Kibar AKTIN, Melek KARAKAYA, Zeynep TÜRK, Yeşim ASLAN

Okul Öncesi Dönemde Farklı Kültürlerin Öğretimine Yönelik Uygulamalı Bir Çalışma

Geleceğin vatandaşlarının yetiştirilmesinde ve demokrasi kültürünün yerleşmesinde çocukların erken yaşlarda çokkültürlü bir eğitim alması oldukça önemli hale gelmiştir. Bu nedenle araştırmada, sosyal bilgiler eğitimi kapsamında okul öncesi sınıfında çokkültürlü eğitim uygulamalarının bir boyutu olan farklı kültürlerle yapılandırılan eğitim ortamında çocukların kültürleri nasıl öğrendiklerini ortaya koymak amaçlanmıştır.Araştırmada nitel araştırma yaklaşımı içinde yeralan durum çalışması desenlerinden bütüncül tek durum deseni uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunda 2013-2014 öğretim yılı bahar yarıyılında bir anaokulunda eğitim görmekte olan 60-70 aylık 13 çocuk (8 kız, 5 erkek) yeralmaktadır. Veri toplama aracı olarak “Bakalım Neresi Sunumu”, “Gezelim-Görelim Drama Etkinliği” ve “Heykel Ol”etkinlikleri kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi kullanılarak yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda çocukların kendi kültürleri ve farklı kültürlere ait bir unsuru öğrenmesinde kendi deneyimleri, bilgi iletişim teknolojisi ve kendi yakın çevresinin etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf içerisinde çocukların farklı kültürlere ait renkli sunumlar, oyunlar ve drama ile farklı kültürel rolleri uygulama ve farklı kültürden bireylerin yaşantısını anlama fırsatına ulaştıkları görülmüştür. Oluşturulacak çokkültürlü öğrenme ortamında çocuklarda çokkültürlülüğe yönelik olumlu tutum, beceri ve davranışları kazandırmanın mümkün olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Çokkültürlülük, sosyal bilgiler eğitimi, vatandaşlık eğitimi, okul öncesi eğitimi

An Applied Study for Teaching of Different Cultures at Pre-School Period

Children receive an multicultural education at an early age has become quite important in the upbringing of the citizens of the future and in the establishment of a democratic culture. Therefore in this study, it has been intended to put forth how children learncultures in the educational environmentconfigured with different cultures with a size of multicultural education practices at pre-school class in the context of social studies education. In this study, it was used integrated single case design which is one of the case study design contained within the qualitative research approach. Working group of the research consisted of 60-70 months 13 children (8 girls and 5 boys) who were undergoing training in the spring semester of the 2013-2014 academic year at a kindergarten. "Let's Where Presentation", “Let’s Visit and See Drama Activity” and "Sculpture Up"activities were used by data collection tool. Obtained data were interpreted by using the content analysis method.According to the research results was found that their experiences,information and communication technology and their close environment were effective in the children learning an element of their culture and different cultures. It was seen that children in the classroom were found to have the opportunityapplying different cultural roles withcolorful presentation, games and dramaand understanding the lives of individuals from different cultures. In a multicultural learning environment where will be created, it has been seen that it is possible to gain the positive attitudes, the skills and behavior towards multiculturalism in children.

Keywords:

Multiculturalism, social studies education, citizenship education, pre-school education,

PDF

___

AKTIN, K. (2014). “Okul Öncesi Dönemde Sosyal Bilgiler Eğitimi: Mesleklerin Öğretimine Yönelik Bir Durum Çalışması”, Turkish Studies, 9(5), 139-155.
AKTIN, K ve DİLEK, G. (2014). “Tarih/Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında Okul Öncesi Dönemde Tarih Öğretimi: ABD Örneği”, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 36-56.
ATA, B. (1998). “İngiltere’de Piaget ve Bruner’in Görüşlerinin İlköğretimde Tarih Öğretimine Yansıması Üzerine Bir Araştırma”, PAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 6: 44-51.
AYDIN, H. (2012).“Multicultural Education Curriculum Development in Turkey”, Mediterranean Journal of Social Sciences, 3(3), 277-286.
BANKS, J. A. (2013). Çokkültürlü Eğitime Giriş. Anı Yayınları: Ankara.
BAŞARIR., F, SARI, M., ÇETİN, A. (2014). “Examination of Teachers’ Perceptions of Multicultural Education”.Pegem Journal of Education & Instruction, 4(2), 91-110.
BAŞBAY, A. (2014). “Çokkültürlü Eğitim Kapsamındaki Derslerinin İncelenmesi: Georgia State Üniversitesi Örneği”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice, 14(2), 585-608.
BAŞBAY, A. ve BEKTAŞ, Y. (2009). “Çokkültürlülük bağlamında öğretim ortamı ve öğretmen yeterlikleri”, Eğitim ve Bilim, 34: 30-43.
BENTLEY, D. F. (2011). “Rights are the Words for Being Fair: Multicultural Practice in the Early Childhood Classroom”, Early Childhood Educ J (2012) 40:195–202.
CIRIK, İ. (2008). “Çokkültürlü Eğitim Ve Yansımaları”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34: 27-40.
DEMİR, S. (2012). “Çokkültürlü Eğitimin Erciyes Üniversitesi Öğretim Elemanları İçin Önem Derecesi” International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7 (4), 1453-1475.
DEMİR, S., BAŞARIR, F. (2013). “Çokkültürlü eğitim çerçevesinde öğretmen adaylarının öz-yeterlik algılarının incelenmesi”. International Journal of Social Science, 6 (1), 609-641.
DEMIRCIOĞLU, E., ÖZDEMIR, M. (2014). “Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Çokkültürlü Eğitime Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi”, 1 (15), 211-232.
EKİZ, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metodlarına Giriş, Ankara: Anı Yayınları
EKMİŞOĞLU, M. (2007). Erken Çocukluk Döneminde Farklılıklar Saygı KavramıHakkında Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi ve Farklılıklara Saygı Ölçeği’nin Geçerlilik Güvenirlilik Çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü.Çanakkale: On Sekiz Mart Üniversitesi.
GORSKI, P. C.(2014). Stages of Multicultural Curriculum Transformation.http://www.edchange.org/multicultural/curriculum.html adresinden 23.07 2014 tarihinde erişilmiştir.
GIUGNI, M. (tb). Exploring Multiculturalism, Anti Bias And Social Justice In Children’s Services. Children Services Central.www.cscentral.org.au/.../Exploring_Multicultu...
KAYA, İ., AYDIN, H. (2014). Çoğulculuk Çokkültürlü ve Çokdilli Eğitim. Ankara: Anı Yayınları
ÖZTUNA-KAPLAN, A. (2013). “Durum Çalışması”, S. Baştürk (Ed.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri
(197-217). Ankara: Vize Yayıncılık.
KENDALL, F. E. (1983). Diversity In The Classroom: A Multicultural Approach to the Education of Young Children. Early Childhood Education Series. New York:Teacher College Press.
KILIÇ, Ö. Ö., GÜLEÇ, H., GENÇ, S. Z. (2014: 8). “ Okul Öncesi Dönem Resimli Öykü Kitaplarının
Coğrafi Kavramları İçermesi Yönünden İncelenmesi”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 15(1) 35-52.
MEB (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. 20.09. 2013 tarihinde tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf adresinden alınmıştır.
NAYLOR, D. T., DIEM, R. (2001).Elementary and Mıddle School Social Studies. London: McGraw Hıll.
OGLETREE, Q ve LARKE, P.J. (2010). “Implementing Multicultural Practices in Early Childhood Education”, Natıonal Forum Of Multıcultural Issues Journal.7(1). 1-9.
ÖNDER, A.,Unutkan-POLAT, Ö. (2007). Mısır’ı Ülke ve Kültür Olarak 5-6 Yaş Çocuklarına Tanıtan Eğitim Programının Etkisi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 27-35.
POLAT, Ö. (2007). “Çin’i Ülke ve Kültür Olarak 5-6 Yaç Çocuklarına Tanıtan Eğitim Programının Etkisi”. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Dergisi, 26: 155-162.
POLAT, Ö., ÖNDER, A. (2006). “Çokkültürlü Eğitime Bir Örnek: Hindistan’ı 5-6 Yaş Çocuklarına Ülke ve Kültür Olarak Tanıtan Bir Eğitim Programın Etkililiğinin İncelenmesi”, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi III.Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, MEB.-ÇÖMÜ-IPABO
HOGESCHOOL İşbirliği ile 4-5 Mayıs 2006, Çanakkale.
PERKINS, D. M., MEBERT, C. J. (2005). “Efficacy of Multicultural Education for Preschool Children: A Domain-Specific Approach”, Journal of Cross-Cultural Psychology 36(4), 497.-512.
POLAT, İ., KILIÇ, E. (2013). “Türkiye’de Çokkültürlü Eğitim ve Çokkültürlü Eğitimde Öğretmen Yeterlilikleri”, YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi (YYU Journal Of Education Faculty), X(I), 352-372.
PSNC (2010)North Carolina Essential Standards Kindergarten Social Studies4.07.2014 tarihinde http://www.ncpublicschools.org/docs/acre/standards/new-standards/social-studies/k-2.pdf adresinden alınmıştır.
SPARKS, L. D., EDWARDS, J. O. (2010). Anti-Bias Education for Young Children and Ourselves.National Association for the Education of Young Children. Washington, DC. Printed in the United States of America.
ŞENTUNA, A. B. (2011). Okul Öncesi Eğitim Alan 48-60 Aylık Çocukların Farklı Kültürleri Tanımalarının, Dünyadaki Farklı Kültürlere Karşı Bakış Açılarında Yaratacağı Farkların İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstabul.
TARMAN, B., TARMAN, I. (2011). “Developing Effective Multicultural Practices: A Case Study of Exploring a Teacher’s Understanding and Practices”,The Journal of International Social Research, 4 (17). 573-593.
TUĞRUL, B.,GÜLER, T.(2007). “Okul Öncesi Çocuklarına Yönelik Sosyal Çalışma Alanında Tarih ve Coğrafya Eğitimi”, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(33), 29-35.
TURAŞLI, N. K. (2012).“Intercultural Approach in Early Childhood Education”, Journal of Education and Future, 1, 37- 47.
TEMEL, Z.F., YAZICI, Z (2011). “İki Dilli ve Tek Dilli Çocuklarda Dil Gelişimi Okuma Olgunluğu İlişkisi”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (22), 155 - 169
ÜNLÜ İ, ÖRTEN H. (2013). “Öğretmen Adaylarının Çokkültürlülük ve Çokkültürlü Eğitime Yönelik Algılarının İncelenmesi”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21: 287-302
YAŞAR M. C., İNAL, G., UYANIK, Ö., YAZICI, H. (2012). “Okul Öncesi Dönemde Coğrafya Eğitimi”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (39), 75-87.
YAVUZ, G. ve ANIL, D. (2010). Öğretmen adayları için çokkültürlü eğitime yönelik tutum ölçeği: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. International Conference on New Trends in Education and Their Implications. Türkiye: Antalya.
YAZICI, S., BAŞOL, G. ve TOPRAK, G. (2009). Öğretmenlerin çokkültürlü eğitim tutumları: Bir güvenirlik ve geçerlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 229-242.
YILDIRIM, A., ŞİMŞEK, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (7. Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
YÜKSEL, S. (2011).Fen- Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyelerinin Öğretmen Yetiştirme Sistemine İlişkin Düşünceleri (Uludağ Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Örneği).Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice - 11(1), 179-198.