ŞAİR, HATTAT, MÜZEHHİB BİR SULTAN: “PADİŞAH HATUN”

Padişah Hatun Kutluk Devletinin hükümdar hanımlarındandır. Padişah Hatun şiirlerinde; Hasan Şah, Lale Hatun, bir tarih vesikasına göre de İffetî mahlaslarını kullanır. H.654(M.1256) yılında dünyaya gelir. Kutluk Devleti hükümdarlarından Kutbüddin Muhammed’in kızıdır. Annesi Terken Hatun, Kutluğhanlılar devletinin dördüncü hükümdarıdır. İlhanlı Hükümdarı Abaka Han ve onun ölümü ile de Argun Şah tarafından Abaka’nın Anadolu’da bulunan oğlu Geyhatu ile evlendirilmiştir. Türk edebiyatında adı bilinen ilk kadın şairimiz Zeynep Hatundur. Ancak Padişah Hatun’un varlığı ve şiirleri artık bu bilgiyi geçersiz kılacaktır. Bugün elimizde Padişah Hatun’a ait olan 9 manzume vardır. Bu çalışmada Padişah Hatun’un hayat hikayesi anlatılmış, elimizde bulunan manzumeleri hakkında bilgi verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Padişah Hatun, Kirman, Karahıtay, Hasan Şah, Lale Hatun.

A POET, HATTAT, MUZEHHIB SULTAN: “PADISAH KHATUN”

Padisah Hatun is one of the sovereign women of Kutluk state. Padisah khatun uses Hasan Sah, Lale Hatun and İffeti mahlas according to a historical document. She was born in Hijri.654(AC.1256). She was a daughter of Kutbüddin Muhammed one of the Kutluk rulers. Her mother Terken Khatun was the forth ruler of Kutlugkhans. She got married Ilhanli ruler Abaka Khan first and after his death she was made get married to Abaka‘s son Geyhatu who was in Anatolia by Argun Sah. In Turkish Literature, the first woman poet whoose name is known isZeynep Khatun. However, the existence of Padisah Khatun and her poems will invalidate this information any more. Today, we have 9 manzume belong to Padisah Khatun. In thsis tudy, thelife story of Padisah Khatun was presented and information was given about her manzumes we have today.

Keywords:

Padişah Khatun, Kirman, Karahıtay, Hasan Şah, Lale Khatun Divan, poem, literature, woman, divan poem,

PDF

___

Ahmet Eflâkî. (1986). Âriflerin menkıbeleri 2. (Çeviren: Tahsin Yazıcı). İstanbul.
Beyânî, Ş. (2015). Moğol dönemi İran’ında kadın. (Çeviren: Mustafa Uyar). Ankara: Türk Tarih Kurumu
Cunbur, M. (1996). Selçuklu dönemi kadın hayratı, erdem. Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi, 26, Ankara.
Gençtürk, C. (2016). Kutlughanlılar’da kadın bir nâibe: Kutlug Terken Hatun. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 97-112.
Gençtürk, C. (?). Kirmân’da saltanat süren kadın bir hükümdar: Savvetüddîn Padişâh Hatun. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 65-82. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/aicusbed/issue/28306/288418
Gürbüz, O. (2004). Erzurum Çifte Minareli Medrese’nin yapım tarihi ve bânîsi hakkında yeni bir yaklaşım. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 25, 145-160.
Hacı Mehmed Zihni. (1294/ 1878). Meşâhirü’n-Nisâ. İstanbul.
Hacı Mehmed Zihni. (1982) Meşâhîrü’n-Nisâ.(Sadeleştiren: Bedreddin Çetiner). İstanbul.
Konyalı, İ. H. (1960). Abideleri ve kitabeleri ile Erzurum tarihi. İstanbul.
Nâsıreddîn Münşî Kirmânî, (1328). Sımtü’l-ulâ li’l-Hazreti’l-‘ulyâ, der Târîh-i Karâhıtâiyân-i Kirmân, Neşr. Abbâs İkbâl Âştîyânî, Tahran
Özen, F. (2016). İlhanlılar devrinde Erzurum. DTCF Dergisi.
Öztuna, Y.(1989). İslam devletleri 1. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Sertkaya, P. (2011). Türk tarihinde terkenler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Solmaz, S. ve Sertkaya, P. (2011). Kutlughanlı Hanedanlığı’nda terkenlik. Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6, 301-316
Üçok, B. (1993). İslam devletlerinde Türk naibeler ve kadın hükümdarlar. Ankara: Kültür Bakanlığı.
Yuvalı, A. Geyhatu Han, İslam Ansiklopedisi, cilt: 14 http://www.islamansiklopedisi.info/