Müge İŞLETEN, Yonca K. YÜCEER, Emin YILMAZ, Mehmet MENDEŞ

Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Olan Yaklaşımını ve Satın Almalarını Etkileyen Faktörler (İngilizce)

Günümüzde tüketiciler gıdalardan sağlık üzerine olumlu katkı sağlayan ve hastalıkları önleyici etkiler beklemektedir. Bunun sonucu olarak, sağlık üzerinde olumlu etkisi olan fonksiyonel gıdalara talep gittikçe artmaktadır. Bu çalışmada, tüketicilerin bu tür gıdalara olan taleplerinin, cinsiyet, yaş, eğitim seviyesi, sağlık durumları, gıdaların fiyat ve etiket bilgileri gibi faktörlere bağlı olarak değişimin araştırılması hedeflenmiştir. Bu çalışma 9 adet sorudan oluşan bir anket çalışması olup, yaşları 20-60 arasında olan 249 kişi üzerinde yürütülmüştür. Ankete katılanların fonksiyonel gıdalara olan taleplerinin dikkate alınan faktörlere göre değişimlerinin ortaya konulabilmesi amacıyla çoklu uyum analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Yapılan çoklu uyum analizleri sonucunda, genç tüketicilerin beslenme alışkanlıklarının sağlık üzerine etkisiyle ilgilenmedikleri görülmüştür. Diğer taraftan, beslenmenin sağlık üzerine etkisi olduğu düşüncesinin yaşla birlikte artma eğiliminde olduğu gözlenmiştir. Genç ve orta yaşlı tüketicilerin gıdaların etiketleri üzerindeki besin ve enerji değerlerini inceledikleri ve bu durumun özellikle bayanlarda çok daha belirgin olduğu görülmüştür. Tüketicilerin eğitim seviyesi arttıkça beslenme alışkanlıklarında sağlık ön plana çıkmaya başlamıştır.

Anahtar Kelimeler:

Fonksiyonel gıdalar, anket, tüketici, çoklu uyum analizi tekniği

Consumer Attitudes and Factors Affecting Buying Decision for Functional Foods (in English)

Consumers are increasingly looking for additional healthier food varieties properties and disease prevention functions of foods. Therefore, these functional products, which were accepted as tools for good health, are likely to be in increasing demand. The main objective of this study was to investigate the effects of gender, age, education, health conditions, cost of foods and some information found on packaging material on the preference of functional foods. Total 249 people between 20-60 years old were included in this study. They were asked to fill a questionnaire with 9 questions related to the subject. The data were analyzed by multiple correspondence analysis technique. The results showed that young consumers were not interested in the effects of eating habits on health. On the other hand, the concern in consumption habit and health increased in older people. In addition, young and middle aged people only read the energy value and nutritional information on the label of the food, but female consumers read all information on the label of the product, which they bought. The increase in the level of the education also increased the preference of healthier foods.

Keywords:

Functional foods, survey, consumers, multiple correspondence analysis technique ,

PDF

___

International Food Information Council (IFIC). 2004. Functional Foods. www.ific.org (March 2006).
Wardle J, Parmenter K, Waller J. 2000. Nutrition knowledge and food intake. Appetite, 34: 269-275.
Gray J, Armstrong G, Farley H. 2003. Opportunities and constraints in the functional food market. Nutrition & Food Science, 33 (5) 213-218.
Saher M, Arvola A, Lindeman M, Lahteenmaki L. 2004. Impressions of functional food consumers. Appetite, 42: 79-89.
Sloan E. 2004. The Top Ten Functional Food Trends. Food Technology, 58, No: 4.
International Food Information Council (IFIC). 2000. Functional Foods: Attitudinal Research (2000). www.ific.org (May 2006).
Roininen K, Lahteenmaki L, Tuorila H. 1999. Quantification of consumer attitudes to health and hedonic characteristics of foods. Appetite, 33: 71-88. 8. Fagerli RA, Wandel M. 1999. Gender differences in opinions and practices with regard to a ‘Healthy Diet’. Appetite, 32: 171-190.
Frewer L, Scholderer J, Labert N. 2003. Consumer acceptance of functional foods: issues for the future. British Food Journal,105 (10) 714-731.
Başpınar E, Mendeş M. 2000. İki Yönlü Tablolarda Uyum Analiz Tekniğinin Kullanımı. A.Ü Ziraat Fak. Tarım Bilimleri Dergisi, 6 (2) 98-106.
Mendeş M. 2002. Çoklu Uyum Analizi Tekniğinin Kullanımı. Ziraat Mühendisleri Birliği Dergisi, 33: 32-35.
Sertkaya D, Kadılar C. 2002. Quantitative Methods to Analyze the Factors on Thoughts of Employees in Tourism Sector About Their Salary. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXI ( 2) 279-294.
Teratanavat RP, Hooker NH, Haugtvedt CP, Rucker DD. 2003a. Effect of Health Information on Product Labels: Consumer Attitudes and Buying Intention for Functional Foods. IFT Annual Meeting, Chicago, IL.
Gilbert L. 1998. Nutraceuticals/ Functional Foods Customer. http://www.healthfocus.net/previous.htm (May 2006).
Food Standard Agency. 2002. ‘’Our Second Consumer Attitudes Survey’’, February, http://www.food.gov.uk/yourviews/ surveys/foodsafety-nutrition-diet/47020 (March 2006).
Jones J, Walker D, Shimpyrdon G, Cowan D, Gatfield T, Smith A, Sullivan M. 2003. Drivers of Consumer Behaviour Functional Foods. http://www.dpi.qld.gov.au/businessservices/11372.html (March 2006).
Shine A, O’Reilly S, O’Sullivan K. 1997. Consumer attitudes to nutrition labelling. British Food Journal, 99 (8) 283- 289.
Teratanavat RP, Hooker NH, Haugtvedt CP, Rucker DD. 2003b. Functional Food Labels: Experimental Evidence of the Role of Claims and Endorsment. International Research Conference on Food, Nutrition and Cancer , Washington, D.C.