Yüksek Doz Metotreksat Alan Akut Lenfoblastik Lösemili Çocuklarda, AANAT Gen Polimorfizmi ve Gen Ekspresyon Düzeyinin Araştırılması
Amaç: Melatonin uyku, sirkadiyan ritim, adrenal bez ve tiroit bezi fonksiyonları, üreme, yaşlanma, antioksidan sistem ve bağışıklık gibi birçok biyolojik fonksiyonun düzenlenmesinde rol oynar. Metotreksat 5 g/m²/24 saat infüzyon tedavisi alan Akut Lenfoblastik Lösemili çocuklarda Metotreksat’ın; melatonin seviyesi üzerindeki etkisinin ve melatonin biyosentezinde görev alan AANAT kodlayan genin promotor bölgesinde yer alan -263 G/C değişiminin ve gende belirlenecek diğer olası değişimlerin saptanması bu değişimlerin; AANAT gen ifadelenmesi üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya Lösante Çocuk ve Yetişkin hastanesinde 16 akut lenfoblastik lösemi tanısı almış çocuk hasta dâhil edildi. İlk aşamada olgulardan elde edilen DNA örneklerinde AANAT geni -263 G/C değişimi dizi analizi yöntemi ile incelendi. 5 g/m²/24 saat metotreksat infüzyon öncesi ve sonrası hastalardan RNA izolasyonu yapıldı ve elde edilen RNA örneklerinden Kantitatif Real Time yöntemi ile AANAT geni ifade düzeyleri belirlendi. Bulgular: AANAT geni dizi analizi sonuçlarında -263 G/C promotor bölge değişimi noktasında 3 hasta Homozigot mutant, 12 hasta Heterozigot ve 1 hastada yabanıl genotipe sahip olduğu belirlenmiştir. AANAT gen ifadesinin 5 g/m²/24 saat metotreksat infüzyonu öncesi ve sonrası farklı olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Serotonin’in Melatonin’e dönüştürülmesinde rol oynayan AANAT enzimi lösemi tedavisinde kullanılan Metotreksat infüzyonundan etkilenmiştir. Bu çalışmanın hasta sayısı artırılarak ve melatonin sentez mekanizmasında görev alan diğer genler ile birlikte çalışması ve aydınlatılması planlanmıştır.
___
- 1) Şentürk N. Metotreksat. Turkderm - Arch Turk Dermatol Venerology 2016;50: 18-21.
- 2) Kavala M, Türkoğlu Z, Özlü E. Metotreksat ve dermatolojide klinik kullanımları. Göztepe Tıp Dergisi 2014; 29: 104-110.
- 3) Apak H, Ekici B, Albayram S ve ark. Akut lenfoblastik lösemi tedavisinde düşük dozda metotreksatın beyin komplikasyonlarına etkisi. Türk Ped Arfl 2009; 44: 62-7.4) Çetin E. Melatonin ve Bağışıklık Sistemi. Erciyes Üniv Vet Fak Dergisi 2015; 2: 119-123.
- 5) Topal T, Öter Ş, Korkmaz A. Melatonin ve Kanserle İlişkisi. Genel Tıp Dergisi 2009; 19: 3.
- 6) Brzezinski A.Melatonin in humans, N Engl J Med 1997; 336: 186-95.
- 7) Reiter RJ. Pineal melatonin: Cell biology of its synthesis and of its physiological interactions. Endoc Rev 1991; 12: 151-80 .
- 8) Ying WG, Lee GCL, Lee DCE. A naturally occurring 263 G/C variant of the human AA-NAT gene and overnight melatonin production. Molecular Genetics and Metabolism. 2001; 81: 65-69.
- 9) Blömöke B, Golka K, Grifhan B. Aryalkyamine N-Acetyltransferase (AANAT) Genotype as a Personal Trait in Melatonin Synthesis, Journal of Toxicology and Enviromental Health 2008; 7: 874-876.
- 10) Rabstein S, Harth V, Justenhoven C et al. Polymorphisms in circadian genes, night work and breast cancer: results from the GENICA study. Chronobiol Int. 2014; 31: 115-22.
- 11) Cazaméa-Catalan D, Magnanou E, Helland R et al. Unique arylalkylamine N-acetyltransferase-2 polymorphism insalmonids and profound variations in thermal stability and catalytic efficiencyconferred by two residues. J Exp Biol. 2013; 15: 216: 1938-48.