19070

ALİAĞA İLÇESİNDE ARAZİ KULLANIMINA ETKİ EDEN DOĞAL VE BEŞERİ FAKTÖRLER

Aliağa İlçesi, Çandarlı Körfezi’nin art bölgesinde yer alır. Yüzölçümü 274 km2 dir. İlçe sınırları içinde kalan saha, hafif engebeli bir topografya özelliği gösterir. Topografyanın şekillenmesinde iç ve dış kuvvetlerin etkileri görülür. İlçenin alüvyal alanlarında tarımsal çeşitlilik görülürken, diğer yüksek ve engebeli sahalarda tarımsal çeşitlilik azalmakta, hayvancılık ön plana çıkmaktadır. Aliağa’daki arazi varlığının %44,1’i tarım, %21’i ormanlık ve fundalık, %19,9’u çayır-mera, %14,9’u tarım dışı alanlardan ve %0,1’i su yüzeyinden oluşmaktadır. Aliağa’da fiziki coğrafya koşulları arazi kullanımı açısından önemli avantajlar sunmasına rağmen, beşeri faktörlerden kaynaklanan yanlış ya da amaç dışı arazi kullanımı birçok sorunun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu sorunların başında tarım, orman ve mera alanlarının azalması, çevre kirliliği gelmektedir. Aliağa’da arazi kullanımında karşılaşılan sorunların çözümü, insan-doğal çevre ilişkisini esas alan arazi planlamalarının yapılması ve beşeri faaliyetlerin bu planlara göre yürütülmesi ile mümkün olacaktır. Bu çalışmada, Aliağa İlçesi’nin doğal ortam özellikleri ile insan ilişkileri üzerinde durulmuş, daha sonra beşeri faaliyetlerin arazi kullanımı üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışma, Aliağa İlçesi’ndeki arazi kullanımına doğal ve beşeri faktörlerin etkilerini, arazi kullanımında karşılaşılan sorunları ve bu sorunlara çözüm önerileri sunmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler:

Aliağa, Arazi Kullanım, Tarım, Hayvancılık, Sanayi.

-

Aliağa town is located in the back zone of Çandarlı Gulf. It occupies an area of 274 square kilometres. The land within the border of the town has a slightly steepy topography. External and internal forces have impact in shaping of this topography. While there is an agricultural diversity in alluvial areas of the town, livestock breeding has priority in higher and mountainous areas. In Aliağa, %44 of the land area is accounted for cultivation, %21 for forested and heathy areas, %19,9 for pasture-meadow, %14,9 non-agricultural areas and %0,1 for water surface. Despite Aliağa’s advantageous physical geographical conditions in terms of land use, the misuse or using the land out of main purpose caused by humanitarian factors has created so many problems. The reduction of agricultural, forested, pastured areas and the environmental pollution are among the main problems. To solve the problems related to land use in Aliağa will only be possible through area planning based on humannature relationship and through performing human activities in accordance these plans. In this study, the natural habitat in Aliağa with human relations is stated first, later the effects of human being activities on the land use are examined. The main aim of this study is to point out the effects of natural and humanitarian factors on the land use in Aliağa province and also to provide the problems encountered in using the land and to offer suggestions for solving these problems.

Keywords:

Aliağa, Land Use, Agricultural, Livestock breeding, Industry.,

PDF

___

Akyürek, B., ve Soysal, Y. (1983). “Biga Yarımadası Güneyinin (Savaştepe-Kırkağaç-Bergama-Ayvalık ) Temel Jeoloji Özellikleri” MTA Dergisi, sayı 95-96, s.1-12, Ankara.
Aliağa Ticaret Odası ( 2003). Aliağa Sanayi ve Ticaret Rehberi. Aliağa Ticaret Odası Yayınları, İzmir.
Aliağa Ticaret Odası ( 2009 ). Aliağa Ticaret Sanayi Rehberi. Aliağa Ticaret Odası Yayınları, Magenta Basımevi, İzmir.
Ardel, A., Kurter, A., Dönmez, Y. (1969). Klimatoloji Tatbikatı. İstanbul Üniversitesi Yayın No:1123, Coğrafya Enstitüsü Yayın No: 40, İstanbul.
Atalay, İ. (1994 ). Türkiye Vejetasyon Coğrafyası. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir.
Bingöl, E. ( 1976 ). “Batı Anadolu’nun Jeotektonik Evrimi” MTA Dergisi, sayı:86, s.14-34, Ankara.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü: E.İ.E.İ. Rasat Yıllıkları 1963-1973. Ankara.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü (1990). Türkiye’deki Barajlar ve Hidroelektrik Santraller. DSİ Basım ve Fotoğraf-Film İşletme Müdürlüğü Matbaası, Ankara.
Doğer, E. ( 1998 ). İlk İskânlardan Yunan İşgaline Kadar Menemen ya da Tarhaniyat Tarihi. Sergi Yayınevi, İzmir.
Efe, R. (1996). “Yunt Dağı ve Çevresinde Doğal Bitki Örtüsünün Ekolojik Şartları” Türk Coğrafya Dergisi, sayı 31, s.77-114, İstanbul.
Emre, Ö., Özalp, S., Doğan, A., Özaksoy, V., Yıldırım, C. ve Göktaş, F. (2005). İzmir Yakın Çevresinin Diri Fayları ve Deprem Potansiyelleri (Rapor No:10 754). MTA Jeoloji Etütleri Dairesi, Ankara.
Erinç, S. (1955). “Gediz ve Küçük Menderes Deltalarının Morfolojisi” Dokuzuncu Coğrafya Meslek Haftası ( 22-29 Aralık 1954 ) Tebliğler ve Konferanslar, Coğrafya Meslek Haftaları Serisi:1, Türk Coğrafya Kurumu Yayınları, sayı 2, s.33-66, İstanbul.
Erinç, S. (1996). Klimatoloji ve Metodları (Genişletilmiş 4. Baskı). Alfa Basın Yayın Dağıtım, İstanbul.
Eşder, T., Yakabağ, A., Sarıkaya, H. ve Çiçekli, K. (1991). Aliağa (İzmir) Yöresinin Jeolojisi ve Jeotermal Enerji Olanakları. (Rapor No:9467). MTA Genel Müdürlüğü, Ankara.
Hoşgören, M. Y. (1983). Akhisar Havzası Jeomorfolojik ve Tatbiki Jeomorfolojik Etüt. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No:3088, İstanbul.
Işık, Ş. (2005). İzmir’in Aliağa İlçesinde Nüfus Özellikleri. Ege Üniversitesi, Ege Coğrafya Dergisi, sayı 14, s. 29-44, İzmir.
T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü, ( Erişim tarihi:16.08.2012 ), (www.izmirtarim.gov.tr ).
Koçman, A. ( 1989 ). Uygulamalı Fiziki Coğrafya Çalışmaları Ve İzmirBozdağlar Yöresi Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No:49, İzmir.
Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü ( 1998 ). Manisa İli Arazi Varlığı ( İl Rapor No:45 ), Ankara.
Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü ( 2001 ). İzmir İli Arazi Varlığı ( İl Rapor No:35 ), Ankara.
Metli, F., Baykul, A., Sun, A., Avşar, M., Tan, T., Keçer, M. ve Işın, R. (1998 ). Aliağa İlçesinin ( İzmir ) Arazi Kullanım Potansiyeli. (Rapor No:10 090 ). MTA Genel Müdürlüğü, Ankara.
Müezzinoğlu, A., Bayram, A., Odabaşı, M., Toprak Karaman, Z. (1994). Aliağa Nemrut Sanayi Bölgesi Çevre Durum Tespit Raporu. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği, İzmir.
Öğdüm, F. (1983). “Menemen Dumanlıdağ Volkan Konisi ve Kalderasının Jeomorfolojisi Evrimi” Jeomorfoloji Dergisi, sayı 11, s. 42-52, Ankara.
T.C. İçişleri Bakanlığı (2008). 5747 Sayılı Büyükşehir Belediye Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. 22/03/2008 tarih ve 26 824 Sayılı Resmi Gazete.
TUİK, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Veri Tabanı, Şehir, Belde ve Köy Nüfusları (Erişim tarihi:16.08.2012), (www.tuik.gov.tr )
Yalçınlar, İ. (1958). “Gediz ve Bakırçay Vadileri Arasında Antrakolitik Temel. Coğrafi Araştırmalar” Cilt II, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Yayını No: 21, s. 31-47, İstanbul.
Yılmazer, S. (1999). İzmir Aliağa Jeotermal Enerji Potansiyelini Değerlendirme Raporu. Jeoloji Mühendisleri Odası, İzmir.