Bu çalışmada sorbitan esterleri (Span 20, Span 40 ve Span 80) olan emülgatörlerin vazelinin su say ı sı , yağ sayı sı ve erime noktasi üzerindeki etkileri ara ştırılmış tır. Yukarı da belirtilen kavramlar üzerinde emülgatörün HLB say ı sı nın, viskozluğunun, konsantrasyonunun rolü ile temperatürün, kıvam değiştirici yard ımcı maddelerin ve zaman ın yaptığı etkiler de incelenmi ştir. Vazelinin ve bu emülgatörlerle yap ılan susuz ve emülsiyon sı vağlarının yağ sayılarını tayin için pratik bir metod geliştirilmiş tir. Değişik yüzde konsantrasyonları ndaki Span 20 ve Span 80 in vazelinle yaptığı karışımların su sayılan tayin edilmiş ve emülgatörün HLB sayısının sıvağın su sayı sına tesir etti ği görülmüştür. Vazelin - Span karışımlarını n su sayısı tayinlerinden önceki ve sonraki yağ sayı ları tayin edilerek su say ı s ı ve yağ sayı sı arasındaki münasebetler araştırılmıştır. Önce % 5 oranındaki Span 20, 40 ve 80 ile yapılan sıvağlarda, sonra da bunlara % 5, 10 ve 20 oran ında ilâve edilen kıvam değiş tirici maddelerle yap ılan sıvağlarda yağ sayı ları ile erime noktaları n ın birbirleri ile olan münasebeti incelenmiştir. Araştırmalardan elde edilen sonuçlarda kıvam değiştirici maddelerin sıvağların difüzyonu ve farmasotik teknoloji bakımından değişik temperatürlerde saklanmas ı üzerindeki etkileri tetkik edilmiştir. Kullanılan noniyonik emülgatörlerin HLB say ıları nı n ve viskozluklannın emülsiyon sıvağlarının yağ sayı sı ve difüzyonu üzerine etkidiği görülmüştür. Metilen mavisi ile yap ı lan kromatografik stabilite kontrolünün de, yarı katı s/y tipi emülsiyon s ıvağları nın stabilitesinin tayininde faydalı bir rnetod olarak kullan ılabileceği kanısına varılmıştır.

In this research, a study has been made with sorbitan esters Span 20, Span 40, and Span 80, which are used in the preparation of w/o emülsion type ointment bases. The water numbers, oil numbers and melting points of different mixtures, made by incorporating these emulsifiers in white petrolatum, were determined. The effect of the HLB numbers, viscosity and the concentration of the emulsifiers on these phenomena, together with the effect of temperature, auxilary materials and time were investigated. A new practical method was modified in oil number determinations of white petrolatum, absorption and emulsion bases. The water number of white petrolatum and Span (Span 20, Span 80) mixtures with different emulsifier concentrations were determined. The influence of these emulsifiers' HLB numbers on the water number of ointment bases were observed. The oil number of Span-white petrolatum mixtures, before and after the water number determinations were determined and from these, the relations between water number and oil number were established. First, relationship between the oil numbers and melting points of the bases on the ointments made by 5 % of Span 20, 40 and 80 in white petrolatum were determined. Later, this same relationship, by incorporating in these ointments (5, 10, 20 %) auxilary substances was again investigated. The conclusions from this research were, the effect of each auxilary substance, on the, storage of the ointment bases according to the pharmaceutical technology and ointment base's dermatologic diffusions. It was observed that HLB numbers and viscosities of this nonionic emulsifiers were effective on the oil numbers and diffusions of the emulsion bases. Also, it is proposed that, the chromatographic stability control of nemi - solid w/o emulsions made by methylene blue, could be a useful method.