Berfin MELİKOĞLU GÖLCÜ, Özlem YÜKSEL, Erhan YÜKSEL

Baytar Mecmuası / Baytarî Mecmua üzerine bir inceleme (1923-1933)

Cumhuriyet döneminde veteriner hekimliği alanına yönelik ilk bilimsel süreli yayın Baytar Mecmuası veya sonraki adıyla Baytari Mecmua’dır. Dergi, İstanbul’da faaliyet gösteren Baytar Mekteb-i Âlisi ile Bakteriyolojihane-i Baytarî çalışanlarının çabalarıyla çıkarılmıştır. Ağustos 1923 - Haziran 1933 tarihleri arasında toplam 11 cilt ve 115 sayı yayımlanan dergi, veteriner hekimliği alanında kendinden önce yayımlanan dergiler arasında en uzun ömürlü olanıdır. Derginin veteriner hekimliğine ilişkin ulusal ve uluslararası düzeydeki gelişmelere, bilimsel araştırmalara, hayvancılık ve halk sağlığı konularına, veteriner hekimliği ile ilgili hizmetlere, örgütlenme çalışmalarına ve yasal düzenlemelere yer verdiği saptanmıştır. Bununla birlikte, dergide yurtdışında yayımlanan makalelerin tercümelerinin yanı sıra ülkenin çeşitli bölgelerinde görevlendirilen veteriner hekimler tarafından yapılan çalışmalara ve değerlendirmelere de önem verilmiştir. Bu makalede, Baytar Mekteb-i Âlisi ve Bakteriyolojihane-i Baytarî hakkında kısa bilgiler verildikten sonra Baytar Mecmuası / Baytarî Mecmua adlı derginin yayın hayatı ile ilgili bilgiler sunulmuş ve içindekiler listesi verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Süreli yayın, veteriner hekimliği, hayvancılık, Baytar Mekteb-i Âlisi, Bakteriyolojihane-i Baytarî, Baytar Mecmuası, Baytarî Mecmua

A Turkish veterinary journal: Baytar Mecmuası / Baytarî Mecmua (1923-1933)

The first Turkish scientific veterinary periodical which saw the press in the Republican period was Baytar Mecmuası (Veterinary Journal / Revue Vétérinaire). Soon renamed Baytarî Mecmua (The Veterinarian Journal), the journal was published jointly by the staff of Baytar Mekteb-i Âlisi (The Superior School of Veterinary) and Bakteriyolojihane-i Baytarî (The Institute for Veterinary Bacteriology) both established in Istanbul. Published between August 1923 and June 1933, the journal went into 115 issues in 11 volumes. Thus its life-span was much longer then the veterinary periodicals published previously in Turkey.The journal published clinical observations and original scientific research, and reported national and international developments pertaining to veterinary medicine. Subjects related to stock farming, public health, news about the activities of related societies, professional announcements and regulations concerning veterinary services constituted the varia of its contents. Translations of articles from international veterinary journals were also included in the journal. Articles based on research by veterinarians working in the field deserve particular attention because they provide the readership data on the state of veterinary services and animal diseases in the first decade of the Turkish Republic. This study presents brief information on the institutions supporting the publication of the journal. The material description of the journal is followed by a complete bibliography.

Keywords:

Periodicals, veterinary medicine, animal husbandry, the Higher School of Veterinary Medicine, the Veterinary Bacteriology Institute, Baytar Mecmuası, Baytarî Mecmua,

PDF

___

F. Günergun, “Darülfünun Fünun (Fen) Fakültesi Mecmuası (1916-1933)”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 1995, s.285.
İ.B. Birecikli, “Yüzüncü Yılında II. Meşrutiyet’in İlanı Üzerine Bir İnceleme”, Akademik Bakış, 2008, 2(3):211-226.
B. Melikoğlu Gölcü, S. Erer, “Osmanlı Devleti’nde Kurulan Veteriner Dernekler Üzerine Yeni Araştırmalar”, Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi 2013, 21 (2): 88-94.
B. Melikoğlu Gölcü, Ş. Osmanağaoğlu Sanal, “Mecmûa-i Fünûn-i Baytariye: İnceleme ve Özetli Bibliyografya”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları Dergisi, 2012, 14 (1): 45-88.
F. Dinçer, “Türkiye’de Kurulan Veteriner Dernekleriyle Bugüne Kadar Olan Gelişmeleri”, Türk Veteriner Hekimleri Derneği Dergisi, 1964, 34(11-12); 487-502.
M. Bekman, Veteriner Tarihi. Ankara Basım ve Cildevi, Ankara, 1940 s.115-150.
N. Erk, F. Dinçer, Türkiye’de Veteriner Hekimlik Öğretimi ve Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Tarihi. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1970, s.5-27.
RT Başağaç, Türkiye’de İki Dünya Savaşı Arasında Veteriner Hekimliği Hizmetleri ve Hayvancılık Politikaları Üzerine Araştırmalar. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2001, s.76-78.
F. Dinçer, “100 Years of veterinary microbiological institutes in Turkey”, F. Dinçer (Ed.), Veterinary Medicine - Historical Approaches, Ankara University Press, Ankara, 2002, 313-325.
N. Erk “Pendik Veteriner Bakteriyoloji ve Seroloji Enstitüsü kuruluşu”. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 1963, 10(1):44-48.
E.K. Unat, Osmanlı İmparatorluğunda Bakteriyoloji ve Viroloji. İ.Ü. Cerr. Tıp Fak. Yayınları 4/1568. İstanbul: Çeltüt Matbaacılık, 1970, s.56-63.
N Yıldırım, “Bakteriyolojihane-i Şahane’de Veteriner Bakteriyoloji 1893-1902”, A. Özen (Ed.): I. Ulusal Veteriner Hekimliği Tarihi ve Mesleki Etik Sempozyumu Bildirileri, Elazığ 2006, s.171-184.
Heyet-i Naşire, “Arz-ı meram”, Baytar Mecmuası, 1923, 1 (1):2-4.
H. Duman, Başlangıcından harf devrimine kadar Osmanlı-Türk süreli yayınlar ve gazeteler bibliyografyası ve toplu kataloğu, 1828-1928, Ankara, Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı, 2000.