İhracat Performansı ile İşletmelerin Girişimcilik Özellikleri İlişkisi: Türkiye Örneği

Hızla değişen pazar koşulları ve ekonomik gelişmelere karşı, tehditlerden korunmak, fırsatları değere dönüştürmek ve böylece sürdürülebilirliği sağlamak amacıyla işletmelerin daha rekabetçi, dinamik, esnek ve yenilikçi davranışlar sergilemesi gerekmektedir. Bu davranışlar, işletmelerin girişimcilik özelliklerini oluştururken, günümüzde, genel bir hedef olarak, işletmelerin bu vasıflara sahip “girişimci işletme” olması beklenmektedir. Söz konusu girişimci işletmeler, dış pazarlarda da aktif faaliyet gösteren ihracatçı firmalar olarak görülmektedirler. Bu işletmelerin ülkelerinin ihracat performanslarına olumlu katkı yaptıkları düşünülmektedir. Çalışmanın amacı, işletmelerin girişimcilik özelliklerini ortaya koymak, ülkenin ihracat performansı ile arasında ilişkiyi incelemektir. Bu doğrultuda, girişimcilik ve ilgili kavramların çerçevesi çizilmiş ve işletmelerin girişimcilik özellikleri nitel değerlendirmeler ile ortaya koyulmuştur. Değerlendirmeye konu olan girişimcilik özelliklerinin Türkiye’de yıllar itibariyle gerçekleşen veri ve değerleri ile, ülkenin aynı yıllarda gerçekleştirdiği ihracat performansı verileri korelasyon analizlerine tabi tutulmuş, aralarındaki ilişki ve etki düzeyleri ölçülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Girişimcilik, Girişimcilik Özellikleri, İnovasyon, İhracat Performansı

The Relationship between Export Performance and Entrepreneurial Characteristics of Businesses: The Case of Turkey

Against rapidly changing market conditions and economic developments, businesses need to exhibit more competitive, dynamic, flexible and innovative behaviors to protect them from threats, to turn opportunities in to value and thus ensure sustainability. These behaviors constitute the entrepreneurial characteristics of enterprises, today, as a general objective, enterprises are expected to be “entrepreneurial enterprises” with these qualifications. The entrepreneurial enterprises are considered as export companies active in foreign markets. The enterprises are thought to have contributed positively to the export performance of their countries. The aim of this study is to investigate the entrepreneurial characteristics of enterprises and to examine the relationship between the export performance of the country. In this direction, entrepreneurship and related concepts are drawn and entrepreneurship characteristics of enterprises are presented with qualitative evaluations. The entrepreneurial characteristicst are subject to evaluation by years as actual data and values were put to correlation and regression analysis between realized export performance of Turkey, and the relationship between them and their effect levels were measured.

PDF

___

Ağca V. ve Yörük D. (2006). Bağımsız girişimcilik ve iç girişimcilik arasındaki farklar: kavramsal bir çerçeve. Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 8(2), 155–173.

Aksöz E. O., Adaçay F. R. Ö., Kozak R., Esen E. ve Bakır H. (2013). Dış ticarette girişimcilik. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları No:2480, Açıköğretim Fakültesi Yayını (15), 1451.

Antoncic, B. & Hisrich, R.D. (2003). Clarifying the intrapreneurship concept. Journal of Small Business and Enterprise Development, 10/1, 7-24.

Antoncic, B. & R.D, Hisrich, (2003). Clarifying the intrapreneurship concept, emerging issues in corporate entrepreneurship. Journal of Management, 29(3), 7-24.

Arıkan, C., Jan, N. ve Eczacıbaşı, F. (2011). Ülkemizde inovasyon ve ulusal inovasyon girişimi (10-15). Ankara: Tüba.

Aslan E. (2002). Örgütte kişisel gelişim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Aytaç, Ö. (2006). Girişimcilik: Sosyo-Kültürel bir perspektif. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (15), 139–160.

Brown, T. E. & Jan, U. (2004). Innovation, entrepreneurship and culture. England: Edward Elgar Publishing Limited.

Chrisman, J. & T., Hynes, S., Fraser, (1995). Faculty entrepreneurship and economic development: The case of the university of calgary. Journal of Business Venturing, 10(4), 267-281.

Cingöz, A. (2013). Eko girişimcilik. H. Karadal (Ed.) Girişimcilik (1. Baskı). İstanbul:Beta Yayınları.

Covin, J.G. & Miles, M.P. (1999). Corporate entrepreneurship and the pursuit of competitive advantage. Entrepreneurship Theory and Practice, 23/3, 47-63.

Çetin, F. (2011). Örgüt içi girişimcilikte öz yeterlilik algısı ve kontrol odağının rolü. Business and Economics Research Journal, 2(3), 69-85.

Çuhadar, M. T. (2013). Kamu girişimciliği. H. Karadal, (Ed.).Girişimcilik. Girişimcilik (223-233). İstanbul: Beta Yayınları.

Danışman, A. ve Sökmen, A.G. (2017). Girişimci özellikleri ve firma niteliklerinin ihracat performansına etkisi: Kobi’ler üzerinde bir araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 213-230.

Doğaner A. (2014). Girişimcilik okulu (7-20). İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.

Douglas, H. (2008). Creating knowledge: A review of research methods in hhree societal change approaches. Journal of Nonprofit Public Sector Marketing, 20(2), 141-163.

Duran, C. ve Metin S. (2009). Yeniliğin yaratıcılıkla olan ilişkisi ve yeniliği geliştirme süreci. Yönetim ve Ekonomi, 16(1), 57-71.

Durukan, T. (2007). Dünden bugüne girişimcilik ve 21.yüzyılda girişimciliğin önemi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1(2),25-37.

Erboy, N. (2013). E-Dış ticaret ve girişimcilik üzerine etkileri. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(8), 50–61.

Erkocaoğlan, E. ve Özgen, H. (2009). Kurumsal girişimcilik ile örgüt yapısı arasındaki ilişki. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 203-214

Erol, Y. ve Kanbur, E. (2014). Misyon ve vizyon ifadelerine göre Türkiye’nin ilk 100 büyük şirketinin girişimcilik özellikleri. Business and Economics Research Journal, 5(3), 149-165.

Eyal, O. & Kark, R. (2004). How do transformational leaders transform organizations? A study of the relationship between leadership and entrepreneurship?. Leadership and Policy in Schools, 3(3), 211-235.

Eyuboğlu Marka ve Patent Danışmanlık A.ş. (2019). Faydalı Model. http://www.eyubogluas.com.tr/tr/faaliyet-alanlarimiz/faydali-model/. Erişim Tarihi: 12.09.2019.

Grossman, G. M. (1984). International trade, foreign investment and the formation of the entrepreneurial class. The American Economic Review, 605-614.

Hitt, M. A., Bierman, L., Shimizu, K. & Kochhar, R. (2001). Direct and moderating effects of human capital on strategy and performance in professional service firms. A resource- based perspective. Academy of Management Journal, 44, 13-28.

Inc Girişim. (2019). Girişimci kimdir?. http://www. incgirisim.com.tr/menu_ust-227-girisimci-kimdir-.aspx. Erişim Tarihi: 02.09.2019.

Karaca, M. (2015). Girişimciliği belirleyen kişilik özellikleri. Yayınlanmamış doktora tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.

Kaymakcı, O., Avcı, N. ve Şen, R. (2007). Uluslararası ticarete giriş teori, politika ve uygulama. (Düzenleyen: Oğuz Kaymakcı) (221-239). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Kobi Vadisi (2019). https://www.kobivadisi.com/ic-giriimcilik-nedir-ve-girisimcilik-ile-farklari-nelerdir. Erişim Tarihi: 02.09.2019.

Lazear, E. P. (2005). Entrepreneurship. Journal of Labor Economics, 649-680.

Light, P. C. (2008). The search for social entrepreneurship. Washington, DC: Brookings Institution Press.

Lumpkin, G.T. & Dess, G.G. (1996). Clarifying the entrepreneurial orientation construct and linking it to performance. Academy of Management Review, 21/1, 135-172.

Mason, C. & Harvey, C. (2013). Entrepreneurship: Contexts, opportunities and processes. Business History, 5(1), 1-8.

O’shea, R., Allen, T., O’gorman, C. & Roche, F. (2004). Universities and technology transfer: A review of academic entrepreneurship literatüre. Irish Journal of Management, 25(2), 11-29.

OECD (1994). The measurement of scientific and technological activities, using patent data as science and technology indicators patent manual. Paris.

Özdemir, P. (2016) Girişimci üniversiteler ve Türkiye'de girişimcilik eğitimi. Yayınlanmamış doktora tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Schmoch, U. & Kirsch, N. (1993). Analysis of international patent flows, final report to the organisation for economic Co-Operation and development, fraunhofer institute for systems and innovation research (FhG-ISI). Karlsruhe, Germany.

Shane, S. & Venkataraman, S. (2000). The promise of entrepreneurship as a field of research. Academy of Management Review. 25(1), 217-226.

Sınai Mülkiyet Kanunu (2016), T. C. Resmi Gazete, 29944, 10 Ocak 2017.

Stevenson, H.H. &Jarillo, J.C. (1990). A paradigm of entrepreneurship: Entrepreneurial management. Strategic Management Journal, 11, 17-27.

Şeker, A., Doğan, M. ve Elitaş, B.L. (2016). KOBİ’lerde girişimcilik değerleri ve dış ticaret faaliyetleri arasındaki ilişki: Sanayi işletmeleri örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(2), 198- 223.

Tarpley, F.A., Timmons, J. & Vesper, K.H. (Ed.), Frontiers of Entrepreneurship Research, 294-320, Babson College, Wellesley, MA.

Teng, B.S. (2007). Corporate entrepreneurship activities through strategic alliances: A resource-based approach toward competitive advantage. Journal of Management Studies, 44(1), 119-142.

Top, S. (2006). Girişimcilik keşif süresi. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.

Turanlı, R. ve Sarıdoğan, E. (2010). Bilim-teknoloji-inovasyon temelli ekonomi ve toplum(14-15). İstanbul: İTO Yayınları.

Uzkurt, C. (2017). Kobilerde Arge ve İnovasyon. Girişimcilik ve Kobiler. (Ed.) Erdoğan,Z., Bursa: Ekin Yayınevi.

Ward, T. B. (2004).Cognition, creativity, and entrepreneurship. Journal of Business Venturing, 19, 173-188.

Westland, J.C. (2008). Global innovation management, A Strategic Approach. Londra: Palgrave Macmillan.

Yücel, A. (2019). İhracat pazarlaması stratejileri ile firma performansı ilişkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 205-225.

Zahra, S.A. (1993). Environment, corporate entrepreneurship and financialperformance: A taxonomic approach. Journal of Business Venturing, 8, 319–340.