Kamu ve Özel Sektörde Presenteeism ve Örgütsel Bağlılık Karşılaştırılması: Tokat İli Örneğinde Ampirik Bir Çalışma

Örgütler ayakta kalabilmek için örgütüne bağlı, katılımcı, sağlıklı, verimli ve üretken iş görenlere ihtiyaç duyar. Çünkü örgütsel verimlilik, bireysel performansın bir ürünüdür. Presenteeism (işte var olamama) ve örgütsel bağlılık da bu bağlamda değerlendirilmesi gereken konulardır. Örgütsel bağlılık, çalışanların örgütlerinin hedefleri ile kendi hedefleri arasında paralellik kurarak örgüt amaçları için yoğun çaba harcamasıdır. Fiziksel anlamda işte olmasına rağmen gerçek anlamda işte var olamama sorunu olarak tanımlanan presenteeism ise, bireysel ve örgütsel üretkenliği önemli oranda düşürür ve mali kayıplara neden olur. Bu çalışma, kamu ve özel sektör çalışanlarının presenteeism ve örgütsel bağlılık düzey ve algılarını anlamayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda Tokat ilinde bulunan bazı kamu ve özel sektör kuruluşlarında çalışan, 415 kişiyi kapsayan bir çalışma yapılmış, anket yöntemi ile elde edilen veriler SPSS programı ile analiz edilmiştir. Araştırmada; örgütsel bağlılık başta olmak üzere iş görenlerin hasta olduğu halde işe gitmesine neden olan etkenler ve bu etkenlerin demografik değişkenlerle ilişkisini ele almıştır. Elde edilen veriler ışığında presenteeism davranışı sergilenmesinde örgütsel bağlılık davranışının yanı sıra; işten atılma korkusu, verimi artırma isteği, vicdani olarak kötü hissetme, görev değişimi kaygısı, kariyer planını gerçekleştirme, ailevi sorunlardan kaçma gibi sebeplerin de etkili olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Presenteeism, İşkoliklik, Örgütsel Bağlılık, Absenteeism, Kamu ve Özel Sektör

Comparison Of Presenteeism and Organizational Commitment In Public and Private Sectors: An Empirical Study On The Case Of Tokat

Organizations need employees who are committed, participatory, healthy, efficient and productive in order to survive. This is due to the fact that organizational efficiency is a product of individual performance. Presenteeism and organizational commitment are also issues that need to be evaluated in this context. Organizational commitment is the intense effort of the employees for the goals of the organization by establishing parallelism between the goals of their organization and their own goals. Presenteeism, which is defined as the problem of not being able to be present at work despite being physically at work, significantly reduces individual and organizational productivity and causes financial losses. This study aims to understand the level and perceptions of presenteeism and organizational commitment of public and private sector employees. In this context, a survey covering 415 people working in some public and private sector organizations in the province of Tokat was conducted, and the data obtained by the survey method were analyzed with the SPSS program. In the research; The factors that cause employees to go to work even though they are sick, especially organizational commitment, and the relationship of these factors with demographic variables are discussed. In addition to organizational commitment behavior in displaying presenteeism behavior in the light of the data obtained; Fear of being fired, desire to increase productivity, feeling bad conscientiously, anxiety about job change, realizing a career plan, escaping from family problems were also found to be effective on presenteeism.

Keywords:

Presenteeism, Workaholism, Organizational Commitment, Absenteeism, Public and Private Sector,

PDF

___

Akdoğan, A. A., Kaya Harmancı, Y. & Bayram, A. (2018). Algılanan Örgütsel Adalet ve İşte Var Olamama (Presenteeism) İlişkisinde Stresin Aracı Rolü. Manas Journal of Social Studies 7(2), 197-211.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. 7. Baskı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
Arslaner, E. & Boylu, Y. (2015). İş Hayatında Presenteeism: Otel İşletmeleri Açısından Bir Değerlendirme. İşletme Araştırmaları Dergisi 7(4), 123-136.
Bayraktaroğlu, S. & Dosaliyeva, D. (2016). İşkolikliğin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6(11), 9-28.
Bayram, L. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. Sayıştay Dergisi 59, 125-139.
Baysal Anik, İ., Baysal, G., Aksu, G. & Aksu, N. (2014). Presenteeism (İşte Varolmama Sorunu) ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Adnan Menderes Üniversitesi Akademik Personeli Üzerinde Bir Uygulama. Electronic Journal of Vocational Colleges 4(3), 134-152.
Caverley, N., Cunningham, J. B. & Macgregor, J. N. (2007). Sickness Presenteeism, Sickness Absenteeism, and Health Following Restructuring in a Public Service Organization. Journal of Management Studies 44(2), 304-319.
Cihangiroğlu, N., Teke, A., Özata, M. & Çelen, Ö. (2015). Mesleki Bağlılık ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Analizi. Gülhane Tıp Dergisi 57(4), 367-372.
Çelik, A., Çakıcı, A. B. & Fındık, M. (2015). Çalışma İlişkilerinde Algılanan Adaletsizlik ile Örgütsel Bağlılık, İşe Devamsızlık ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Sağlık Kurumları Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 4(2), 159-170.
Çelik, R. & Çiçeklioğlu, H. (2018), İşkoliklik İle Presenteeism İlişkili Midir?. III. Uluslararası Mesleki ve Teknik Bilimler Kongresi, (21-22 Haziran 2018), Gaziantep. (Ed.). Emek, M. & Alımgereyev, Z., 209-224.
Çiçeklioğlu, H. & Taşlıyan, M. (2019). Eğitim Kurumu Çalışanlarının Presenteeism (İşte Var Olamama) Algılarının Performanslarına Olan Etkisi ve Sosyo-Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 14(20), 22-53.
Çiftçi, B. (2010). İşte Var Ol(Ama)Ma Sorunu ve İşletmelerin Uygulayabileceği Çözüm Önerileri. Çalışma ve Toplum 1, 153-174.
Çiftçi, D. Ö., Meriç, A. & Meriç, E. (2018), Presenteeism (İşte Var Olamama) ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science 5(24), 303-320.
Çoban, Ö. & Harman, S. (2012). Presenteeism: Nedenleri, Yarattığı Örgütsel Sorunlar ve Çözüm Önerileri Üzerine Bir Alanyazın Taraması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi 12 (23), 157-178.
Demirbulat, Ö. G. & Bozok, D. (2015). Presenteeism (İşte Varolamama) ile Yaşam Doyumu, Fiziksel ce Ruhsal İyilik Halinin Etkileşimine Yönelik Seyahat Acentası İşgörenleri Üzerinde Bir Araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 1, 7-13.
Demirgil, Z. & Mücevher, M. H. (2017). Meslek Yüksekokullarında Presenteeism: İdari ve Akademik Personel Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 237-253. doi: 10.20875/Makusobed.307519.
Erbaş, K., ve Yeşiltaş, M. (2017). Presenteizm ile Duygusal Bağlılık Arasındaki İlişki: Seyahat Acentaları Üzerine Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 21(1), 121-135.
Erdem, R. (2007). Örgüt Kültürü Tipleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Elazığ İl Merkezindeki Hastaneler Üzerinde Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 2(2), 63-79.
Ertürk, E., Erdirençelebi, M. & Gökce, Ş. (2017). Çalışanların Yaşadığı Presenteeism ve İş Yaşam Dengesi Arasındaki İlişki. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 193-203.
Gül, H. (2003). Davranışsal Bağlılık Yaklaşımı ve Değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi 10(1), 73-83.
Güven, A. & Kaplan, Ç. (2017). Belediye Çalışanlarının Mobbing Algısının Örgütsel Bağlılıkları Üzerine Etkisi. The Journal of Academic Social Science Studies 64, 303-315.
Hanaysha, J. (2016). Examining the Effects of Employee Empowerment, Teamwork, and Employee Training on Organizational Commitment. Procedia-Social and Behavioral Sciences 229, 298-306.
Hoş, C. & Oksay, A. (2015). Hemşirelerde Örgütsel Bağlılık ile İş Tatmini İlişkisi. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences 20(4), 1-4.
Johns, G. (2010). Presenteeism in the Workplace: A Review and Research Agenda. Journal of Organizational Behavior 31(4), 519-542.
Karagöz, Y, (2019). Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. 2 Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Kaygın, E., Kerse, G. & Yılmaz, T. (2017). Kamu Çalışanlarında Örgütsel Bağlılık ve Presenteeism Arasındaki İlişki: Kars İl Örneği. Ombudsman Akademik 3(6), 182-204.
Koçoğlu, M. (2007). İşletmelerde Presenteeism Sorunu ve İnsan Kaynakları Yönetimi Çerçevesinde Mücadele Yöntemleri. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 219313.
Levin-Epstein, J. (2005). Presenteeism and Paid Sick Days. Erişim Adresi: https://clasp.org/sites/default/files/public/resources-and-publications/files/0212.pdf
Naktiyok, A. & Karabey, C. N. (2005). İşkoliklik ve Tükenmişlik Sendromu. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 19(2), 179-198.
Özmen, G. (2011). Presenteizm ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Tekstil Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 289426.
Schultz, A. B. & Edington, D. W. (2007). Employee Health and Presenteeism: A Systematic Review. Journal of Occupational Rehabilitation 17(3), 547-579.
Seçkin, A. İ. & Çakmak, Y. Y. (2019). Presenteizm ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Spor Genel Müdürlüğü Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. BMIJ 7(4), 1291-1310, doi: http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v7i4.1158.v7i4.1158.
Selamat, N., Nordin, N. & Adnan, A. A. (2013). Rekindle Teacher's Organizational Commitment: The Effect of Transformational Leadership Behavior. Procedia-Social and Behavioral Sciences 90, 566-574.
Ulu, S., Özdevecioğlu, M. & Ardıç, K. (2016). Kişilik Özelliklerinin Hasta İken İşe Gelme (Presenteizm) Davranışı Üzerindeki Etkileri: İmalat Sanayiinde Bir Araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 47, 167-181.
Uygur, A. ve Cankül, I. (2017). Presenteeisme Kavramsal Bakış. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 5(46), 78-96.
Ülker, F. E. & Özdemir, G. (2016). İş Tatmininin Örgütsel Bağlılığa Olan Etkisi: Kooperatif İşletmeler Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi 14(27), 331-352.
Yalım, D. (2005). Hastayız Yine De Ofisteyiz. İnsan Kaynaklarında Yeni Eğilimler. (Ed.). Deniz Yalım. İstanbul: Hayat Yay.
Yıldırım, N. & Benlier, O. C. (2016). Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ve Tunceli İli Kamu Kurumu Çalışanlarında Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Tespiti, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 9(46), 878-883.
Yıldız, H. & Yıldız, B. (2013), İş Yaşamında Presenteeism–Sözde Var Olma–Olgusu: Sağlık ve Verimlilik Açısından Önemi, 7. Ulusal Sağlık ve Hastane İdaresi Kongresi Bildiri Kitabı, 27-29 Eylül, 819-830.
Yüceler, A. (2009). Örgütsel Bağlılık ve Örgüt İklimi İlişkisi: Teorik ve Uygulamalı Bir Çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22, 445-458.