Katılımcı Bütçeleme ve Kent Konseylerinde Katılımcı Bütçe Algısı: Manisa Yunusemre Belediyesi Kent Konseyi Örneği
Öz
Kamu
yönetiminde yaşanan gelişmelerle birlikte, halkın bütçelerin hazırlanma
sürecine doğrudan katılımlarını ve kamu harcamalarını izlemelerini sağlayan bir
model olarak katılımcı bütçeleme anlayışı gündeme gelmiştir. Toplumun yerel
düzeyde katılımcılığını esas alan bütçeleme tekniği, bütçeleme sürecinin temel
belirleyicisi konumundaki siyasi aktörlerin kararlarını denetleyici ve
yönlendirici bir yaklaşımdır. Yerel yönetimlerde katılımcı bütçeleme anlayışı
çerçevesinde halkın katılımını arttırmak ve bütçeleme sürecinde tercihlerini
yansıtmak amacıyla sürdürülebilir kentleşmeyi sağlamak için kent konseyleri
oluşumu ortaya çıkmıştır. Yerel halk temsilcilerinin bulunduğu kent konseyleri
katılımcı bütçeleme anlayışı ile belediye bütçelerinin hazırlanması sürecinde
önem kazanır. Dolayısıyla, katılımcı bütçeleme süreci ile kent konseyleri
arasında karşılıklı bir etkileşim söz konusudur.Demokrasinin
yaşama geçirildiği en temel birimler yerel yönetimlerdeki kent konseyleridir ve
kent konseyleri üyeleri bütçe hakkında yeterli bilgi ve beceriye sahip değil
ise alınacak kararlarda kamu kaynaklarının israfı söz konusu olabilir. Bu
noktada kent konseyi üyelerinin genel bütçe bilgisi ve bütçeleme sürecine
yönelik bilgi dağarcıkları önem kazanmaktadır. Bütçe algılarının ölçülmesi,
kent konseylerinin öneminin farkındalığını arttırabileceği düşünülmektedir. Bu amaçla, Manisa Yunusemre Belediyesi
Kent Konseyi üyelerinin bütçe algılarını ölçmeye yönelik olarak 91 kişilik bir
örneklem grubuna 5’li Likert Tipi anket uygulaması yapılmış ve SPSS programında
analizleri gerçekleştirilmiştir.
Çalışmada, genel bütçe bilgisi,
bütçeleme süreci ve kent konseylerinin öneminin farkındalığına ilişkin
değişkenler oluşturularak cinsiyet ve eğitim düzeyi açısından farklılık
gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırma sonucunda katılımcıların
bütçe sürecine ilişkin bilgi dağarcığı arttıkça, farkındalık düzeyinin
arttırdığı ancak bütçe hakkında genel bilgi dağarcığı ile farkındalık düzeyi
arasında böyle bir ilişki bulunmadığı tespit edilmiştir. Ulaşılan bu durum,
kent konseyi üyelerinin aslında teknik olarak genel bütçe bilgisine sahip
olmamalarına karşın bütçe süreci hakkında bilgili olduklarını ortaya koymuştur.
___
- Alkan, F., Yıldız, F. (2016). "Kamu Kurumlarının Bütçeleme Süreçlerinde Bireylerin Bütçe Algısı
Üzerine Bir Araştırma", Electronic Journal of Vocational Colleges, C. 6, S. 2, 54-66.
- Altıngöz Zarplı, S. (2017). Kamu Bütçelemesinde Yeni bir Yaklaşım Olarak Katılımcı Bütçeleme:
Türkiye'de Belediyelere Yönelik Bir Araştırma, Osmangazi Üniversitesi SBE,
Yayınlanmış Doktora Tezi.
- Aydemir Uslu, İ., Yılmaz, H.H. (2018). "Yerel Yönetimlerde Katılımcılık:Kent Konseylerinin Rolü
ve Bir Yapılandırma Önerisi", Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, C. 27, S. 1, 113-145.
- Cura, S. (2003). Türkiye'de Mali Şeffaflığı Sağlamaya Yönelik Bir Uygulama: Analitik Bütçe
Sınıflandırması, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, C. 18, S. 1, 139-154.
- Dağlı, E. (2017). Yerel Demokrasinin Sağlanmasında Katılımcı Bütçeleme: Bandırma ve Çanakkale
Belediyelerindeki Yöneticilerin algısı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir
SBE.
- Eryılmaz, B. (2013). Kamu Yönetimi, Kocaeli:Umuttepe Yayınları.
- Özcan L., Yurttaş, F. (2010). Kent Konseyleri Müzakereci Demokrasinin Uygulama Alanı Olarak
Düşünülebilir mi?, Edt. Bekir Parlak, Yerel Yönetimler Yerel Siyaset ve Kentsel Politikalar,
Dora Yayıncılık, Bursa, 168-169.
- Özen, A., Yontar, İ. G. (2009). Katılımcı Demokrasi Anlayışında Bütçeleme: Katılımcı Bütçeleme,
Maliye Dergisi, Sayı 156, Ocak-Haziran, 280-293.
- Tekeli, İ. (1992). Belediyecilik Yazıları, IULA-EMME Yayını, İstanbul.
- Yalçın, A. Z. (2015). Yerel Yönetimlerde Katılımcı Bütçeleme, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 22(2),
311-329.
- Yıldız, F., Alkan, F. (2017). Katılımcı
Bütçeleme Perspektifinden yükseköğretim Öğrencilerinin
Bütçe Algısı Araştırması: Dumlupınar Üniversitesi Örneği, Maliye Araştırmaları
Dergisi, Temmuz, S. 2, 129-145.