DİJİTAL RİSK TOPLUMUNDA MEYDAN OKUMA VİDEOLARI VE ÇOCUKLAR: ADANA’DA ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİK BİR ALAN ARAŞTIRMASINDAN BULGULAR

Dijitalleşmenin çocuklar açısından taşıdığı risk ve tehditlerin Deborah Lupton’un “dijital risk toplumu” kavramsallaştırması ışığında ele alındığı bu çalışmada dijital teknoloji kaynaklı riskler ve tehditlerin ortaöğretim düzeyindeki çocuklar üzerinden somutlaştırılması ve çözüm önerilerinin tartışılması amaçlanmıştır. Çocukların çevrimiçi pratiklerinin incelenmesinde meydan okuma videoları ana tema olarak belirlenmiştir. Çalışmanın hedef kitlesini hem içerik tüketen hem de içerik üreten “Z” kuşağı oluşturmaktadır. Çalışmanın veri toplama teknikleri çerçeve sorulardan oluşan betimleyici bir anket uygulaması ve derinlemesine görüşmelerdir. Anket uygulaması ve derinlemesine görüşmeden elde edilen veriler kategorileştirilerek içerik analizine tabi tutulmuştur. Çalışma çerçevesinde, “Dijital teknolojilerden kaynaklı riskler nasıl tanımlanmakta ve nasıl yayılmaktadır?”, “Hangi sosyal gruplar ‘riskli’ olarak adlandırılmaktadır?”, “Riskten kaçınmak için ne tür önlemler alınabilir?”, “Meydan okuma videolarına maruz kalan bireyler bu içeriklere dair ne düşünmektedirler?” şeklindeki sorulara yanıt aranmıştır. Çalışma sonucunda çocukların özellikle reklam, mahremiyet ihlali, kişisel bilgilerin ifşası ve yasadışı erişim ile şiddet içeriği, zorbalık, bıktırma, pornografik imgelere maruz bırakma ve yanlış bilgi ile yönlendirme gibi risklere açık oldukları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

dijital teknoloji, dijital risk, z kuşağı, dijital risk toplumu, meydan okuma videoları

CHALLENGE VIDEOS AND CHILDREN IN DIGITAL RISK SOCIETY: RESULTS FROM A FIELD RESEARCH FOR SECONDARY STUDENTS IN ADANA

PDF

___

Araştırma: Çocuklar, sokakta oynamayı, tablete tercih ediyor (26 Nisan 2019) https://t24.com.tr/haber/arastirma-cocuklar-sokakta-oynamayi-tablete- tercih-ediyor,818489, erişim tarihi: 15.05.2019
Aufderheide P (1993) National Leadership Conference on Media Literacy, Conference Report, Washington DC, Aspen Institute, https://eric.ed.gov/ ?id=ED365294, erişim tarihi: 15.05.2018
Arino A (2017) Cultural Risks in Digital Societies, http://blogs.encatc.org/ encatcscholar/?p=1823, erişim tarihi: 10.06.2018
Breakey W Crowley T P Alrawi M (2015) Salt and Ice, a Challenge Not to Be Taken Lightly, Journal of Burn Care & Research, 36 (3), DOI:10.1097/ BCR.0000000000000180, erişim tarihi: 10.06.2018
Chilliers E J (2017) The challenge of teaching generation Z. PEOPLE: International Journal of Social Sciences, 3(1), 188-198, doi.org/10.20319/pijss.2017.31.188198, erişim tarihi: 10.06.2018
Dolot A ( 2018) The characteristic of Generation Z e-mentor, 44–50, erişim Tarihi: 29.03. 2019, http://dx.doi.org/10.15219/em74.1351, erişim tarihi: 10.06.2018Elgersma C (2019) Online Challenges Your Kid Already Knows About. https://www.commonsensemedia.org/blog/viral-youtube-challenges-internet-stunts-popular-with-kids, erişim tarihi: 12.06.2018
Giddens , (2012) Modernliğin Sonuçları, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
Gupta A (2018) The problem with extreme social media challenges. https://www.kevinmd.com/blog/2018/09/the-problem-with-extreme-social-media-challenges.html, erişim tarihi: 05.08.2019
Hasebrink U, Livingstone S, Haddon L, Ólafsson K (2009) Comparing children's online opportunities and risks across Europe: Cross-national comparisons for EU Kids Online, http://eprints.lse.ac.uk/21656/, erişim tarihi: 10.06.2018
Hobbs R (2010) Dijital and Media Literacy: A Plan Of Action, Aspen Institute Communications and Society Program, Washington D.C, USA. www.knight foundation.org/media/uploads/publication_pdfs/ Digital_and_Media_Literacy_A_Plan_of_Action.pdf, erişim tarihi: 07.04.2019
Hobbs R (2010). Dijital Çağda Medya Okuryazarlığını Yeniden Tanımlamak F.Yıldız (çev.), Erciyes İletişim Dergisi, 1(3), 87-95.
Holloway D, Green L, Livingstone S (2013) Zero to eight: Young children and their internet use, shttp://eprints.lse.ac.uk/52630/1/Zero_to_eight.pdf, erişim tarihi: 10.06.2018
Hui Kyong Chun W (2011) Crisis, Crisis, Crisis, or Sovereignty and Networks, Theory, Culture & Society, 28(6), 91-112. https://doi.org/ 10.1177/ 0263276411418490, erişim tarihi:07.07.2019
Kline S, Stewart K, Murphy D (2006) Media Literacy in the Risk Society: Toward a Risk Reduction Strategy, Canadian Journal of Education / Revue canadienne de l'éducation, 29 (1), https://pdfs.semanticscholar.org/ c5d5/ae05254b2550ce 98380038e070f109071929.pdf?ga=2.253964808. 1857563561.1566588819-2022989179.1 564843686, erişim tarihi:10.08.2018
Livingstone S (2013) Online risk, harm and vulnerability: reflections on the evidence base for child Internet safety policy, ZER: Journal of Communication Studies, 18 (35), 13-28, http://eprints.lse.ac.uk/62278, erişim tarihi: 11.05.2018
Livingstone S, Kirwil L, Ponte C, Staksrud E (2014). In their own words: What bothers children online? European Journal of Communication, 29(3), 271 –288. DOI: 10.1177/0267323114521045, erişim tarihi: 10.06.2018
Lupton D ( 2015) Digital Sociology, Routledge, New York.
Lupton D, Tulloch J (2002) Life would be pretty dull without risk: Voluntary risk-taking and its pleasures, Health, Risk & Society, 4:2, 113-124, DOI: 10.1080/13698570220137015, erişim tarihi: 10.06.2018
Lupton D (2016a) Digital Risk Society, A. Burgess, A. Alemann, J Zinn (eds), The Routledge Handbook of Risk Studies, Routledge, London, 301-309.
Lupton D (2016b) Digitised health, medicine and risk, Health, Risk &Society, 17:7-8, 473-476, DOI: 10.1080/13698575.2015.1143247, erişim tarihi: 10.06.2018
Maclean D ( 2017) 48-Hour chalenge game circulating on Facebook encourages children to go missing for days at a time, https://www. independent.co.uk/life-style/health-and-families/48- hour-challenge-game-facebook-children-go-missing-for-days-hide-parentswarning-social-media-a8004851.html, erişim tarihi: 29.03. 2019.
Phing A N M, Yazdanifard R (2014) How does ALS Ice Bucket Challenge Achieve its Viral Outcome through Marketing via Social Media?, Global Journal of Management and Business Research, 14(7), 57-62. https:// journalofbusiness.org/ index.php/GJMBR/article/view/1572, erişim tarihi: 29.03.2019
Politikalar ve Güvenlik (2019) , www.youtube.com/intl/tr/yt/about/policies /# community-guidelines. erişim tarihi: 10.06.2019
Rossow A (2018) Cyberbullying Taken To A Whole New Level: Enter The 'Blue Whale Challenge' www.forbes.com/sites/andrewrossow/2018/02/28/ cyberbullying-taken-to-a-whole-new-level-enter-the-blue-whale-challenge/ #312962862673, erişim tarihi: 10.06.2019
Shakir M, Sharma, S ( 2018) Adolescents under Stress: The Blue Whale Game Challenge, Research Review Journals, 3(7), 379-386. DOI: 10.13140/RG.2.2. 30588.03207, erişim tarihi: 10.06.2019
Soydemir S (2011) Modernizmin Karanlık Yüzü: Risk Toplumu., Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 3(2), 169-178. https://dergipark.org.tr/download/article-file/117271, erişim tarihi: 10.06.2019
Staksrud E (2013) Children in the Online World Risk, Regulation, Rights, Ashgate E-book, erişim tarihi: 10.06.2019
TUİK Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması (2019) www.tuik. gov.tr/VeriBilgi.do?alt_id=1028, erişim tarihi: 05.08.2019
Ünal S (2015) Siber Uzamın Güvenlikleştirilmesi Söylemi: Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği Örnekleri, Doktora Tezi, AÜ Sos. Bil. Enst., Ankara.
Villarroya A (2017) Cultural Risks in Digital Societies. https://www.academia. edu/33782709/Cultural_risks_in_digital_societies_ encatc_Scholar, erişim tarihi: 10.06.2019
Yıldız F (2018) Ölümcül “Mavi Balina” Oyununun Basında Temsiline Dair Eleştirel Bir Değerlendirme, Erciyes İletişim Dergisi, 5 (4), 557-570, https:// dergipark.org.tr/download/article-file/516447 erişim tarihi: 10.06.2019