IMMANUEL KANT VE AHLAKIN TEMEL İLKESİ

Alman filozof Immanuel Kant’ın (1724-1804) görüşleri, kendisinden sonra ahlak ve hukuk üzerine yapılan bütün tartışmaları derinden etkilemiştir. Özellikle insanın saygınlığı ve özgürlüğü üzerine geliştirdiği fikirler, hala insan hakları ve adalet anlayışımızın temel sütunları olmaya devam ediyor. Kant’ın hukuk ve devlet hakkındaki görüşleri, bazı bakımlardan, doğal hukuk teorisi ile uyumludur. Ünlü düşünürün bu teoriye en büyük katkısı, her insan eylemi için geçerli bir ahlak ilkesi formüle etmesidir. Bu temel ahlak ilkesi hukuk kurallarına da yön vermektedir. Bu makalede, Kant’ın “kategorik buyruk” olarak nitelendirdiği ve üç farklı şekilde formüle ettiği temel ahlak ilkesi analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Araçsallaştırma Yasağı, Evrenselleştirme İlkesi, Kant, Kant, Kategorik Buyruk, Kişisel İradenin Özerkliği

IMMANUEL KANT AND THE FUNDAMENTAL PRINCIPLE OF MORALITY

The German philosopher Immanuel Kant (1724-1804) was one of the thinkers who greatly influenced the debates on morality and law after him. Especially the ideas he developed on human dignity and freedom are still the pillars of our understanding of human rights and justice. Kant's views on law and the state are in some respects compatible with natural law theory. The greatest contribution of the famous thinker to this theory is that he formulated a fundamental moral principle that applies to every human act. This moral principle also governs the law. In this article, the basic moral principle that Kant describes as "categorical imperative" and formulated in three different ways will be analyzed.

Keywords:

Categorical Imperative, Humanity Formula, Kant, Personal Autonomy, Universal Law Formula,

PDF

___

Aral, Vecdi (2010) Hukuk Felsefesinin Temel Sorunları, XII Levha Yayınları, İstanbul
Bergson, Henri (2016) Etik ve Politika Dersleri (Çev. B. G. Beşiktaşlıyan), Pinhan Yayıncılık, İstanbul
Billington, Ray (1997) Felsefeyi Yaşamak: Ahlak Düşüncesine Giriş (Çev. A. Yılmaz), Ayrıntı Yayınları
Feldman, Fred (2016) Etik Nedir? (Çev. F. B. Aydar), Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul
Guyer, Paul (2014) Kant, Routledge, 2nd Edition
Güriz, Adnan (2009) Hukuk Felsefesi, Siyasal Kitabevi, Ankara
Habermas, Jürgen (2012) “The Concept of Human Dignity and the Realistic Utopia Human Rights”, Philosophical Dimensions of Human Rights (Ed. C. Corradetti), Springer, s. 63-79
Hirş, Ernest (2001) Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi Dersleri, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara
Kant, Immanuel (2013) Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi (Çev. İ. Kuçuradi), Türkiye Felsefe Kurumu Yayını, Ankara
Kant, Immanuel (2014) Pratik Aklın Eleştirisi (Çev. İ. Kuçuradi, Ü. Gökberk, F. Akatlı), Türkiye Felsefe Kurumu Yayını, Ankara
Kelly, Eugene (2011) Material Ethics of Value: Max Scheler and Nicolai Hartmann, Springer
Kuehn, Manfred (2011) Kant (Çev. B. O. Doğan), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Limbach, Jutta (2008) “Yüksek Yargıda İnsan Onuru İlkesi: Almanya’daki Hukuki Durum”, Demokrasinin Garantisi İnsan Onuru ve İnsan Hakları, Heinrich Böll Stiftung Derneği Yayını, İstanbul, s.66-71
Macintyre, Alasdair (2019) Erdem Peşinde: Bir Ahlak Teorisi Çalışması (Çev. M. Özcan) Vakıfbank Kültür Yayınları, İstanbul
Rawls, John (2021) Ahlak Felsefesi Üzerine Dersler (Çev. G. Metin) Nora Kitap, İstanbul
Sandel, Michael J. (2017) Adalet: Yapılması Gereken Doğru Şey Nedir? (Çev. M. Kocaoğlu), Eksi Kitaplar
Uygun, Oktay (2017) Hukuk Teorileri, On İki Levha Yayınları, İstanbul
Wood, Allen W. (2020) Kant (Çev. A. Kovanlıkaya), Alfa Yayınları, İstanbul