KUŞATICI BİR TOPLUMSAL DEĞİŞME: KÜRESELLEŞME VE BU SÜREÇTE FARKLILIK VE ÖZGÜRLÜK ARAYIŞLARI

Öz İmparatorlukların siyasi ve ekonomik yapısının birçok alanda köklü değişikliklere uğradığı ve sonucunda siyasi açıdan ulus devlet tipine vardığı tarihsel değişim akışı, gücün işlevleri ile ilgili diğer bazı karakteristiklerin değişmesine müsaade edecek kadar dönüştürücü olamamış görünmektedir. Bu yazıda, o çağdan bu güne değişmeyen bir işleyiş sorgulanmaktadır: Ekonomik ve siyasi hakimler, gücü, hem kendi tebaalarını hem de diğer tebaaları, birey ve topluluk düzeyinde örtülü ve açık şekilde tek tipleştirebilmek için kullanıyorlar. Bu durum karşısında özgürlüklerin durumunun ne olacağı konusu da bizim temel sorunsalımızı oluşturuyor. Sayılanları tartışmamızı olanaklı kılması için seçtiğimiz araç kavram ise: küreselleşme. Sosyal ilişkilerin yerel, ulusal ve dünya çapındaki etkileşimlerinin, tarihsel ve dilsel kurulma sürecini simgeleyen kavram, pratik işleyişi esnasında kimi zaman belirsizlikleri ve riskleri, kimi zamansa çelişkileri ve kopuşları içerir. Ancak, bilinemezlik ağırlıklı bu tanımlayış, paradoksal bir geçekliği de görmezden gelemez. Süreç bu belirsizlik havasına karşın gönüllü ya da isteksiz katılımcılarının tümünü aynılaştırma doğrultusunda işler. Bu ise zihinlerde, bir paylaşımdan çok aynılaşmayı çağrıştırmaktadır. Bu doğrultuda özgürlük kavramına getirilecek yeni yorumların, küreselleşmenin ortaya çıkardığı “aynılaşma” ve “tek tip kültür” sorunlarıyla ilişkilendirilerek yapılması önem taşır. Buna ek olarak güvenlik ihtiyacının ki yeni türünün küreselliği vurgulanmaktadır, karşılanması sorunu da özgürlükler adına küreselleşmeyle bağdaşık başka/bir açmazların daha var olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Küreselleşme, Özgürlük, Güvenlik

PDF

___

ACAR, M., 2003. “21.yüzyılı Şekillendirecek İki Anahtar Kavram Olarak Küreselleşme ve Sivil Toplum”, Sivil Toplum 14, s.75-83.
AYDIN, Mustafa, 2002. “Liberalizmden Güvenlikçi Sisteme: Batı’nın Tarihi Yeniden Kurgulayışı”, Tarihin Sonu Mu?, Der. Mustafa Aydın, Ertan Özensel, Vadi Yayınları, Ankara.
BAUMAN, Zygmunt, 1999. Küreselleşme- Toplumsal Sonuçları, Çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
BAUMAN, Zygmunt, 2000. Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları, Çev. İsmail Türkmen, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
BİLGİN, Vedat, 2003. “Küreselleşme Sürecinde Kültür ve Milliyetçilik”, Türkiye ve Siyaset Dergisi, Bahar, s.47-51.
BOSTANCI, M. Naci, 2003. “Etnisite, Modernizm ve Milliyetçilik”, Türkiye Günlüğü Dergisi, Sayı 75, s.5-32.
BOZKURT, Veysel, 2000. “Küreselleşme: Kavram, Gelişim ve Yaklaşımlar”, Küreselleşmenin İnsani Yüzü, Der. Veysel Bozkurt, Alfa Yayınları, İstanbul.
ÇAHA, Ömer, 2002. “Globalleşme, İslam Dünyası ve Müslümanlar”, Küreselleşme, İslam Dünyası ve Türkiye, Ensar Neşriyat, İstanbul.
ERDOĞAN TOSUN, Gülgün, 2003. “Global Sivil Toplum, Siyaset ve Yurttaşlık” Sivil Toplum 14, s.59-73.
FALK, Richard, 2001. Yırtıcı Küreselleşme, Çev. Ali Caksu, Küre Yayınları, İstanbul. FRIEDMAN, Jonathan, 1996. “Küresel Sistem, Küreselleşme ve Modernitenin Parametreleri”, Postmodernizm ve İslam, Küreselleşme ve Oryantalizm, Der. Abdullah Topçuoğlu, Yasin Aktay, Vadi Yayınları, Ankara. FRIEDMAN, Lawrence M., 2002. Yatay Toplum, Çev. Ahmet Fethi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
FROMM, Erich, 1999. Özgürlükten Kaçış, Çev. Selçuk Budak, Öteki Yayınları, Ankara. HİRST Paul, Grahame THOMPSON, 2003. Küreselleşme Sorgulanıyor, Çev. Çağla Erdem, Elif Yücel, Dost Kitabevi, Ankara.
KEYMAN, Fuat, 2004. “Globalleşme, Özgürlük, Etik ve Siyaset”, Sivil Toplum 25, s.35-46
KEYMAN, Fuat 2002. “Kapitalizm-Oryantalizm Ekseninde Küreselleşmeyi Anlamak: 11 Eylül, Modernite, Kalkınma ve Öteki Sorunsalı”, Doğu Batı Dergisi, Sayı 18, s:27-53.
KING, Anthony D., 1998. Kültür, Küreselleşme ve Dünya Sistemi, Çev. Gülcan Seçkin, Ümit Hüsrev Yolsal, Ankara.
MEDER, Mehmet, 2002. “Küreselleşme Bağlamında Modernleşme ve Sivil Toplum”, KÖK Araştırmaları, IV/I, s.5-18.
ROBERTSON, Roland, 1999. Küreselleşme, Çev. Ümit H. Yolsal, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
WATERS, Malcom, 1995. Globalization, Routledge, London and Newyork.
YETİM, Nalan, 2002. “Küresel Üretim Yapılanmasına Kültürel Yanıtlar: Ulusal-Yerel”, Doğu Batı Dergisi, Sayı 18, s.129-140.
YILDIRIM, Engin, 2000. “Küreselleşme, Refah Devleti ve Risk Toplumu” Küreselleşmenin İnsani Yüzü, Der. Veysel Bozkurt, Alfa Yayınları, İstanbul.