Obezite Vergisinin Kabul Edilebilirliğini Belirleyen Faktörlerin Analizine Yönelik Bir Uygulama
An Application For Analysis Of Factors Determining The Acceptability Of Fat Tax
Ulvi SANDALCI,Güner TUNCER
Obeziteye
neden olan gıdalar üzerinden ek bir vergi alınması olan obezite vergisi yoluyla
bireylerin daha sağlıklı gıdalara yönelmesi ve bu yolla obezitenin azaltılması
amaçlanmaktadır. Obezite vergisinin başarıya ulaşmasında birçok faktör etkili
olmakla beraber bireylerin bu vergiyi kabul etmesi/benimsemesi önem arz
etmektedir. Türkiye’de henüz uygulanmamakla beraber gelecekte uygulanması
muhtemel obezite vergisinin kabul edilebilirliği demografik değişkenler
itibariyle ölçülerek bireylerin bu vergiyi kabul edilebilirlik düzeyleri ortaya
çıkartılmıştır. Analiz sonucunda
obezite vergisinin kabul edilebilirlik düzeyi üzerinde ekonomik, siyasi,
sosyo-psikolojik ve sağlık faktörlerinin etkili olduğuna ulaşılmıştır. Ayrıca halkın
obezite vergisi kabul edilebilirlik düzeyleri düşük çıkmıştır. Kabul
edilebilirlik düzeyi en yüksek cinsiyet kadın, medeni durum bekâr iken meslek
grubu kamuda çalışanlardır. Yaş, eğitim, aylık ortalama gelir ile obezite
vergisinin kabul edilebilirlik düzeyi arasında doğru yönlü bir ilişki vardır.
Buna karşılık Beden Kitle İndeksi ile kabul edilebilirlik arasında ters yönlü
bir ilişki ortaya çıkmıştır.
Fat tax, which is an additional tax on the foods that cause obesity, aims to decrease the obesity by individuals. While many factors are effective in the success of fat tax, it is important that individuals accept / adopt this tax. The acceptability of tax possible future implementation obesity although not yet implemented in Turkey as individuals by measuring the level of demographic variables were uncovered admissibility of this tax. As a result of the analysis, it was found that economic, political, socio-psychological and health factors were effective on the fat tax acceptability level. In addition, public acceptance of fat tax was low. While the highest level of admissibility is female and the marital status is single, the occupational group is public employees. There is a direct relationship between age, education, monthly income, monthly food expenditure and the fat tax acceptability level. On the contrary, there has been an inverse relationship between body mass index and acceptability.
Anahtar Kelimeler:
Obezite, Obezite Vergisi, Faktör Analizi
Anahtar Kelimeler:
Obesity, Fat Tax, Factor Analysis
Kaynakça
Alemanno, A. & Carreno, I. (2013). Fat Taxes in Europe – A Legal and Policy Analysis Under EU and WTO Law. European Food and Feed Law Review, 2/2013, ss: 97-112
Bartlett, M.S. (1950). Test of Significance in Factor Analysis, British Journal of Psychology, Statisticala, Section 3, ss.77-85.
Bayram, N. (2016) Yapısal eşitlik modellemesine girişi amos uygulamaları, 3. Baskı, Ezgi Kitabevi, Bursa.
Kaıser, H. F. (1974). An Index of Factorial Simplicity. Psychometrika, 39(1), pp.31–36
Tımmıns, K. (2011). On With The Pennies, Off With The Pounds? The Use Of Taxation Policies in Obesity Prevention, Perspectives in Public Health, Royal Society for Public Health, Vol. 131, No. 4 l pp. 155–157.
Türk, M. & Gök, A. (2011). Perakendeci İşletmelerde Çevreyi Koruma Bilinci Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.16, S.2, s.125-152, Isparta.
http://www.tuik.gov.tr/basinOdasi/haberler/2015_58_20151008.pdf (Erişim: 02/07/2018)
http://www.who.int/gho/countries/en/ (Erişim: 23/09/2018)
http://www.who.int/growthref/who2007_bmi_for_age/en/ (Erişim: 17/09/2018)
http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059 (Erişim: 22/05/2018)
