IX-XVI. ASIRLARDA YENİSEY-İRTİŞ BÖLGESİNDE KIRGIZ-KIPÇAK İLİŞKİLERİ

Öz Kırgız-Kıpçak ilişkilerinin çok eski zamanlara dayandığı tahmin edilmektedir. Ancak IX. asırdan önce bu ilişkiyi gösteren herhangi bir tarihi kaynak mevcut değildir. Kırgızlarla ilgili ilk kayıtların M.Ö. 201 yılına ait olmasına rağmen Kıpçaklarla ilgili VIII. Asrın ikinci yarısından evvel kaynaklarda herhangi bir bilgi yoktur. Bu ilişkilerin başlangıcının Göktürk döneminde başladığı bugünkü Kırgızların etnik oluşumunda yer alan Altay kökenli eski uruğlardan (Döölös, Kuşçu, Bugu vb.) anlaşılmaktadır. Kırgızlarla Kıpçaklar tarihi kayıtlara göre ilk defa Altay bölgesinde ilişki kurmuştur. Bu ilişki ileriki dönemlerde onların hem etnik hem de dil bakımından birbiri ile sıkı bir şekilde kaynaşmalarına sebep olmuştur. Bu kaynaşma bugünkü Kırgızların etnik oluşumunda da açıkça görülmektedir. Kırgız etnik oluşumunda çok sayıda Kıpçak uruğu da yer almıştır. Kırgızlarla birlikte yaşayan Kıpçaklar zamanla Kırgız adını benimsemiş, Kırgızlar ise Kıpçak dilinin etkisinde kalmıştır. Bu makalede Yenisey İrtiş bölgesindeki Kırgız-Kıpçak ilişkileri Tarihî, etnik ve siyasî bakımdan ele alınmıştır.