Dilara Fatma AKIN BALI, DENİZ AŞLAR ÖNER, Nejat AKAR, A. Emin KÜREKÇİ

Yüksek Doz Metotreksat Alan Akut Lenfoblastik Lösemili Çocuklarda, AANAT Gen Polimorfizmi ve Gen Ekspresyon Düzeyinin Araştırılması

Amaç: Melatonin uyku, sirkadiyan ritim, adrenal bez ve tiroit bezi fonksiyonları, üreme, yaşlanma, antioksidan sistem ve bağışıklık gibi birçok biyolojik fonksiyonun düzenlenmesinde rol oynar. Metotreksat 5 g/m²/24 saat infüzyon tedavisi alan Akut Lenfoblastik Lösemili çocuklarda Metotreksat’ın; melatonin seviyesi üzerindeki etkisinin ve melatonin biyosentezinde görev alan AANAT kodlayan genin promotor bölgesinde yer alan -263 G/C değişiminin ve gende belirlenecek diğer olası değişimlerin saptanması bu değişimlerin; AANAT gen ifadelenmesi üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya Lösante Çocuk ve Yetişkin hastanesinde 16 akut lenfoblastik lösemi tanısı almış çocuk hasta dâhil edildi. İlk aşamada olgulardan elde edilen DNA örneklerinde AANAT geni -263 G/C değişimi dizi analizi yöntemi ile incelendi. 5 g/m²/24 saat metotreksat infüzyon öncesi ve sonrası hastalardan RNA izolasyonu yapıldı ve elde edilen RNA örneklerinden Kantitatif Real Time yöntemi ile AANAT geni ifade düzeyleri belirlendi. Bulgular: AANAT geni dizi analizi sonuçlarında -263 G/C promotor bölge değişimi noktasında 3 hasta Homozigot mutant, 12 hasta Heterozigot ve 1 hastada yabanıl genotipe sahip olduğu belirlenmiştir. AANAT gen ifadesinin 5 g/m²/24 saat metotreksat infüzyonu öncesi ve sonrası farklı olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Serotonin’in Melatonin’e dönüştürülmesinde rol oynayan AANAT enzimi lösemi tedavisinde kullanılan Metotreksat infüzyonundan etkilenmiştir. Bu çalışmanın hasta sayısı artırılarak ve melatonin sentez mekanizmasında görev alan diğer genler ile birlikte çalışması ve aydınlatılması planlanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Akut lenfoblastik lösemi, melatonin, metotreksat

PDF

___

1) Şentürk N. Metotreksat. Turkderm - Arch Turk Dermatol Venerology 2016;50: 18-21.
2) Kavala M, Türkoğlu Z, Özlü E. Metotreksat ve dermatolojide klinik kullanımları. Göztepe Tıp Dergisi 2014; 29: 104-110.
3) Apak H, Ekici B, Albayram S ve ark. Akut lenfoblastik lösemi tedavisinde düşük dozda metotreksatın beyin komplikasyonlarına etkisi. Türk Ped Arfl 2009; 44: 62-7.4) Çetin E. Melatonin ve Bağışıklık Sistemi. Erciyes Üniv Vet Fak Dergisi 2015; 2: 119-123.
5) Topal T, Öter Ş, Korkmaz A. Melatonin ve Kanserle İlişkisi. Genel Tıp Dergisi 2009; 19: 3.
6) Brzezinski A.Melatonin in humans, N Engl J Med 1997; 336: 186-95.
7) Reiter RJ. Pineal melatonin: Cell biology of its synthesis and of its physiological interactions. Endoc Rev 1991; 12: 151-80 .
8) Ying WG, Lee GCL, Lee DCE. A naturally occurring 263 G/C variant of the human AA-NAT gene and overnight melatonin production. Molecular Genetics and Metabolism. 2001; 81: 65-69.
9) Blömöke B, Golka K, Grifhan B. Aryalkyamine N-Acetyltransferase (AANAT) Genotype as a Personal Trait in Melatonin Synthesis, Journal of Toxicology and Enviromental Health 2008; 7: 874-876.
10) Rabstein S, Harth V, Justenhoven C et al. Polymorphisms in circadian genes, night work and breast cancer: results from the GENICA study. Chronobiol Int. 2014; 31: 115-22.
11) Cazaméa-Catalan D, Magnanou E, Helland R et al. Unique arylalkylamine N-acetyltransferase-2 polymorphism insalmonids and profound variations in thermal stability and catalytic efficiencyconferred by two residues. J Exp Biol. 2013; 15: 216: 1938-48.