HATAY DEVLETİ VE HATAY'IN ANAVATAN'A KATILMASI

Öz 20 Ekim 1921'de Fransa ve Türkiye arasında yapılan AnkaraAntlaşması'na göre İskenderun Sanca~ı Misak-ı Milli sınırlarımızdışında kalarak özel yönetimli bir statüye kavuşturuldu. AncakMustafa Kemal Atatürk'ün bu kırk asırlık Türk yurdunu Anavatandışında bırakmaya niyeti yoktu. Tayfıır Sökmen ve arkadaşlarınıİskenderun'daki milli teşkilatlanma konusunda görevlendirdi.1936 yılında Hitler'in Avrupa'da yarattı~ı gerginlik ve dünyanınyeni kutuplaşmalarla ikinci bir dünya savaşına yaklaştıgınınsinyalleri; Türkiye'yi İskenderun konusunda birtakım girişimlereitti. Fransa, Suriye mandasını kaldırarak Sancak'ın yönetiminiSuriye hükümetine devredince, Türk hükümeti, İskendcrunSanca~ı 'na da ba~ımsızlık verilmesi için diplomatik yollarabaşvurdu. Atatürk, Antakya, İskcnderun ve çevrelerine "Hatay"adını vererek buradaki milli teşkilatın çalışmalarına da yönveriyordu. TUrkiye'nin taleplerine Fransa olumsuz yanıtlar verdi.Ancak Milletler Cemiyeti'nin de çabaları ile 29 Mayıs 1937'deHatay iç işlerinde serbest dış işlerinde Suriye'ye baglı, ayrı biranayasaya sahip hale getirildi. 3 Temmuz 1938'de yapılanseçimler sonucunda 2 Eylül 1938'de Hatay Meclisi toplanarakHatay Devleti kuruldu. Bir yıl kadar bagımsız kalan Hatay Devletisıkı ilişkiler içinde himayesini gördü~ Türkiye'ye 23 Hazirani 939'da Hatay Meclisi'nin oybirli~i ile aldıgı kararla katıldı. Busonuç elbette sağlı~ını hiçe sayarak bazen sert bazen yumuşak birdiplomasi ile mücadele veren Atatürk'ün Türkiye'nin ve Hatayhalkının bir zaferiydi. ABSTRACTAccording ıo Ankara Agreement signed between TurkeyandFrench on 20 üctober 1921, Sanjak of ıskenderun had a specialstatu and been outside of our national borders. But Mustafa KemalAtatürk didn't intend to live this Turkish land outside of thehomeland and he charged Tayfur Sökmen and his friends to makethe nationalorganization at Sanjak. In 1936 because ofthe tensionin Europe made by Hitler and the signals of a new world warTurkey made enterprises about lskenderun. When French gaveindependence to Syria, she also left Sanjak to Syria and at thattime Turkey use diplomatic ways to take Sanjak's Independence.During this time Atatürk gaye the name of "Hatay" to ıskenderun,Antakya and their contours and he a1so took care of the nationalOfganization of this place. Answers of French to the diplomaticdemands of Turkey were negatory. But sometime later with thehelps of United Nations in 29 May 1937 Hatay became a semiindependence country and had a special contitution. In 3 July 1938Turkeyand French signed a military agreement !oout İskenderunto protect 1ts civil and political wholeness. After the selection in22-31 July 1938, in 2 Septemher 1938 national council of Hataygot togetherand Hatay state was founded. Hatay state combinedwith Turkey after about a year from its independence accordingthe decision of Hatay national council İn 23 June 1939. This endwas the victory ofAtatürk, Turkeyand Hatay's peaple.