XVII. yüzyılın ünlü bir tarihçisi ve ansiklopedist bir bilgini olan Hüseyin Efendi, “Hezâr-fenn” lakabı ile şöhret bulmuş ve bu lakaba yakışacak bir şekilde her biri ayrı uzmanlık gerektiren bilim dallarında önemli eserler kaleme almıştır. Hezârfen Hüseyin Efendi, Kâtip Çelebi’den sonra Batı kaynaklarından faydalanan ikinci Osmanlı müellifidir. Hayatı hakkında çok fazla bilgiye sahip olmadığımız Hezârfen Hüseyin Efendi’nin tıp, tarih, tasavvuf, dil, coğrafya ve devlet teşkilâtı konularında eserleri vardır. Bu çalışmada Hezârfen Hüseyin Efendi’nin hayatı ve eserleri farklı kaynaklardan incelenmiştir

Huseyin Efendi, an eminent historiographer and scholar-encyclopaedist of the XVII. century, has found name under the pseudonym “Hezâr-fenn” and in a way that suits this pseudonym wrote important works in different branches of science each of which requires separate expertise. After Katip Çelebi, Hezârfen Hüseyin Efendi is the second Ottoman author benefiting from Western resources. Hezârfen Hüseyin Efendi, whose life is not known in advance, has works in various subjects as medical science, history, mysticism, language, geography, state organization each of which is a separate branch of science. In this study, the life and works of Hezârfen Hüseyin Efendi are examined from various sources.