Vildan TANIL, Dilek ÇAKIR, Filiz ÖĞÇE, Gülsün ORDU, Nebile KORKMAZ, Hasan KAPLAN

Karaciğer Transplantasyonlu Hastaların Kullandığı Tamamlayıcı-Alternatif Tedaviler

Amaç: Karaciğer transplantasyonu uygulanan hastalarınnakil öncesi ve sonras› Tamamlayıcı - Alternatif Tedavi(TAT)’ye ilişlkin uygulamaları ve hekim / hemşirelerin bu konudakitutumlarını belirlemektir.Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tipteki bu araştırmanınörneklemini Ege Üniversitesi Organ Nakli Uygulama veAraştırma Merkezinde karaciğer transplantasyonu yapılmışl179 hasta oluşturmuştur.Çalışmanın verileri, hastaların sosyo-demografik bilgileri,hastalara ait bilgiler ve TAT kullanmaya ilişkin sorularınbulunduğu, araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formuile toplanmıştır. Verilerin istatistiksel değerlendirilmesiyüzdelik ve X2 testleri kullanılarak yapılmıştır.Bulgular: Çalışmamızda TAT kullanma oranı %49,7 olarakbulunmuştur. En yaygın TAT kullanımında ilk üç sırayıısırgan otu, enginar ve vitamin preparatlar›n›n aldığı görülmektedir.Hastalar›ı%61,6’sı doktora, %96,4’ü hemşireyekullandıkları yöntemi danışmadıklarını belirtmişlerdir.Sonuç: Ülkemizde ve dünyada TAT kullanımı inkaredilemez bir gerçektir. Sağlık çalışanları arasında hemşireve doktorlar, hastalar›n doğru yönlendirilmesinde önemlibir pozisyondadır. Bu nedenle, hastaların tıbbi tedaviyi geciktirmesiniönlemek için TAT kullanımı hakkında bilgi sahibiolmaları oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Karaciğer transplantasyonu, tamamlayıcı-alternatif tedavi, hekim, hemşirelerin tutumları

PDF

___

1. Erbay A., Gülen H., Gemalmaz N. ve ark. Çocukluk çağı malign hastalıklarında alternatif tedavi, Turkish Journal of Haematology. 2002; 19(3):7.
2. Khorshid L, Yapucu Ü. Tamamlayıcı tedavilerde hemşirenin rolü. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2005;8(2): 124-130.
3. Türel Ö. Karaciğer transplantasyonu, Organ Transplantasyonu, Nobel T›p Kitabevi, ‹stanbul, 1985 ss:199-206.
4. Yeşilada E. Kronik hepatit tedavisinde kullanılan alternatif ve tamamlayıcı tedaviler. Viral Hepatit. F. Tabak, ‹. Balık, E. Tekeli (editör). Viral Hepatitle Savaşım Derneği. Bölüm 24, 2005 ss: 286-295.
5. Seeff BL, Lindsay KL, Bacon BR, Kresina TF, Hoofnagle JH. Complementary and alternative medicine in chronic liver disease. Hepatology 2001;34(3):595-603.
6. Astin J.A. Why patients use complementary medicine: results of a national study. JAMA 1998;279:1548-1554.
7. Subramoniam A., Pushpangadan P. Development of phytomedicines for liver diseases. Indian Journal of Pharmacology 1999;31:166-175.
8. King C.R. Alternative cancer therapies. In: Cancer Nursing A Compherensive Textbook. Mc Corkle R, Grant M, Frank- Stromborg, Baird SB (eds). Sounders Company. 1996 pp. 531- 545.
9. Baykal L, Temel B, Uysal E. ve ark. Kronik karaciğer hastalarındanda doğal ürün kullanımı, Ulusal Gastroloji Kongresi, Poster sunumu, Antalya, 2000.
10. Newall CA, Anderson LA, Phillipson JD. Herbal medicines; a guide for health-care professionals, The Pharmaceutical Press, London 1996 pp.36-37.
11. Gebhardt R. Antioxidative and protective properties of extracts from leaves of the artichoke (cynara scolymus l.) against hydroperoxide-induced oxidative stres in cultured rat hepatocytes, Toxicology and Applied Pharmacology 1997;144(2):279-286.
12. Gebhardt R. Inhibition of cholesterol biosynthesis in primary cultured rat hepatocytes by artichoke (cynara scolymus l) extracts. Pharmacology 1998;286(3):1122-1128.
13. Aktay G., Deliorman D., Ergun E. ve ark. Hepatoprotective effects of Turkish folk remedies on experimental liver injury. Journal of Ethnopharmacology 2000;73:121-129.
14. Alspach G. Alternative and complementary therapies: treading tentatively out of the mainstream. Critical Care Nurse 1998;18: 13-16.