Verimlilik, Ücretler ve İşsizlik oranları Arasındaki İlişkinin Analizi: Türkiye Örneği

Makro ekonomide etkin ücret kuramı, pazarlık teorisi, iş arama modeli ve sözleşme teorileri gibi birçok konu verimlilik, ücretler ve işsizlik oranları arasındaki ilişkiye odaklanmaktadır. Bu çalışmada 1945-2005 dönemi için bu üç değişken arasındaki var olan ilişki zaman serileri yöntemleri ile elde edilmeye çalışılmıştır. Uzun dönemde verimlilik, ücretler ve işsizlik oranları arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edilememiştir. Fakat Bai ve Perron tarafından geliştirilen kırılma testleri sonucunda reel ücretler, verimlilik ve işsizlik serilerinde 1966, 1967 ve 1968 yıllarında yapısal kırılma tespit edilmiştir. Yapısal kırılmanın varlığı değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisini etkilemektedir. Bu nedenle veri seti 1945-1966 ve 1969-2005 olmak üzere iki alt döneme ayrılmıştır. Alt dönemler için yapılan eşbütünleşme testi sonucunda üç değişken arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Eşbütünleşmenin varlığı ise sistemde en az bir tane Granger nedenselliği gerektireceğinden yapılan analiz sonuçlarında değişkenler arasında nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

The Analysis of the Relation Between Productivity, Wages and Unemployment Rates: The Case of Turkey

Many matters such as efficient wages theory, bargaining theory, seeking work theory and contracts theories in macro economy has focused on relations among productivity, wages and unemployment. In this study, it is tried to obtain existing relations among those three variables for 1945-2005 period by time serial methods. In the long run, co-integration relation among productivity, wages and unemployment could not be determined. However, structural breaking in the serials of reel wages, productivity and uneployment has been determined in the years of 1966, 1967 and 1968 as a result of breaking test developed by Bai and Perron. The existence of structural breaking do not affect co-integration relation among variables. Because of this, data set is separated into two sub period: 1945-1966 and 1969-2005. As a result of co-integration test done for sub periods, co-integration relation among variables is fixed. Because existence of co-integration requires at least one Granger causality in the system, causality relation among variables is seen in the results of analysis done.

PDF

___

Akdi, Yılmaz (2003), “Zaman Serileri Analizi Birim Kökle ve Kointegrasyon”, Bıçaklar Kitabevi, Ankara.
Aktan, Coşkun Can (2003); “Türkiye’de Üretim ve İstihdama Yönelik Ulusal Rekabet Gücü Politikası”, Güçlü ve Büyük Türk Ekonomisi İçin Üretim ve İstihdam Politikaları Araştırma Yarışması (Ödül Alan Eserler), Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu Yayınları, Ankara.
Akyıldız, Hüseyin ve Karabıçak Mevlüt (2002); “Verimlilik Ücret İlişkisinin Analizi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 7, Sayı 2, pp. 57-76.
Alexander, C. O. (1993); “The Changing Relationship Between Productivity, Wages and Unemployment in the UK”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Vol. 55, No. 1, pp. 87-102.
Bai, Jushan and Perron, Pierre (2003); “Computation and Analysis of Multiple Structural Change Models”, Journal of Applied Econometrics, Vol. 18, ss 1–22.
Bai, Jushan and Peron, Pierre (1998); “Estimating and Testing Linear Models with Multiple Structural Changes”, Econometrica, Vol. 66, ss 47–78.
Brüggeman, Ralf, “Sources of German Unemployment: A Structral Vector Error Correction Analysis”, Emprical Economics, Vol31, no 2, 409-431.
Bulutay, Tuncer (1995); “Employment, Unemployment and Wages in Turkey”, International Labour Organization, Ankara.
Christopoulos, Dimitris K. and Tsionas, Efthymios G. (2005); “Productivity Growth and Inflation in Europe: Evidence from Panel Cointegration Tests”, Empirical Economics, Vol. 30, pp. 137-150.
Dawson, Graham (1992); “Inflation and Unemployment Causes, Consequences and Cures”, Edward Elgar Publishing, England.
Dibooğlu, Selahattin and Enders, Walter (2001); “Do Real Wages Respond Asymmetrically to Unemployment Shocks? Evidence from the U.S. and Canada”, Journal of Macroeconomics, Vol. 23, No. 4, pp. 495-515.
Dickey, D. A. and Fuller, W.A. (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, Vol. 74, pp. 427-431.
Dickey, D. David and Fuller, Wayne A. (1981); “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, Vol. 49, No:4, pp. 1057-1072.
Enders, Walter (2004); Applied Econometric Time Series, John Wiley&Sons Inc., USA.
Engle, Robert F. and Granger, C. W. J. (1987); “Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing”, Econometrica, Vol. 55, pp. 251-276.
Friedman, Milton (1968); “The Role of Monetary Policy, The American Economic” Review, Vol. 58, No 1, pp 1-17.
Fischer, Stanley and Dornbusch, Rudiger (1998); “Makro Ekonomi”, McGraw Hill-Akademi, İstanbul.
Granger, C. W. J. (1969); “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods”, Econometrica, Vol. 37, pp. 424-438.
Granger, C. W. J. (1986); “Developments in The Study of Cointegrated Economic Variables”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Vol. 48, pp. 213-228.
Güran, Nevzat (1999); “Makro Ekonomik Analiz”, Anadolu Matbaacılık, İzmir.
Hall, S. G. (1986); “An Application of the Granger and Engle Two-Step Estimation Procedure to United Kingdom Aggregate Wage Data”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Vol. 48, No. 3, pp. 229-239.
Hendry, D. (1986); “Econometric Modelling with Cointegrated Variables: An Overview”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Vol. 48, pp. 201-212.
Hondroyiannis, George and Papapetrou, Evangelia (1997); “Seasonality-Cointegration and the Inflation, Productivity and Wage Growth Relationship in Greece”, The Social Science Journal, Vol. 34, No. 2, pp. 235-247.
Johansen, Søren and Juselius, Katarina (1990); “Maximum Likelihood Estimation and Inferences on Cointegration-with applications to the demand for Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Vol. 52, pp. 169-210.
Lang, William W. (1990); “Is There A Natural Rate Of Unemployment?”, Business Review, Vol. March-April, pp. 13-22.
Marcellino, Massimiliano and Mizon, E. Grayham (2001); “Small-System Modelling of Real Wages, Inflation, Unemployment and Output per Capita in Italy 1970–1994”, Journal of Applied Econometrics, Vol. 16, pp. 359-370.
Masih, M. M. Abul and Masih, Rumi, (1996); “Temporal Causality and the Dynamics of Different Categories of Crime and Their Socioeconomic Determinants: Evidence from Australia”, Applied Economics, Vol. 28, pp. 1093-1104
Metin, Kıvılcım ve Üçdoğruk, Şenay (1998); “Türk İmalat Sanayii’nde Uzun Dönem Ücret-Fiyat-İstihdam İlişkilerinin Ekonometrik Olarak İncelenmesi”, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 8, Sayı 1, pp. 279-287.
Pazarlıoğlu, M. Vedat ve Çevik, Emrah İsmail (2005); “Ratchet Model Uygulaması: Türkiye Örneği”, VII. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu, İstanbul.
Phelps, E. S. (1967); “Phillips Curves, Expectations of Inflation and Optimal Unemployment Over Time”, Economica, Vol. 34, pp 254-281.
Phillips, A.W., (1958), “The Relation Between Nnemployment and the Rate of Change of Money Wage Rates in The United Kingdom 1861-1957”, Economica, 25, 283-299.
Sargan, J.D. (1964); “Wages and prices in the United Kingdom: A study in econometric methodology (with discussion)”, In Econometric Analysis for National Economic Planning, Hart PE, Mills G, Whitaker JK (eds). Vol. 16 of Colston Papers. Butterworth: London; 25–63. Reprinted in Hendry DF, Wallis KF (eds). 1984. Econometrics and Quantitative Economics. Basil Blackwell: Oxford; 275–314 and in Sargan JD. 1988. Contributions to Econometrics (Vol.1), Cambridge University Press: Cambridge; 124–169.
Sims, C. (1972); “Money, Income and Causality”, American Economic Review, Vol. 62, pp. 540-552.
Taylor, Mark P. and Tonks, Ian (1989); “The Internationalization of Stock Markets and the Abolition U.K. Exchange Control”, The Review of Economic and Statistics, Vol. 71, No. 2, pp. 332-336.
Terzi, Harun (1997); “Türk İmalat Sektöründe Ücret ve Verimlilik Serilerinin Analizi: Kamu-Özel Sektör İtibariyle Bir Karşılaştırma”, Verimlilik Dergisi, Sayı 2, pp. 7-20.
Uzay, Nısfet (2005); “Verimlilik ve Büyüme”, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
Wakeford, Jeremy (2004); “The productivity–wage relationship in South Africa: an Empirical Investigation”, Development Southern Africa Vol. 21, No. 1, pp. 109-132.
Welfe, Aleksander and Majsterek, Michal (2002); “Wage and Price Inflation in Poland in the Period of Transition: The Cointegration Analysis”, Economics of Planning, Vol. 35, pp. 205–219.