Tefsir’de Çağdaş Akılcı Ekol

Bu makalede Kur’an’ın tefsiri konusunda çağımızda yeniden canlandırılan akla dayalı tefsir ekolü incelenmiştir. Bu ekolün daha iyi anlaşılabilmesi için makalenin ilk kısmında bu yöntemin tarihteki kökenleri, en belirgin örneği sayılan Mutezilî tefsir anlayışının tefsir yöntemi, Mutezililerin tefsirde bulunurken bağlı kaldığı ilkeler vb. konular ele alınmıştır. Ardından çağımızda bu yöntemi yeniden canlandıran ve bu ekolün ilk temsilcileri sayılan Cemaleddin Afganî, Muhammed Abduh ve Reşit Rıza hakkında önemli görülen bazı bilgiler verilmiştir. Sonra Muhammed Abduh ve Reşit Rıza’nın tefsir yöntemleri hakkında bilgi verilerek ikisinin ortak ürünü olan el-Menar tefsirinin özellikleri anlatılmış ve genel bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Daha sonra bu düşüncenin İslam dünyasında oluşturduğu etki üzerinde durulmuş ve bu etkiyi en çok dışa vuran bazı şahsiyetler hakkında bilgi verilmiştir. Makalede, Abduh’un temellerini attığı, Reşit Rıza’nın fiili kuruculuğunu yaptığı bu çabanın, tefsir alanında yeni bir çığır açtığı, son asırlarda adeta donuklaşan İslam fikir dünyasına bir canlılık kazandırdığı tespitinde bulunulmuştur. Ancak 19. asrın pozitivist anlayışıyla yüzleşme ihtiyacından doğan bu anlayışın akla tanıdığı sınırsız alan ve dini, pozitif söylemlerle uyumlaştırma çabası sebebiyle zaman zaman Kur’an tefsirinde kabul edilemez yorumlar ortaya koyduğu kanaati dile getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Tefsir, Akılcı Okul, Mutezîle, Muhammed Abduh, Reşit Rıza

The Contemporary Mental School of Interpretation

This article deals with the contemporary mental school in the process of interpreting the Quran which has been revived in our time. The first part of the article includes a study of the historical roots of the school of thought and the principles, on which it was based, its interpretative approach to the Holy Qur'an, and its intellectual relationship with the thought of the Mu'tazila. This article also dealt with the famous personalities who contributed to the revival of the mental school for the interpretation of the Holy Quran, such as: Jamal al-Din al-Afghani, Mohammad Abdo, and Rashid Reda. The article also discusses the explanatory approach of Muhammad Abdo and Rashid Reda. In addition to the most important characteristics of the author of AlManar interpretation. The article also dealt with the evaluation of the interpretation of Al-Manar and its impact on the Islamic world, and the people who were influenced by this book "interpretation of Al-Manar". It is worth mentioning that the mental school in the interpretation of the Holy Quran, which laid the foundation stones of Muhammad Abdo and Rashid Reda, both are representatives of the mental school in the interpretation of the Holy Quran. The school opened the mind to interpret the villages of the Holy Quran wide horizons in the interpretation of the Koran, and revived Islamic thought and freedom from freezing and closure. However, the mental school for the interpretation of the Holy Quran criticizes it as trying to interpret the sacred texts according to the scientific evidence, in accordance with the Western mind that does not believe in revelation and the unseen, and this is a negative school mental in the interpretation of the Koran.

Keywords:

Interpretation of The Quran, The Mental School, The Mu'tazila, Mohammed Abdo, Rashid Rida,

PDF

___

Abduh, M. (1983). el-İslam ve’n Nasraniyye mea’ l-ilm ve’l-medeniyye.
Abduh, M. (1986). Risaletu’t tevhid, çev. Sabrî Hizmetli. Ankara: Fecr Yayınları.Abduh, M. (1346h). Tefsiru cüz’ü amme, Mısır: Matbaatu’l-Menar.
Abdulhamid, M. (1991). Cemaleddin Afgani Hayatı ve Etrafındaki Şüpheler, trc. İbrahim Sarmış. Ankara: Fecr Yayınları.
Afganî, C., Abduh. M. (1987). el-Urvetu’l-Vuska, (Büyük Kurtuluş Mücadelesi), Derleme ve Takdim Seyyid Hadî Hüsrevşahî, trc. İbrahim Aydın. İstanbul: Bir Yayıncılık.
Amare, M. (1978). el-A’mali’l kamile li’l İmam Muhammed Abduh, el-Müessesetü’l-Arabiyye
Cerrahoğlu, İ. (1985). Tefsir Usulü, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
Cüveynî, M. (1968). Menhecu’z-Zemahşehri fî tefsiri’l Kur’an, Daru’l-Meârif.
Goldziher İ. (1955). Mezahibu’t Tefsiri’l İslamî, Arapçaya trc. Abdulhalim en-Neccar. Mısır: Mektebetu’l-Hancî.
Habib, M. K. (1974). Muameretu faslu’d din ani’d devle, Beyrut.İbn Teymiyye (1971). Mukaddimetun fî usuli’t tefsir, thk.Adnan Zerzur. Beyrut: Daru’l-Kur’ani’l-Kerim.
Karaman, H. (1994). Cemalüddin Efganî, İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
el-Mağribî, A. (1947). Tefsiru cüz’ü Tabareke, el-Mektebetü’l-Emiriyye.
el-Muhtesib, A. (1982). İtticâhatu’t- tefsir fi’l asrı’r rahin. Amman: Mektebetu’n-Nahdetu’l-İslamiyye.
Rıza, R. (1353h). el-Menar, Matbaatu’l-Menar.Rıza, R. (1344h). Tarihu’l Ustazi’l İmam,Daru’l-Menar.
er-Rumî, F. (1981). Menhecu’l medreseti’l aklîyyeti’l hadîse. Riyad: Müessesetu’r-Risale.es-Samiraî, H. (1976). Reşit Rıza el-Müfessir. Bağdat: Daru’r-Risale.
es-Suyutî, C. (1987). el-İtkan fî ulumi’l-Kur’an, thk. Mustafa Diyb el-Buğa. Beyrut: Daru İbn Kesir.
Şahate, A. (1984). Menhecu’l İmam Muhammed Abduh. Kahire: Matbaatu Camiati’l-Kahire.
Tantavî, C. (1350h). Tefsiru’l cevahir, Matbaatu Mustafa el-Babî el-Halebî.
Zehebî, M. H. (1962). et-Tefsir ve’l müfessirun. Mısır: Mektebetu Vehbe.
Zemahşerî, M. b. Ö. (1983). el-Keşşaf, Daru’l-Fikr.