Ksenophon’un Oikonomikos adlı eserinde evlilik ve kadına yaklaşım
Eski Yunan toplumunun en küçük birimi olan oikos’un (evin) temeli evlilik ile atılırdı. Erkekler çoğunlukla politika, askerlik ya da tarım işleri ile uğraşırken, kadın daha çok oikos sınırları içinde varlığını sürdürmüş, evlilik yoluyla oikos’un devamlılığının bir parçası olan kadının yegâne görevi, çocuk doğurarak soyun devamının sağlanması olmuştur. Kadına salt üreme odaklı yaklaşan bu bakış açısı Eski Yunan’da evlilik kurumunun ve aile yaşamının da çerçevesini belirlemiştir. Ancak M.Ö.4.yy.da Yunan toplumunda yaşanan politik ve ekonomik değişimlerin oikos yaşamı üzerinde yarattığı etkiler, oikos içinde kadının etkinliğini arttırarak kadını evin idaresinin ayrılmaz bir parçası yapmıştır. Bu yüzyılda edebi eserlerde oikos idaresi, evlilik ilişkisi ve kadınlar üzerine öncesine oranla artan bir ilginin olduğu gözlemlenir. Bu eserlerden en önemlisi olan Ksenophon’un "Oikonomikos" adlı eseri, kadını salt üreme odaklı gören bakıştan sıyrılarak, onu tüm görev ve sorumluluklarıyla oikos içindeki en önemli unsur haline getirmiştir. Kadını oikos üretiminin bir parçası olarak gören yaklaşımıyla Ksenophon evliliği de oikos’un kalkınmasını etkileyen yegâne ilişki olarak belirlemiştir. Bu çalışmada Ksenophon’un Oikonomikos adlı eserinde, evlilik ilişkisinin oikos açısından değerini ortaya koyan, Iskhomakhos ve karısı arasında geçen diyalog (Oec.. VII-X) ayrıntılı olarak ele alınacak ve yazarın evliliğe yaklaşımı üzerinden kadına yaklaşımı ortaya koyulmaya çalışılacaktır. Bu doğrultuda varsa yazarın çağındaki edebi gelenekle etkileşiminin gösterilmesi amaçlanmaktadır
Anahtar Kelimeler:
Ksenophon, Oikonomikos, Oikos, Evlilik
The Approach Of Xenophon Towards Woman And Marrıage In The Oeconomıcus
The Approach Of Xenophon Towards Woman And Marrıage In The Oeconomıcus The base of the smallest unit of the antique Greek community, the oikos (house) was marriage. Men were mainly occupied with politics, army or agriculture, whereas women lived within the boundaries of the oikos. The main duty of the women, as a part of the continuity of the oikos through marriage, was to give birth and sustain the community through new generations. This attitude to the women based on breeding has drawn the framework of the institution of marriage and the family life. However the political and economic changes in the Greek community at the 4th century BC affected the oikos by increasing the effectiveness of the women and made them the main actor of house management. In this century an increasing interest is observed on the literary works about the management of oikos, marriage relationships and women. The most important one among such works, Ksenephon’s “Oikonomikos” has distinguished women from the role of breeding to the most important actor in the oikos with all their duties and responsibilities. Attributing women with the production within the oikos, Ksenephon defined marriage as the sole relationship that affected the development of oikos. In this paper the dialog between Iskhomakhos and his wife (Oec.. VII-X) that appreciates the value of marriage within oikos in Ksenophon’s work Oikonomikos, will be dealt with in detail and the attitude of the author towards women through marriage will be tried to be made clear. In this it is aimed to show the author’s interactivity with his age g literary legacies on this subject whether it exists
Keywords:
Xenophon, Oec.onomicus, Oikos, Marriage,
___
Anderson 1974: J. K. Anderson, Xenophon, New York 1974Ar. Lys. (Aristophanes, Lysistrata) = Aristophanes: Comoediae, F. W. Hall, W. M. Geldart (ed.), Oxford 1907
Arist. Pol. (Aristoteles, Politica ) = Politika, Çev.: M. Tuncay, Remzi Kitabevi, İstanbul 2006
Arist. Oec.. (Aristoteles, Oec.onomica) = Metaphysics, X-XIV, Oec.onomica, Magna Moralia, H. Tredennick, G.C. Armstrong (tr.), XVIII, London 1935 (Loeb Classical Library)
Athanassakis 2004: A.N. Athanassakis, Hesiod: Theogony, Works and Days, Shields, Baltimore 2004
Blundell 1995: S. Blundell, Women in Ancient Greece, Harvard University Press 1995
Brock 2013: H. Brock, Greek Political Imagery from Homer to Aristotle, London/New York 2013
Brock 1994: R. Brock, «The Labour of Women in Classical Athens », CQ 44, 1994: 336-346.
Campbell 2003: K.M. Campbell (ed.), Marriage and Family in the Biblical World, Intervarsity 2003
Cohen/Gagarin 2005: D. J. Cohen, M. Gagarin (ed.), The Cambridge Companion to Ancient Greek Law, Cambridge 2005
Cousins 2004: A.D. Cousins, «Humanism, Female Education, and Myth: Erasmus, Vives and More’s to “Candidus”», JHI 65, 2004: 213-230
Cox 1998: C. A. Cox, Household Interests: Property, Marriage Starategies, and Family Dynamics in Ancient Athens, Princeton/New Jersey 1998
CQ The Classical Quarterly
CW The Classical World.
Danzig 2003: G. Danzig, «Why Socrates was Not a Farmer: Xenophon’s Oec.onomicus as a Philosophical Dialogue», G&Rome 50, 2003: 57-76.
Davies 1971: J. K. Davies, Athenian Propertied Families, Oxford 1971
Demand 1994: N. Demand, Birth, Death, and Motherhood in Classical Greece, London 1994
Dem. (Demosthenes, In Neaeram), Against Neaera, Çev., N. W.
DeWitt, Ph.D., Harvard University Press, London 1949.
Diog. Laert. (Diogenes Laertios) = Ünlü Filozofların Yaşam ve Öğretileri, Çev.: Candan Şentuna, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2007
Econ Gov Economics of Governance
Eur. Hipp. (Euripides, Hippolytus) = Euripides: Cyclops, Alcestis, Medea, D. Kovacs (ed.), Vol. XII, London 1994 (Loeb Classical Library)
Fleck/ Hanssen 2009 R. K. Fleck, F. A. Hanssen, « “Rulers ruled by women: an economic analysis of the rise and fall of women’s rights in Ancient Sparta», Econ Gov 10, 2009: 221-245
Foxhall 2013: L. Foxhall, Studying Gender in Classical Antiquity, Cambridge/New York 2013
Glenn 1994: C. Glenn, «Sex, Lies, and Manuscript: Refiguring Aspasia in the History of Rhetoric », College Composition and Communication 45, 1994: 180-199
Gray 2010a: V. J. Gray, «Introduction», şurada: Gray 2010b: 1-30
Gray2010b: V.J. Gray (ed.), Xenophon, Oxford 2010
G&Rome Greece and Rome
JHI Journal of the History of Ideas
Harrison 1968: A. R. W. Harrison, The Law of Athens: Family and Property, Oxford 1968
Hes. Op. (Hesiodos, Opera et Dies) = Hesiodos, Eseri ve Kaynakları, Çev.: S. Eyüboğlu – A. Erhat, Ankara 1977
Lu 2014: H. Lu, Xenophon’s Theory of Moral Education, Edinburg 2014 (Edinburg Üniversitesi Yayınlanmış Doktora Tezi)
Maclachlan 2012: B. Maclachlan, Women in Ancient Greece, London/New York 2012
Men. Pk. (Menandros, Pericimonere) = Menander: Heros. Theophoroumene. Karchedonios. Kitharistes. Kolax. Koneiazomenai. Leukadia. Misoumenos. Perikeiromene. Perinthia, W. G. Arnott (ed.), Vol. II, London 1997 (Loeb Classical Library)
Morgan 2010: J. Morgan, The Classical Greek House, Bristol 2010
Nagle 2006: D. B. Nagle, The Household as the Foundation of Aristotle’s Polis, Cambridge.
OCD3 The Oxford Classical Dictionary (Üçüncü Basım), S. Hornblower – A. Spawforth. (ed.), Oxford/New York 2003 Patterson 1991: C. B. Patterson, «Marriage and married Woman in Athenian Law », şurada Pomeroy 1991: 48-72
Patterson 2005. C. Patterson, «Athenian Citizenship Law», şurada CohenGagarin 2005: 267-290
Pomeroy 1975: S. Pomeroy, Goddesses, Whores, Wives, and Slaves: Women in Classical Antiquity, New York 1975
Pomeroy 1991: S. Pomeroy(ed.), Women’s History and Ancient History, Chapel Hill 1991.
Pomeroy 1994: S. Pomeroy, Xenophon Oec.onomicus: A Social and Historical Commentary, Oxford/New York.
Pl. Alc. (Platon, Alcibiades) = Plato: Charmides. Alcibiades I and II. Hipparchus. The Lovers. Theages. Minos. Epinomis, W. R. M. Lamb (tr.), Vol. XII, London 1927 (Loeb Classical Library)
Pl. Leg. (Platon, Leges) = Yasalar, Çev., C. Şentuna – S. Babür, Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2007
Pl. Plt. (Platon, Politicus) = Plato: Statesman. Philebus. Ion, H. N. Fowler, W. R. M. Lamb (tr.), Vol. VIII, London 1925 (Loeb Classical Library)
Pl. Resp. (Platon, Respublica) = Devlet, Çev.: S. Eyüboğlu – M. A. Cimcoz, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2007
Plut. Vit. Lyc. (Plutarkhos, Vitae Parallelae: Lycurgus) = Plutach Lives: Theseus and Romulus. Lycurgus and Numa. Solon and Publicola, B. Perrin (tr.), Vol. I, London 1914 (Loeb Classical Library)
Powell 1994: A. Powell (ed.), The Shadow of Sparta, London/New York, 1994
OCD3 The Oxford Classical Dictionary (Üçüncü Basım), S. Hornblower – A. Spawforth. (ed.), Oxford/New York 2003
Oost 1978: S. I. Oost, «Xenophon’s Attitude Toward Women», CW 71, 1978: 225-236
Tuplin 1994: C. Tuplin, «Xenophon, Sparta and the Cyropaedia», şurada: Powell 1994: 127-182
Thuc. (Thucydides, Historiae) = Thucydides: History of Peloponnesian War, C. F. Smith (tr.), Vol.I, Cambridge 1919 (Loeb Classical Library)
Xen. Oec.. (Xenophon, Oeconomicus) = Xenophon: Memorabilia and Oeconomicus, E. C. Marchant (ed.), IV, London 1923 (Loeb Classical Library)
Xen. Lac. (Xenophon, Respublica Lacedaemoniorum) = Xenophon Scripta Minora: Hiero. Agesilaus. Constitution of the Lacedaemonians. Ways and Means. Cavalry Commander. Art of Horsemanship. On Hunting. Constitution of the Athenians, E.C. Marchant, G.W. Bowersock (ed.), Vol. VII, London 1925 (Loeb Classical Library)
Zamfir 2013: K. Zamfir, Men and Women in the Household of God: A Contextual Approach to Roles and Ministries in the Pastoral Episteles, Göttingen 2013
- ISSN: 1300-6355
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 1995
- Yayıncı: Ankara Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Pseudo Aristoteles’in Oeconomica adlı yapıtının 3. kitabının yorumu ve çevirisi
Esra YALAZI, Ceyda ÜSTÜNEL KEYİNCİ
Herodotos’un Aynası: Öteki Tasavvuru Üzerine Bir Deneme
Sumerce kaynaklara göre Ölüler Diyarı’nın yeri
Yeni-Asur Kehanet Metni K.2401’de Geçen ṭuppi adê ša dAššur ifadesinin anlamı üzerine
Ksenophon’un Oikonomikos adlı eserinde evlilik ve kadına yaklaşım