ERMENİLERİN TARİHİ OLAYLARA YAKLAŞIMINDAKİ NESNELLİĞİN SORGULANMASI: “KAHRAMAN”ANDRANİK OZANYAN ÖRNEĞİ

Öz Her milletin kendi tarih yazım geleneğini oluşturup sürdürmesi farklı koşullar içinde gerçekleşir. Tarihin dile geldiği coğrafya, dil, kültür ve olayların geçtiği zaman dilimi tarihi olayların gelişimini etkileyen unsurlardandır. Bu sebeple kahramanların işlevleri ve etkisini gösterdiği insan topluluğu her millet için farklı özellikler gösterir. Bir millet için yüzyıllarca şükran duyulan bir figür, başka millet ya da milletler için acımasız bir çete reisine dönüşebilir. Günümüzde, iletişimsizliğin sürdüğü Türkiye-Ermenistan ilişkilerinde durum tamamen aynı figürlere farklı işlevleri yüklemek şeklinde devam etmektedir. Türklerin “katliamcı bir çete reisi” olarak kabul ettiği Andranik Ozanyan Ermeniler için bir kahramandır. Bu durumda tarihte nesnellik kavramından söz etmek oldukça zorlaşır. Çünkü Ermeniler geçmişte kalan bir ismi tekrar kurgulayarak bir manipülasyon aracı haline getirmişlerdir. Bu çalışmada, Andranik Ozanyan örneği üzerinden gidilerek, tarihte Ermenilerin nesnelliğin dayandığı temel prensipleri yeniden inşa edişleri ve kahraman/kahramanlık olguları eleştirel tarih metodu yaklaşımıyla incelenecektir.  

___

ԱՂԱՅԱՆ Ծատուր (1968), «Զորավար Անդրանիկի գործունեության մասին», Պատմաբանասիրական հանդես, Հայաստանի գիտություների ակադեմիա, Երևան։

ՀԱՐՈՒԹՈՒՆՅԱՆ Ա. (1974), «Անդրանիկ», Վիկտոր Համբարձումյան Հայկական Սովտետական, Հանրագիտարան 1., Հայկական Հանրագիտարան Հրատարակչություն, Երևան:

ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ Ա. Հ. (1965), «Անդրանիկը որպես մարտիկ և զորավար»: Պատմաբանասիրակն Հանդես Հայաստանի գիտությունների ակադեմիա, Երեւան: ՏՐՈՑԿՈՒ Լեոն (1980), «Անդրանիկ եւ նրա հեծելազոր թիվ 197, հուլիսի 19-1913", Նյու Յորք։ Մանադա մամուլ։

ՍԱՐԳՍՅԱՆ Սուրեն Թ. (2015), 150-Ամյակ ,Անդրանիկ Օզանյան, Գաա Պատմության ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող:

ՍԻԱՄԱՆԹՈ (1905), Հայորդիները (Հայերեն) ժնև։ Կենտրոնական տպարան։

ՄԱՐՄԱՐՅԱՆ Ա.(1920), Ձորավար Անդրանիկ և իր պատերազմները, ԿՊ:

DASNABEDIAN Hratch (1989), History of the Armenian Revolutionary Federation Dashnaksution (1890-1924), Milan.

SARKİSYANZ Emanuel (1975), A Modern History of Transcaucasian Armenia. Social, Cultural and Political, Udyama Commercial Press.

WALLER Christopher J. (1990), In the Life of the Armenian Nation (Revised Chapter 2). New York. St. Martin.

SELVİ Haluk (2003), “Anadolu’dan Kafkasya’ya Bir Ermeni Çete Reisi: Antranik Ozanyan”, Sekizinci Askeri Tarih Semineri Bildirileri I, (24-26 Ekim 2001, İstanbul) 441-459.

SERTÇELİK Seyit (2015), Rus ve Ermeni Kaynakları Işığında Ermeni Sorunu:Ortaya Çıkış Süreci 1678-1914, SRT Yayınları, Ankara 2015.

MUSTAFAYEV Beşir (2012), “Nahçıvan Olayları ve General Andranik ozanyan’ın Nahçıvan’daki Katliamaı (Arşiv Belgelerinin İzinden)”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı: 47, Erzurum, 277-301.

THOMAS Carlyle (1840), On Heroes, Hero-Worship and the Heroic in History, University of California Press, 1993.

Internet service: http://hyeforum.com/index.php?showtopic=18153