Bu makalede Ermenilerin Zeytun’a yerleşmeleri ve bu süreçte Maraş ve Zeytun’u hâkimiyeti altına almış olan yönetimlerle olan ilişkileri tarihi süreç içinde ele alınmıştır. Zeytun ve nüfusu hakkında kısaca bilgi verilmiş, 1890’lı yıllara kadar Zeytun’daki Ermeni ayaklanmaları genel olarak değerlendirilmiştir. 1878’de imzalanan Ayastefanos Antlaşması’nın 16. maddesi ve Berlin Antlaşması’nın 61. maddelerinin Ermenilere yönelik ne tür fayda sağladığı, Ermenilerin kurdukları cemiyetlerle Osmanlı İmparatorluğunun muhtelif bölgelerinde çıkardıkları isyanlar ve bu isyanlara destek sağlayan bir kısım Batılı Devletlerin Ermeniler lehine verdikleri destekler açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonraki kısımlarında ise 1895 ve 1914–1915 Ermeni isyanları ve bu isyanlara karşı Osmanlı hükümetlerinin tutumu, isyanlarda şehit düşen askerlerimiz ve yerli Müslüman ahalinin Zeytun Ermenilerinin isyanları ve bu isyanlar karşısında uğradıkları mezalim ayrıntılı bir şekilde irdelenmiştir

This Article deals with Armenians who settled in Zeytun and their relations with government authorities. Demographic aspect of Zeytun till 1890’s and Armenian revolts in Zeytun have briefly mentioned. How 16th article of Ayestafanos and 61th article of Berlin Treaty helped the Armenians?, Armenian organizations, Armenian revolts taken place in different parts of the Ottoman Empire and Western powers who supported these revolts have been explained. In the later part of the article, 1895 and 1914-15 Zeytun revolts, Ottoman respond to these revolts, Turkish soldiers martered by the Armenians and damages inflicted on the local Muslims are explained in details