Ebû Bekir el-Haddâd’ın Tefsir Metodu

Bu makalede Ebü Bekir el—Haddâd’m Tefsiru’l-Haddâd ismiyle meşhur Keşfü’t—tenzîl fî tahkiki 'l—mebâhis ve't—te'vîl isimli eserinin muhtevası ve metodu tanı— tılmıştır. Haddâd rivayet ağırlıklı, orta hacimli bir tefsir olan eserinde, Kur’ân’ı başından sonuna kadar tefsir etmiş; bu tefsir işleminde Kur’ân’ın Kur’ân’la, sünnetle ve sahabe sözü ile tefsirine önem vermiş; kıraat farklılıklarına değinmiş ve nesihle ilgili ihtilaflı görüşlere yer vermiştir. Rivayet tefsirinin yanında dirayet metoduna da başvurmuş; Kur’ân’ın dil bilimleriyle tefsirini ihmal etmeyerek Kur’ân lafızları— nın izahı esnasında lugat, sarf, nahiv ve belagat alanında yeterince açıklamalar yapmıştır. Tefsirin muhteva ve metod açısından en çok dikkat çeken özelliklerinden biri onun fıkıh yönüdür. Haddâd, bu alanda en ihtilaflı konuları bile çok sade ve açık bir şekilde izah etmiş ve Hanefî fıkhına dair önemli ölçüde muhtevayı nakletmiştir. Makalede tefsirin metoduna dair örnekler geniş tutularak, eserin ana hatlarıyla muhtevasının ortaya çıkarılmasına gayret edilmiş; bu şekilde eserin tefsir tarihin— deki yeri ve öneminin ortaya çıkarılmasına çalışılmıştır