12065

HAKİKAT (DOĞRULUK) BAĞLAMINDA SOSYAL BİR İNŞÂ OLARAK BİLİMSEL BİLGİ -Bilimsel Kuram – Verili Gerçeklik İlişkisi Bağlamında Post-modern Eleştiriler

Hakikat–Gerçeklik ilişkisini bir yansıma ilişkisi olarak görmek, geleneksel bilgi tanımının özsel bir parçasıdır. Buna göre, hakikat, gerçekliğin aynadan yansıyan resmidir. O halde, gerçeklikle tam olarak örtüşen tek bir resim olanaklıdır. Diğer bir deyişle, gerçekliğin bilgisi olarak tek bir hakikat vardır. Bilimsel devrim sonrasında, bu anlayışa uygun olarak bilimsel bilgi biricik hakikat olarak görülmüştür. Oysa felsefe tarihi içerisinde, tek hakikat görüşüne karşı Sofistlerden yükselmiş olan ciddi bir şüphe de vardır. Kökeninde bu şüphe, hakikatin gerçekliğin bir yansıması olmadığı, gerçeklik hakkında sosyal bir inşâ olduğu savına dayanır. Sosyal bir inşâ olarak hakikat, farklı cemaatlere (topluluklara) ya da geleneklere görelidir. Bilim de sadece bir gelenektir ve bilimsel bilgi bu geleneğe ve bilim adamları cemaatine görelidir. Bu durumda bilim, ayrıcalıklı konumunu yitirmektedir. Bu çalışma, sosyal bir inşâ olarak hakikat argümanı bağlamında bilimin konumunu sorgulamayı amaçlamaktadır

Anahtar Kelimeler:

Hakikat, Bilimsel Bilgi, Sosyal İnşâ, Kuram, Dil

Scientific Knowledge as a Social Construction in the Context of Truth -Postmodern Critics in the Context of the Relation Between Scientific Theory and Given Reality-

Understanding the relation of truth–reality as a relationship of reflection is an essential part of traditional definition of knowledge. According to this definition, truth is a picture that reflects from the mirror. So, there can be only one picture which is exact correspondence with reality. In other words, there is only one truth as a knowledge of reality. After the Scientific Revolution, in accordance with this understanding, scientific knowledge was seen as a unique truth. However, there is a serious doubt which was risen from the sophists against to the ‘unique truth’ in the history of philosophy. This doubt based on the argument that truth is not a reflection of reality but a social construction about reality. As a social construction, truth will be relative to different communities and traditions. Also science is just a kind of tradition and scientific knowledge is relative to tradition of science and community of scientists. By this argument, science will lost its exclusive status. This study aims to investigate the status of science in the context of contruction argument of truth

Keywords:

Truth, Scientific Knowledge, Social Construction, Theory, Language,

PDF

___

BERGER, Peter L., LUCKMANN, Thomas (2008), Gerçekliğin Sosyal İnşâsı, çev. Vefa Saygın Öğütle, Paradigma Yay., İstanbul.
CARNAP, Rudolf (1966), Philosophical Foundations of Physics, Basic Books, New York, London.
COMTE, August (2001), Pozitif Felsefe Kursları, çev. Erkan Ataçay, Sosyal Yayınları, İstanbul.
DESCARTES, Rene (1994), Metot Üzerine Konuşma, çev. K. Sahir Sel, Sosyal Yayınları, İstanbul.
HARVEY, David (2006), Postmodernliğin Durumu, çev. Sungur Savran, Metis Yay., İstanbul.
HEMPEL, Carl (1966), Philosophy of Natural Science, Prentice-Hall Inc., New Jersey (USA).
KANT, Immanuel (1993), Arı Usun Eleştirisi, çev. Aziz Yardımlı, İdea Yay., İstanbul.
KUHN, Thomas (2000), Bilimsel Devrimlerin Yapısı, çev. Nilüfer Kuyaş, Alan Yay., İstanbul.
MARGLIN, Frederique (2008), “Rasyonalite ve Yaşanan Dünya”, Postmodernizm ve Rasyonalite, çev. Sevinç Altınçekiç - Taylan Doğan, bgst Yayınları, İstanbul.
ORKUNOĞLU, Yener (2007), Nietzsche ve Postmodernizmin Gerçek Yüzü, Ceylan Yayınları, İstanbul.
RORTY, Richard (1995) Olumsallık, İroni ve Dayanışma, çev. Mehmet Küçük – Alev Türker, Ayrıntı Yay., İstanbul.
SEARLE, John R. (2005), Toplumsal Gerçekliğin İnşâsı, çev. Muhittin Macit – Ferruh Özpilavcı, Litera Yayıncılık, İstanbul.
WITTGENSTEIN, Ludwig (2006), Kesinlik Üstüne + Kültür ve Değer, çev. Doğan Şahiner, Metis Yay., İstanbul.