Baraj Politikalarına Karşı Toplumsal Tepkiler: Hindistan v e Türkiye'deki Toplumsal Hareketlerin Karşılaştırılması

Sosyal, kültürel, ekolojik etkilere sahip barajlar dünyanın farklı bölgelerinde toplumsalhareketleri tetiklemektedir. Türkiye ve Hindistanda da benzer hareketler ortaya çıkmıştır. Buçalışmanın amacı sosyal, kültürel ve politik yapıla rı büyük farklılıklar taşıyan iki ülkedeki barajkarşıtı hareketlerin karşılaştırılmasıdır. Hindistanın Narmada Vadisindeki baraj projelerine karşıortaya çıkan hareketler ile Türkiyedeki HES (hidroelektrik santral) karşıtı hareketler ;örgütlenmelerinde etkin olan aktörler, eylem repertuarları, yarattıkları uluslararası etki, devletgücünün tepkisi, amaçlarını gerçekleştirme yönünde elde ettikleri sonuçlar çerçevesindedeğerlendirilmiştir. İki örneğin karşılaştırılması, baraj karşıtı mücadele eksik olan yönlerinvurgulanması açısından önem taşımaktadır. Anahtar Kelime ler: Barajlar, Toplumsal Hareketler, Narmada Vadisi, HES.JEL Sınıflaması: Q25, Q48, Z19

Social Reacti ons Against Dam Policies: Comparison of Social Movements in Ind ia and in Turkey

Dams having social, cultural, ecological effects; have triggered social movements indifferent parts of the world. In Turkey and India, too, similar social movements appeared. The aimof this article is to compare social movements against dams in two countries where social, culturaland political structures are totally different. The movement against the dam construction inNarmada Valley, India and the movement against HES (hydroelectric plants) in Turkey areevalu ated in terms of the organizer actors of the movement; repertoire of action; internationalimpacts; reaction of the state power; consequences in the way of realization of their aims.Comparison of two examples is important in order to reveal insufficiencie s of the struggle against

PDF

___

ALLİONOİ (Mart 2008), Yortanlı Barajı, http://www.allianoi.org/tu/yortanli-baraji.html (29/07/2012).
BAVISKAR, A. (2007), Cultural Politics of Environment and Development: The Indian Experience, Review of Development and Change , 11(1), 1 -14.
CASTELLS, M. (2013) İsyan ve Umut Ağları. İnternet Çağında Toplumsal Hareketler , İstanbul: Koç Üniversitesi.
CNNTürk (21 Mayıs 2011(a)), 'Büyük Anadolu Yürüyüşü'ne polis engeli , http://www.cnnturk.com/2011/turkiye/05/21/buyuk.anadolu.yuruyusune.polis.engeli/6174 34.0/index.html (21/12/2011).
CNNTürk (27 Eylül 2011(b)), AK Parti'den istifa ettiren protesto, http://www.cnnturk.com/2011/turkiye/09/26/ak.partiden.istifa.ettiren.pro testo/630754.0/in dex.html (20/12/2011).
ÇINAR, M. (25 Mart 2014), Alakırda HESe yürütmeyi durdurma kararı, http://www.dha.com.tr/alakirda -hese-yurutmeyi-durdurma-karari_632691.html (30/03/2014).
DEKAP (16 Nisan 2011), Kardeş Dereler Ankarayı Salladı, http://derelerinkardesligi.org/web/index.php?option=com_content&task=view&id=236&It emid=9 (21/12/2011).
DELLA PORTA, D. (2009), Democracy in Movements: Some Conclusions, D. Della Porta (der.), Democracy in Social Movements içinde, New York: Palgrave.
DSİ, (2012), Faaliyet Raporu , Ankara.
EMO (2011), Doğu Karadeniz HES Teknik Gezisi Raporu , Ankara.
ENERJİ BAKANLIĞI (2014), Enerji/Hidrolik, http://www.enerji.gov.tr/index.php?dil=tr&sf=webpages&b=hidrolik&bn=232&hn=&nm =384&id=40699 (27/03/2014). FRIENDS OF RIVER NARMADA, http://www.narmada.org/about-us.html#contact (15/11/ 2011).
GAP (2014), GAPın Tarihçesi, http://www.gap.gov.tr/gap/gap-in -tarihcesi (28/03/2014).
GOLDSMITH, E., HILDYARD, N. (1984), The Social and Environmental Effects of Large Dams Vol. 1 , Cornwall: Wadebridge Ecological Center.
GÜVEMLİ, Ö. (30 Nisan 2011), Anadoluyu Geri İstiyoruz, Cumhuriyet Sürdürülebilir Yaşam,.
HAMSİCİ, M. (2011), Dereler ve İsyanlar , Ankara: Nota Bene.
HÜRRİYET (16 Nisan 2011), Büyük Anadolu Yürüyüş ü katılımcıları yola çıktı, , http://www.hurriyet.com.tr/gundem/17565871.asp (21/12/2011).
KAÇAR, M. (20 ARALIK 2013), Danıştay'ın 'su kullanım hakkı' anlaşmasını iptal kararı ayakkabı kutusundan çıktı, Hürriyet.
KALA, P. (2001), In the Spaces of Erasure: Globalisation, Resistance and Narmada River, Economic and Political Weekly, 36(22), 1991 -2002.
KARACA, E. (31 Mayıs 2011), Hopa'da Gaz Bombası Emekli Öğretmeni Öldürdü, http://bianet.org/bianet/ifade -ozgurlugu/130381 -hopada-gaz-bombasi-emekli-og retmeni- oldurdu (20/12/2011).
KOÇ, M. (25 Şubat 2014), Ahmetler Neden Direndi?, http://www.ahmetler.net/index.php?option=com_content&view=article&id=1562:ahmetle r-neden -direndi&catid=19:mkoc&Itemid=77 (28/03/2014).
NILSEN, A. G. (2007), On New Social Movements and The Reinvention of India, Forum for Development Studies , 2, 271 -293.
NTVMSNBC (04 Nisan 2011), "Büyük Anadolu Yürüyüşü", http://www.ntvmsnbc.com/id/25199193/ (21/12/2011).
OMVEDT, G. (1984), Ecology and Social Movements, Economic and Po litical Weekly, 19(44), 1865 -1867.
ÖZALP, M., KURDOĞLU, O., ERDOĞAN YÜKSEL, E., YILDIRIMER, S. (2010), Artvinde Nehir Tipi Hidroelektrik Santrallerin Neden Olduğu/Olacağı Ekolojik ve Sosyal Sorunlar, III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi Cilt II.
ÖZGENTÜRK, J. (o6 Haziran 2012), Hasankeyfi Yutacak Ilısu Barajına Tescil, Radikal.
PARLAK, Z. G.(2006), Suya Batan Güneş: Samsat, Ankara: Turhan Kitabevi.
RAJAGOPAL, B. (2004), Limits of LAw in the Counter-Hegemonic Globalizatin. The Indian Supreme Co urt and Narmada Valley struggle , New Delhi: Center fort he Study of Law and Governance.
REPORT OF INDEPENDENT REVIEW (Morse Committee), http://narmada.aidindia.org/ content/view/52/1/ (16/11/2011).
RIZVANOĞLU, K., MAHMUTOĞLU, V. (2009), Küreselleşen Düny ada Yerel Muhalefet için Alternatif bir Buluşma Alanı: Yerel Web Siteleri, Proc. 1st International Congress on Social and Economic Issues Shaping the Worlds Future: New Global Dialogue , 1748 - 1761.
ROUTLEDGE, P. (2003), Voices of the dammed: discursive resistance amidst erasure in the Narmada Valley, India, Political Geography, 22, 243 -270.
ROY, A., The Greater Common Good, http://www.narmada.org/gcg/gcg.html (15/11/2011).
SHIVA, V. (2007), Su Savaşları, İstanbul: Bgst Yayınları.
STHP (2012), Yaşam Ala nlarını, Yaşamı Savunanlar Buluşuyor Mücadeleler Birleşiyor Sonuç Bildirgesi, http://sthp.org/index.php (26/06/2012).
SUBRAMANIAN, C.N. (1997), Marxism and the Working Class Movement and the Issues Raised by the Narmada Bachao Andolan, http://www.revolu tionarydemocracy.org/ rdv3n1/narmada.htm (erişim tarihi: 15 Kasım 2011).
SWAIN, A. (2010), Struggle Against the State. Social Network and Protest Mobilization in India , Ashgate Publication, Farnham,.
ŞAN, M. (22 Kasım 2005), Yargı Dur Diyor, HESler ço ğalıyor, http://derelerinkardesligi.org/web/index.php?option=com_content&task=view&id=20&Ite mid=9 (19/12/2011).
TARROW, S. (2008), Köklü Kozmopolitler ve Ulusötesi Aktivistler, Y.D. Çetinkaya (der.), Toplumsal Hareketler içinde, İstanbul: İletişim Yayın ları.
TARROW, S. (2011), Power in Movement.Social movements and contentious politics, New York: Cambridge Press.
TILLY, C. (2008), Toplumsal Harekeler, İstanbul: Babil Yayınları.
TÜRKİYE SU MECLİSİ (2012), Biz Kimiz?, http://www.turkiyesumeclisi.net/ hakk305m305zda.html (18/12/2012).
ÜNVER, İ.H.O., GUPTA, R.K. (2002), The Effects of Large Dams on Environment and Human Welfare: The Experience of Southeast Anatolian Project, Turkey, İ.H.O. Ünver ve R.K. Gupta (der.),Water Resources Management. Crosscutting Issues içinde, Ankara: METU Press.
WDC (2000), Dams and Development. A New Framework for Decision -Making. An Overview, World Commission on Dams,.
WILLIAMS, G., MAWDSLEY, E. (2006), Postcolonial environmental justice: Government and governance in India, Geoforum, 37, 660 -670.
YAVUZ, Y. (10 Şubat 2013), Yurttaş Kazımın inadı HESi yendi!, Sol.