DÜŞÜK SOSYO-EKONOMİK DÜZEYDEKİ ÇOCUKLARA YÖNELİK ERKEN MÜDAHALE YAKLAŞIMLARI: DÜNYADAN VE TÜRKİYE’DEN UYGULAMALAR

Erken müdahale ve destek programları, 0–8 yaş arasında gelişimsel yetersizlikleri olan veya gelişimleri risk altında olan çocukların gelişim ve öğrenmelerini destekleyerek, fiziksel, bilişsel, duygusal sınırlılıklar ve kaynak sınırlılıklarının etkilerini en aza indirmeyi ya da bu sınırlılıkları önlemeyi amaçlayan programlardır. Risk altında olduğu düşünülen çocuklara yönelik erken müdahale programları, çocukların gelişimlerinin, içinde bulundukları çevrenin özellikleri ile ilişkili olduğunu vurgular. Özellikle düşük sosyo-ekonomik düzeydeki çocukların içinde bulundukları çevresel koşullar uygun şekilde düzenlendiğinde, gelişimsel yetersizliklerin etkileri azaltılabilmekte, olası yetersizliklerin önüne geçilebilmektedir. Bu yazıda, gelişimi sosyo-ekonomik yetersizlikler nedeniyle risk altında bulunan çocuklara yönelik Türkiye’de ve dünyanın farklı yerlerinde uygulanan erken müdahale programları ve bu programların kısa ve uzun dönemli etkileri incelenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Erken çocukluk dönemi, Erken müdahale, Sosyo-ekonomik yetersizlikler, Risk altındaki çocuklar

Early Intervention Programs for Children from Low Socio-economic Status: Implications from the World and Turkey

Early intervention programs support the development and learning of children aged 0 to 8 and has developmental deficiencies or has their development process under risk, and aim to reduce the effects of physical, mental and emotional limitations and resource limitations to a minimum or to prevent such limitations. The early intervention programs towards the children that are considered to be under risk underline that the development of children is related with the environmental conditions they have. Particularly when the environmental conditions of children at low socio-economic level are arranged suitably, the effects of developmental deficiencies can be reduced and possible limitations can be prevented. This article reviews the literature to examine early intervention programs implemented in Turkey and in various parts of the world towards the children, whose development is under risk because of socio-economic limitations and the short and long term effects of such programs.

Keywords:

Early childhood, early intervention, socio-economic limitations, children at risk,

PDF

___

Bagby, J.H., Rudd, L. C., & Woods, M. (2005). The effects of socioeconomic diversity on the language, cognitive and social– emotional development of children from low -income backgrounds. Early Child Development and Care,175 (5), 395–405.
Bekman, S. (1998). Eşit fırsat: Anne çocuk eğitim programı’nın değerlendirilmesi. http://www.acev. org/arastirma/arastirmalar.asp. Bekman, S., Aksu- Koç, A., & Erguvanlı –Taylan, E. (2004). Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bir erken müdahale modeli: “Yaz anaokulu” pilot uygulaması. Boğaziçi Üniversitesi ve Anne-Çocuk Eğitim Vakfı işbirliği-http://www.acev.org/arastir-ma/arastirmalar.asp.
Blackman, J.A. (2002). Early intervention: A global perspective. Infants and Young Children. 15(2),11–19.
Cameron S., White M. (1996). The portage early ıntervention model: making the difference for families across the world. In Conference Proceedings 1996, National and International Portage Association.
Ekonomik ve toplumsal kalkınma için erken çocukluk eğitimi: Önemi, yararları ve yaygınlaştırma önerileri (2007). Anne-Çocuk Eğitim Vakfı-http://www.acev.org/arastirma/arastirmalar.asp
Fontaine, N. S., Torre, D.L., & Grafwallner, R. (2006). Effects of quality early care on school readiness skills of children at risk. Early Child Development and Care,176(1), 99–109.
Fontaine, N. S., Torre, D.L., Grafwallner, R., & Underhill, B. (2006). Increasing quality in early care and learning environments. Early Child Development and Care, 176(2), 157-169.
Güven, N., Bal, S., Metin, N., Atay, M. (2000). Usage of the portage in Turkey and extending its usage throughout Turkey. VIII. Uluslararası Portage Konferansı’nda Sunulan Bildiri. 6-8 Ekim 2000. Alabama-Birmingham, U.S.A.
Jin, X., Sun, Y., Jiang, F., Ma, J., Morgan, C., Shen, X. (2007). Care for development intervention in rural China: A prospective follow-up study. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 28(3), 213–218.
Kırcaali, G. (2000). Küçük adımlar gelişimsel geriliği olan çocuklara yönelik erken müdahale programı’nın aile görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları-69, Eskişehir.
Kobal, G. (2001) . Küçük adımlar erken müdahale projesi. küçük adımlar erken müdahale programı (Sucuoğlu, B., Küçüker, S., Kobal, G., Özenmiş, P., Kaygusuz Y., Bakkaloğlu, H.)’nda, Zihinsel Engellilere Destek Derneği, Cümle Yayınları, İstanbul, s. 1-17.
Locke, A., Ginsborg, J., Peers, I.(2002). Development and disadvantages: Implications for the early years and beyond. International Journals of Language and Communication Disorders, 37, 3–15.
Lunenburg, F.E. (2000). Early childhood programs can make a difference in academic, economic and social arenas. Education, 120(3), 519–528.
Mcallister, C. L., & Thomas, T. (2007). Infant mental health and family support: Contributions of early head start to an integrated model for community- based early childhood programs. Infant Mental Health Journal, 28(2), 192–215.
McBride, J.A. (May, 1989). Public school performance of disadvantages children with extensive preschool experience: A study of Millwauke Project children through high school. Doctoral Dissertation, University of Wisconsin, Millwauke.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2006). http://orgm.meb.gov.tr/Mevzuat/ozel_ yon_SON/ozelegitimyonetmelikSON. htm.
Ou, S. R., & Reynolds, A.J.(2006). Early childhood intervention and educational attainment: Age 22 findings from the Chicago longitudinal study. Journal of Education For Students Placed At Risk, 11(2), 175–198.
Ramey, C.T., Campbell, F. A., Burchinal, M., Skinner, M. L., Gardner, D. M., & Ramey, L.S. (2000) . Persistent effects of early childhood education on high-risk children and their mothers. Applied Developmental Science, 4, 2–14.
Rolnick, A. J., & Grunewald, R. (2007). Early intervention on a large scale. Education Week. 26(17), 13.
Ruffolo M.C., Evans, M.E., & Lukens, E.P. (2003). Primary prevention programs for children in the social service system. Journal of Primary Prevention, 23(4), 425.
Ryan, C.S., McCall, R.B., Robinson, D.R., Groark, C.A., Mulvey, R., & Plemons, B.W. (2002). Benefits of the comprehensive child development program as a function of AFDC receipt and ses. Child Development, 73 (1), 315–328.
Séguin, L., Xu, Q., Potvin, L., Zunzunegui, M.V.,& Frohlich, K.L (2003). Effects of low income on infant health. JAMC, 168 (12), 1533–1538.
Sucuoğlu, B., Özenmiş, P., Bakkaloğlu, H., Kaygusuz Y. (2001). Küçük adımlar erken müdahale programının gelişim geriliği olan çocukların gelişimleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. Küçük Adımlar Erken müdahale Programı (Sucuoğlu, B., Küçüker, S., Kobal, G., Özenmiş, P., Kaygusuz Y., Bakkaloğlu, H.)’nda, Cümle Yayınları, İstanbul, s. 19-31.
Taggart, B., Sammons, P., Smees, R., Sylva, K., Melhuish, E., Siraj-Blatchford, I., Eliot, K., & Lunt, I.(2006). Early identification of special educational needs and the definition of ‘at risk’: The early years transition and special educational needs (EYTSEN) project. British Journal of Special Education, 33(1), 40-45.
Wallace, M.B. (2001). Differential academic achi evement releted to preschool and expectancy for African-American males: Extended analyses of the High Scope Perry preschool program. Doctor of Philosophy, School of Education, Department of Human Development and Psychoeducational Studies, Howard Unıversity. Washington.
Widerstrom,A.H., Mowder, B.A., & Sandal, S.R. (1997). Infant development and risk. An introduction. Paul Brookes Pub: USA