Uygulama ve Değerlendirme Ölçütleriyle Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kullanılabilecek Bir Öğretim Yöntemi Olarak Empati

Empati kişinin kendisini bir başkasının yerine koyup onu duygu ve düşünce boyutlu anlama çabası olarak tanımlanmaktadır. Empati, nitelikli bir sınıf ve okul ortamı yaratmak için son derece önemlidir. Bu bağlamda araştırmalar, empatinin duyarlılık, hoşgörü, yardımlaşma, farklılığa rağmen karşı tarafın duruş noktasını anlama gibi önemli özellikleri gündeme getirdiğini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda çağdaş gelişmiş ülkelerde empati, sosyal bilgiler öğretimi çerçevesinde öğrencilerde geliştirilmesi hedeşenen becerilerden biri olarak öğretim programlarında yer bulmuştur. Buna karşılık yakın zamanlara dek empati, Türk sosyal bilgiler programında yer almamıştır. Ülkemiz millî eğitim sisteminde son dönemde ayak sesleri duyulan ve çok geniş kapsamlı değişiklikleri gündeme getireceği anlaşılan yapısal dönüşüm, empatiyi geliştirilmesi gereken beceriler listesine eklemiştir. Bu çalışma, farklı ilköğretim sınışarında uygulanan ve farklı sosyal konular merkezinde gelişen empati etkinliklerinin değerlendirilmesi temelinde olacaktır. Öncelikle empati etkinliklerinin nasıl hazırlanacağı ve uygulanacağı üzerinde durulacaktır. Bundan başka öğrencilerin ürün örnekleri eşliğinde, empatilerin değerlendirilmesinde kullanılacak ölçütler de tanıtılacaktır. Son olarak da öğrencilerin kendilerini değerlendirmelerinde kullanılmak üzere Empati Ürünü Öz Değerlendirme Formu ile öğretmenlerin öğrencilerini değerlendirmeleri için Grup Değerlendirme Formu ekte sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Empati, Duyarlılık, İlköğretim, Sosyal Bilgiler, Hayat Bilgisi

From Application to Evaluation: Empathy as a Teaching Method Used in Social Studies Courses

Empathy is defined as a capacity to feel, perceive, understand, and identify with another person’s needs, interests, and viewpoints. It is also very important in creating a quality classroom and/or school environment. In this context, studies have found that empathy helps develop sensitivity, tolerance, altruism, and respect for the differences. Thereby, empathy is considered as a skill that needs to be nurtured. It has its place in social studies curriculum in many developed countries. However, it has not been the case in Turkey until recent years. In the last curriculum reformation launched in 2004, empathy has been defined as one of the skills to be developed during the social studies courses. In this study, a large sample of emphatic activities regarding different social issues was conducted in different primary social studies classes. The discussion was focused on how to design and integrate activities that help develop emphatic skills among children. Also the criteria that can be used to assess students’ emphatics behaviors are presented and discussed in the light of students’ writings obtained during the empathy activities. Finally, two assessment tools were offered: An assessment form for teachers to assess students’ performance on empathic activities and a self-evaluation form for students.

Keywords:

Empathy, Sensitivity, Primary Schools, Social Studies.,

PDF

___

Açıkgöz, K. Ü. (2002). Aktif öğrenme. İzmir: Eğitim Dünyası Yay.

Borba, M. (2001). Building moral intelligence. San Francisco: Jossey-Bas Publication.

Brenneman, E. M. (2000). Empathizing with the many voices of the past. Social Education, 65, 51-54.

Ciaramicoli, A. P. & Ketcham, K. (2000). The power of empathy. New York: Plume Book.

Cress, S. W. (2000). Developing empathy through children’s literature. Education, 47, 32-35.

Dökmen, Ü. (2000). Sanatta ve günlük yaşamda iletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yay.

Fischer, J. (2002). Improving approaches to multicultural education: Teaching empathy through role playing. Multicultural Education, 52, 63-67.

Hoffman M. L. (2000). Empathy and moral development. Cambridge: Cambridge University Press.

Kabapınar, Y. (2002a). İlköğretim hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretiminde kullanılan ders kitapları ve öğretim materyalleri açısından Türkiye ve İngiltere örnekleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2 (1), 249-270.

Kabapınar, Y. (2002b). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerinde öğrencinin toplumsal duyarlılık becerilerinin geliştirilmesinde kullanılacak bir öğretim yöntemi olarak sosyal empati. Yaşadıkça Eğitim, 76, 29-34.

Kabapınar, Y. (2002c). İlköğretim hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerinde kullanılabilecek bir öğretim yöntemi olarak sosyal empati. Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi (hzl. C. Öztürk ve diğerleri) içinde. Ankara: Pegem Yayınları.

Kabapınar, Y. (2004). İlköğretimdeki hayat bilgisi ve sosyal bilgiler derslerinde kullanılacak bir öğretim etkinliği olarak resim çizimi yoluyla empati. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 20, 44-53.

Kabapınar, Y. (2005). Öğrencilerin gözünden sosyal bilgiler derslerinde gerçekleştirilen empati etkinliklerini değerlendirmek: Bakalım öğrenciler neler düşünüyor? Eğitim Araştırmaları, 18, 97-114.

Mann, R. E., Daniels, M., & Marshall, W. L. (2002). The use of role-plays in developing empathy. In Y. Fernandez (Ed.), In their shoes: Examining the issue of empathy and its place in thetreatment of offenders (pp. 132-148). Oklahama: Wood ‘N’ Barnes Publishing.

Marshall, L. (2002). Development of empathy. In Y. Fernandez (Ed.), In their shoes: Examining the issue of empathy and its place in the treatment of offenders (pp. 1-15). Oklahama: Wood ‘N’ Barnes Publishing.

MEB Talim ve Terbiye Kurulu. (2004a). İlköğretim hayat bilgisi dersi (1, 2, 3. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.

MEB Talim ve Terbiye Kurulu. (2004b). İlköğretim sosyal bilgiler dersi (4-5. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.

MEB Talim ve Terbiye Kurulu. (2004c). İlköğretim fen ve teknoloji dersi (4-5. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.

Michaelis, J. U. & Garcia, J. (1996). Social studies for children: A guide to basic instruction. Boston: Allyn and Bacon Publishers.

Moulden, H. & Marshall, W. L. (2002). Empathy, social intelligence and aggressive behavior. In Y. Fernandez (Ed.), In their shoes: Examining the issue of empathy and its place in the treatment of offenders (pp. 53-72). Oklahoma: Wood ‘N’ Barnes Publishing.

Özden, Y. (2005). Öğrenme ve öğretme. Ankara: PegemA Yayıncılık.

Parker, W. C. (2001). Social studies in elementary education. New Jersey: Merrill Prentice Hall.

Rowe, D. & Newton, J. (1994). You, me, us: Social and moral responsibility for primary schools. London: Citizenship Foundation & The Home Office.

Schultz, P. W. (2000). Empathizing with nature: The effects of perspective taking on concern for environmental issues. Journal of Social Issues, 56 (55), 391-406.

Stein, E. (1989). On the problem of empathy. Washington: ICS Publications.

Stephan, W. G. & Finlay, K. (1999). The role of empathy in improving intergroup relations. Journal of Social Issues, 55 (4), 729-744.

Welton, A. D. & Mallan, J. T. (1988). Children and their world: Strategies for teaching social studies. Boston: Houghton Mifflin Company.