Öz Bir metni edebî kılan en önemli yapıtaşlarını sanat, hayâl, mânâ ve fikir, elfâz ve edâ ile eseri niteleyen diğer terimler şeklinde sıralamak mümkündür. Bunlardan mânâ özellikle şiir için, sanat âleminde, her dönemde varlığı tartışılan ontolojik bir değer olarak karşımıza çıkar. Klâsik Türk şiirinde başlangıçtan itibaren bağlı bulunduğu gelenek ve edebî terbiye sebebiyle hâkim unsur sözdür. Dilin ferdî tarzda tasarrufundan doğan sözün, şiirde belâgat unsurları açısından fasih, vâzıh, muktezâ-yı hâle uygun ve belîğ söylenmesi esastır ve bu sebeple söz sanatları ağırlık kazanmıştır. XVI. yy.’dan sonra ise daha önceki dönemlerin aksine, tasavvufî söyleyişte didaktik unsurların yerini, lirizme bıraktığı görülür. Buna bağlı olarak söz güzelliği üzerine kurulan şiir dili farklılaşarak anlam güzelliği ve derinliğini esas alan bir istikamete yönelir. XVII. yy.’da Klâsik Türk şiirini etkileyen önemli cereyanlardan olan Sebk-i Hindî de bu yaklaşımı besleyen ve geliştiren bir ruhun eseridir. Geleneğin sınırlarını zorlayan ve değiştiren “şiir ve mânâ” kavramı, Klâsik Türk edebiyatının edebî tenkit anlayışını sergileyen tezkirelerde de, biyografisi verilen şairlerin eserlerini niteleyen temel unsurlardan biri olarak değerlendirilmiştir. Özellikle şairlerin şiirlerinde mânânın bulunup bulunmadığı, eserin mânâ açısından taşıdığı değer ve buradan eserin yaratıcısına kadar uzanan oldukça geniş bir bakış açısı hâkimdir. Tezkirecilerin mânâ ile ilgili tanıtım ve değerlendirmeleri, naklettikleri anekdotlar ve şairlerin eserlerinden verdikleri örneklerle çerçevelenmiştir. Mânâ kavramının alanını genişleten veya niteleyen bazı hâl ve vasıflar da bu değerlendirmelere ilâve edilebilir. Bunların başında “bikr, hâs, hâssa” gelir. “Hoş, hûb, bed, nefîs, latîf, garîbe, acîbe, nâ-güfte, bî-mânâ” gibi terimler ise genel tavsif ve takdim vasıtaları olarak kullanılmıştır. Bu bildiride, söz konusu bilgilerin ışığında, yaşadıkları dönemde edebiyat münekkidi olarak kabul edilen tezkirecilerin, şiir ve mânâ kavramlarına yaklaşımları söz konusu edilecektir.