Burçin GÖKKURT, Tuğba ÖRNEK, Fatih HAYAT, Yasin SOYLU

Öğrencilerin Problem Çözme ve Problem Kurma Becerilerinin Değerlendirilmesi

Öz Problem çözme ve problem kurma, matematik dersinin önemli iki bileşeni ve hedefi olarak kabul edilmektedir. Bu kapsamda, çalışmada, Polya’nın tanımlamış olduğu dört aşamadan oluşan problem çözme süreci ile problem kurma becerileri incelenmiş ve bu beceriler aşamalı puanlama ölçeği ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın katılımcılarını iki farklı ortaokulda öğrenim gören 69 sekizinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmada, nitel yaklaşıma dayalı olan durum çalışması yöntemi ve verilerin toplanmasında altı sözel problem kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise, betimsel analizden yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular dikkate alındığında, öğrencilerin genel olarak Polya’nın problem çözme sürecinde ortaya koyduğu üç aşamada (problemi anlama, çözüm için plan hazırlama ve değerlendirme) ve problem kurma aşamasında yeterli olamadıkları görülmüştür. Buna karşın problemin çözümüyle ilgili planı doğru belirleyen öğrencilerin çoğunun planı uygulama aşamasında zorlanmadıkları ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Problem, problem çözme, problem kurma

PDF

___

Akay, H., Soybaş, D. ve Argün, Z. (2006). Problem kurma deneyimleri ve matematik öğretiminde açık uçlu soruların kullanımı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 129-146.
Baki, A. (2003). Okul Matematiğine ne öğretelim? Matematikçiler Bülteni, 2, 13-16.
Baki, A. (2008). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi. Ankara: Harf Yayınları.
Baykul, Y. (2009). Ortaokulda matematik öğretimi (5-8. Sınıflar) (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
Baykul, Y. ve Sulak, S. (2006). Problem çözme stratejilerinin ilköğretimde problem çözme başarısına etkisi. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi Bildiri Kitabı, Ankara.
Birgin, O. ve Baki, A. (2007). The use of portfolio to assess students performance. Journal of Turkish Science Education, 4(2), 75-90.
Brown, S. I. ve Walter, M. I. (1983). The art of problem posing. London: Lawrence Erlbaum
Brown, N. M. (2003). A study of elementary teachers' abilities, attitudes, and beliefs about problem solving. Dissertation Abstracts International, 64(10), 3620. (UMI No. 3108818).
Burton, L. (1999). The practices of mathematicians: What do they tell us about coming to know mathematics? Educational Studies in Mathematics, 37(2), 121-143.
Crespo, S. (2003). Learning to pose matematical problems: Exploring changes in preservice teachers' practices. Educational Studies in Mathematics, 52, 243-270.
Crespo, S. ve Sinclair, N. (2008). What makes a problem mathematically interesting? Inviting
prospective teachers to pose better problems. Journal Mathematics Teacher Education, 11, 395-415.
Çelik, D. ve Güler, M. (2013). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin gerçek yaşam problemlerini çözme becerilerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 180-195.
Çepni, S. (2012). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (6 Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
Deringöl, Y. (2006).İlköğretimde matematik problem çözmeyi öğretmede yeni yaklaşımlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Dinç-Artut, P. ve Tarım, K. (2009). Öğretmen adaylarının rutin olmayan sözel problemleri çözme süreçlerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi dergisi 22(1), 53- 70.
Ekiz, D. (2009). Araştırma Yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
Ersoy, Y. (2003). Teknoloji destekli matematik eğitimi-1: Gelişmeler, politikalar ve stratejiler , ilköğretim-online, 2 (1), http://ilköğretim-online.org.tr.
Gail, M. (1996). Problem solving about problem solving: framing a research agenda. Proceedings of the Annual National Educational Computing Conference, Minnesota, 17, 255-261.
Giganti, P. (2004). Mathematical problem solving. Book Links, 14, 15-17.
Gökkurt, B. & Soylu, Y. (2013). Öğrencilerin problem çözme sürecinde anlam bilgisini kullanma düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 469-488.
Harskamp, E. G., ve Suhre, C. J. M. (2006). Improving mathematical problem solving: a computerized approach. Computers in Human Behavior, 22(5), 801-815. doi: DOI 10.1016/j.chb.2004.03.023.
Işık, C.ve Kar, T. (2015). Altıncı sınıf öğrencilerinin kesirlerle ilgili açık-uçlu sözel hikayeye yönelik kurdukları problemlerin incelenmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(2), 230-249.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler ve teknikler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kar, T. (2014). Ortaokul matematik öğretmenlerinin öğretim için problem kurma bilgisinin incelenmesi: kesirlerle toplama işlemi örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Kar, T. ve Işık, C. (2015). İlköğretim matematik öğretmenlerinin öğrencilerin kurdukları problemlere yönelik görüşlerinin incelenmesi: kesirlerle toplama işlemi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 122-136.
Karataş, İ. (2002). 8.sınıf öğrencilerinin problem çözme sürecinde kullanılan bilgi türlerini kullanma düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Karataş, İ. ve Güven, B. (2003). 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme sürecinde kullandığı bilgi türlerinin analizi. Matematikçiler Derneği Bilim Köşesi. [www. matder.org.tr.]
Karataş, İ. ve Güven, B. (2004). 8. sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerinin belirlenmesi: Bir özel durum çalışması, Milli Eğitim Dergisi, 163.
Kasap, Y. (2008). Dereceli puanlama anahtarı ve puanlama anahtarından elde edilen puanların karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Kılıç, Ç. (2014). Sınıf öğretmenlerinin problem kurmayı algılayış biçimlerinin belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(1), 203-214.
Koray, Ö. ve Azar, A. (2008). Ortaöğretim öğrencilerinin problem çözme ve mantıksal düşünme becerilerinin cinsiyet ve seçilen alan açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(1), 125-136.
Korkut, F. (2002). Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 177-184.
Kyriakides, L. ve Gagatsis, A. (2003). Assessing student problem-solving skills. Structural Equation Modeling, 10(4), 609-621.
Manuel, S. T. (1998). Instructional qualities of a successful mathematical problem solving class. International Journal of Mathematics Education in Science and Technology, 29(5), 631- 645.
Martinez, M. E. (1998). What is problem solving? Phi Delta Kappan, 79 (8), 605-609.
Matz, K.ve Leier, C. (1992). Word problems and the language connection. Aritmetic Teacher, 39(8),14-17.
Mayer, R. E. (1982) The psychology of mathematical problem solving. In F.K. Lester ve
Garofalo(Eds), Mathematical problem solving: Issues in research (pp. 1-13).
Philadelpia:Franklin Institute Press.
Milli Eğitim Bakanlığı *MEB], (2009). İlköğretim matematik dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
Naser, T. (2008). Problem çözme becerilerini değerlendirmede alternatif yöntemler ve ilköğretim matematikte örnek uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
National Council f Teachers of Mathematics [NCTM]. (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston.
Olkun, S., Şahin, Ö., Akkurt, Z., Dikkartın, F. T. ve Gülbağcı, H. (2009). Modelleme yoluyla problem çözme ve genelleme: ilköğretim öğrencileriyle bir çalışma. Eğitim ve Bilim, 34(151), 65-73.
Özmen-Hızarcıoğlu, B. (2013). Problem çözme sürecinde dereceli puanlama anahtarı (rubrik) kullanımında puanlayıcı uyumunun incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Özsoy, G. (2002). İlköğretim 5. sınıfta matematik dersi genel başarısı ile problem çözme becerisi arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Özsoy, G. (2005). Problem çözme becerisi ile matematik başarısı arasındaki ilişki. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 179-190.
Öztürk, E. ve Ayvaz, A. (2010, Mayıs ). İlköğretim 5. Sınıf öğrencilerinin problem çözme becerilerine yönelik algı düzeyleri ile Türkçe, Matematik, Sosyal Bilgiler, Fen ve Teknoloji derslerindeki başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi, 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu içinde (s.738-742), Elazığ.
Polya, G. (1973). How to Solve it. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Polya, G.(1997). Nasıl Çözmeli? Matematikte yeni bir boyut.(Çev: F. Halatçı). İstanbul: Sistem Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi 1990).
Richards, L.(1990). Measuring things in words: language for learning mathematics .Language Arts, 67(1), 14-25.
Sevim, O. (2015). Konu jigsawı (birleştirme) tekniğinin ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin başarı ve problem çözme becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim ,40(177), 385-400.
Silver, E. (1994). On mathematical problem posing. For the Learning of Mathematics, 14(1), 19-28.
Soylu, Y. ve Soylu, C. (2006). Matematik derslerinde başarıya giden yolda problem çözmenin rolü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(11), 97-111.
Swing, S. ve Peterson, P. (1998) Elaborative and integrative thought process in Mathematics learning. Journal of Educational Psychology 80, 54-66.
Toluk-Uçar, Z. (2009). Developing pre-service teachers understanding of fractions through problem posing. Teaching and Teacher Education, 25(1), 166-175.
Umay, A. (2004). Matematik eğitiminde yenilik. Matematikçiler Derneği Bilim Köşesi. www.matder.org.tr.
Ülküer, N.S. (1988). Çocuklara problem çözme becerisi nasıl kazandırılır? Yaşadıkça Eğitim, 5, 28-31.
Willoughby, S. S. (1985). How to teach mathematical problem-solving. Educational Leadership, 42(7), 90-91.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.