, erkek öğrenciler uyumsuz, çatışmacı ve bağımsızlık arayıcı ilişkiler içindedir. Savunmacı iletişim tutumları, öğrencilerin ilişkilerinin niteliğini belirlemekte, iletişim çatışmalarının ve şiddetin nedeni olarak önem kazanmaktadır. Baskıcı ve kontrol edici ilişkiler öğrencileri bağımlı toplumsallaşma dinamiğine yönlendirmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal baskı ve kontrol, başkalarına yardım etme, kendini savunma

A Research of Difficulties Related to Social Pressure and Control the Students Experience in Their Relations

This research aims at determining social pressure and control difficulties students experience in their relations; examining the influences of their behaviour in helping others; and determining their self-defence state. Data were collected via WHO’s life quality scale “WHOQOL-100”, whose validity study has been done for Turkey. Students experience great social pressures in their relations. While female students establish harmonious and dependent relations, male students experience inharmonious, confrontational and independent relations. Defensive communication attitudes determine the quality of student relations and gain importance as the reason of communication conflicts and violence. Oppressive and controlling relations direct students to dependent socialization dynamics.

Keywords:

Social pressure and control, helping others, self-defence,

PDF

___

Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2008). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı Taslağı (2008–2013), Ankara, 6–8.
Bilir, Ş., Mağden, D., Tuğrul, B. A., San, P., Artan, İ. ve Üstün, E. (1992). “İlkokul 3–4–5 Sınıf Öğrencilerinin Cep Harçlıklarının Tüketilmesinde Televizyon Reklamların Etkisinin İncelenmesi”, Beslenme ve Diyet Dergisi 21 (1): 32.
Büyükkaragöz, S. (1995). “Aile İçi Demokrasi ve Eğitim”, Değişim Sürecinde Aile: Toplumsal Katılım ve Demokratik Değerler, Aile Kurultayı,16 -18 Kasım 1994, Ankara: Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, Yayın No:83, 113 -121.
Cüceloğlu, D. (1994). Yeniden İnsan İnsana, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Çobanoğlu, F. Şentürk, İ. ve Kıran, D. (2008). Liselerde Yaşanan Şiddet Olaylarının Nedenleri ve Çözüm Önerileri (Denizli İli Örneği), Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (2) 24, 127 -129.
Duman, N. (2000). Ankara Liselerinde Çeteye Katılma Potansiyeli Olan Öğrenci Grupları ve Okul Sosyal Hizmeti, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Duyan, V., Duyan G. Ç., Sevin, Ç., Erbay, E., İkizoğlu, M., ve Çiftçi, E. G. (2008). “Lisede Okuyan Öğrencilerin Yalnızlık Durumlarına Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi”, Eğitim ve Bilim Dergisi, (33) 150, 28-41.
Dökmen, Ü. (1994). İletişim Çatışmaları ve Empati, 2. Baskı, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Erdoğan, İ. (1998). Araştırma Dizaynı ve İstatistik Yöntemleri, Ankara: Emel Matbaası.
Güvenç, G. ve Aktaş, V. (2006). “Ergenlik Döneminde Yaş, Toplumsal Cinsiyet, Bireysel ve İlişkisel Tutumlar, Benlik Değeri ve Yaşam Becerilerine İlişkin Algı Arasındaki İlişkiler”, Türk Psikoloji Dergisi, 21 (57), 45-62
Hablemitoğlu, Ş. (2003). “Çocuk Hakları ve Çocukların Yaşam Kalitesi”, Çalışma Ortamı, 66, 16 -18.
İçişleri Bakanlığı (2006). Bağımlılık Yapıcı Maddeler ve Bağımlılıkla Mücadelede Ulusal Politika ve Strateji Belgesi (2007-2011), Ankara.
İmamoğlu, O. (1995). “Değişim Sürecinde Aile: Evlilik İlişkileri Bireysel Gelişim ve Demokratik Değerler”, Değişim Sürecinde Aile: Toplumsal Katılım Demokratik Değer-ler, Aile Kurultayı, 16 -18 Kasım 1994, Ankara: Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, Yayın No: 83, 33-51.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1995). “Aileye Yaklaşımda Bir Kuramsal Çerçeve ve Aile Değişim Modeli”, Değişim Sürecinde Aile: Toplumsal Katılım Demokratik Değerler, Aile Kurultayı, 16 -18 Kasım 1994, Ankara: Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı, Yayın No: 83, 52 -68.
Kağıtçıbaşı, Ç. (1998). Kültürel Psikoloji Kültür Bağlamında İnsan ve Aile, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Kapcı, E. G. (2004). “İlköğretim Öğrencilerinin Zorbalığa Maruz Kalma Türünün ve Sıklığının Depresyon, Kaygı ve Benlik Saygısıyla İlişkisi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37, 1, 1–13.
Keçiören İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Rehberlik ve Araştırma Merkezi (2006). Ankara İli Keçiören İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Risk Altında Bulunan Öğrenciler Raporu, Ankara.
Kıran, B. (2003). “Ergenlerde Akran Baskısı Düzeyleri ve Cinsiyetlerine Göre Sigara İçme Davranışlarının İncelenmesi”, Eğitim Bilimleri: Kuram ve Uygulama, (3) 1, 169 -188.
Kumru, A., Carlo, G., and Edwards, C. P. (2004). “Olumlu Sosyal Davranışların İlişkisel, Kültürel, Bilişsel ve Duyuşsal Bazı Değişkenlerle İlişkisi”, Türk Psikoloji Dergisi, 19 (54), 109 -125.
Milli Eğitim Bakanlığı (2006). Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Eylem Planı, Ankara.
Musaağaoğlu, C. ve Güre, A. (2005). “Ergenlerde Davranışsal Özerklik İle Algılanan Ana-Baba Tutumları Arasındaki İlişkiler”, Türk Psikoloji Dergisi, 20 (55), 79- 94.
Özen, D. Ş. (2006). “Ergenlerde Akran Zor-balığına Maruz Kalmanın Yaş, Çocuk Yetiştirme Stilleri ve Benlik İmgesi İle İlişkisi”, Türk Psikoloji Dergisi, 21 (58), 77-94.
Sarı, M. ve Cenkseven, F. (2008). “İlköğre-tim Öğrencilerinde Okul Yaşam Kalitesi ve Benlik Kavramı”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, (5) 2.1.16.
Siyez, D. ve Aysan, F. (2007). “Ergenlerde Görülen Problem Davranışların Psiko-Sosyal Risk Faktörleri ve Koruyucu Faktörler Açısından Yordanması”, Eğitim Fakültesi Dergisi, XX, 1, 145 -171.
TBMM (2007). Çocuklarda ve Gençlerde Artan Şiddet Eğilimi ile Okullarda Meydana Gelen Olayların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla TBMM’de Oluşturulan Araştırma Komisyonu Raporu, Ankara, 397–421.
Yavuzer, H. (1982). Çocuk Psikolojisi, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
Yavuzer, H. (1993). Ana-Baba ve Çocuk, İs-tanbul: Remzi Yayınevi.
Yıldırım, İ. (2006). “Akademik Başarının Yordayıcısı Olarak Gündelik Sıkıntılar ve Sosyal Destek”, H.Ü. Eğitim Fakültesi Der-gisi, (30), 258-267.
Yörükoğlu, A. (1989). Gençlik Çağı, Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunlar, İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım.