ÇAĞLARIN AKIŞINDA ANADOLU PİŞMİŞ TOPRAK KÜLTÜRÜ

İnsanoğlu, tüm yaşamsallığında var oluşundan bugüne dek hayatını sürdürebilmek için çeşitli alet, araç-gereçlere gereksinim duymuş, gruplar/topluluklar içinde ihtiyacı olan ortam ve gereçleri doğadan üreterek ve kullanarak hayata tutunmuştur. Aynı zamanda insan sosyal bir varlıktır. En eski yerleşimlerin bize sundukları verilere göre, insanoğlu Nil Vadisi’nden Ön Asya Coğrafyasına ve Anadolu’da Paleolitik Dönemin başlarından itibaren ilk olarak taş yontarak alet edinmeye başladı. Sonrasında bu becerisini geliştirerek, tarımı, çanak çömleği, kadının önemini keşfetti, barınacağı evleri yaptı. Daha düzenli bir sosyal hayata geçti. İnsan çağlar boyu pişmiş toprak üretti ve halen günümüz endüstrisi de dahil üretmeye devam etmektedir. Tüm bunların yanı sıra, geçmişten günümüze verdiği zengin, sosyokültürel betimsel malzeme ile çömlekçilik, binlerce yıllık geçmişi, üzerindeki bezeklerden formlarına, pişme derecelerine kadar birçok veriyi gerek arkeolojik, gerekse etnografik olarak çok sayıda disiplinle birlikte bizlere sunmaktadır. Anadolu’nun bu kapsamda zengin bir kültür coğrafyası olduğunu düşündüğümüzde bu varlığın kültür varlıklarımızın önemli bir alanını oluşturduğu bir gerçektir.

Anahtar Kelimeler:

Anadolu, Çanak, Çömlek, Çömlekçi Çarkı, kadın, Kültürel Miras

CULTURE OF ANATOLIAN TERRA COTA IN THE FLOW OF THE AGES

Mankind has required various tools and tools in order to survive since its existence in all its vitality, and has clung to life by producing and using the environments and equipments needed in groups/communities from nature. At the same time, man is a social entity. According to the data provided by the oldest settlements, human beings began to obtain tools from the Nile Valley to the Early Asian Geography and from the beginning of the Paleolithic Period in Anatolia. Later, by developing this skill, he discovered agriculture, pottery, the importance of women, and built houses for him. He started a more regular social life. Man has produced terracotta for ages and still continues to produce including today's industry. In addition to all these, the rich, sociocultural descriptive material and pottery that it has given from the past to the present day presents us with a large number of disciplines both archaeological and ethnographic, from the decorations to the forms and the degrees of cooking. When we think that Anatolia is a rich cultural geography within this scope, it is a fact that this being constitutes an important area of our cultural assets.

Keywords:

Anatolia, Pottery, Pottery Wheel, Woman, Cultural heritage,

PDF

___

Akurgal, E. (1998). Anadolu Kültür Tarihi. Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları.
Akyıldız, E. (1997). Taş Çağından Osmanlı’ya Anadolu. İstanbul: Milliyet Yayınları.
Andolsun, F. K. (1938). Arkeolojik Tetkiklerde Çömlek Sanatının Ehemmiyeti. Ankara: Halkevi.
Avcı, H. E. (2013). Uygarlıklar Tarihi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
Braidwood, R. J. (1995). Tarih Öncesi İnsan. (Çev.). Altınok B. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Childe, G. (2006). Kendini Yaratan İnsan. (Çev.) Ofluğlu, F. İstanbul: Varlık Yayınları.
Childe, G. (2010). Doğunun Prehistoryası. (Çev.). Kansu, Ş. A. İstanbul: Türk Tarih Kurumu Matbaası.
Childe, G. (2018). Tarihte Neler Oldu. (Çev.). Şenel A. İstanbul: Kırmızı Yayınları.
Duru, R. (1996). Kuruçay Höyük II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Güner, G. (1988). Anadolu’da Yaşamakta Olan İlkel Çömlekçilik. İstanbul: Akbank Ak Yayınları Kültür Serisi.
Kozal, E. (2010). Son Tunç Çağı’nda Anadolu ve Komşuları. İstanbul: Arkeoatlas Yaşayan Geçmişim Dergisi 7(1).
Kulaçoğlu, B. (1992). Tanrılar ve Tanrıçalar. Ankara: Kültür Bakanlığı Anadolu Medeniyetleri Müzesi Ana Basım.
Melaart, J. (1998). Yakındoğu’nun En Eski Uygarlıkları. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Ökse, A. T. (2015). Arkeolojik Çalışmalarda Seramik Değerlendirme Yöntemleri. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Roller, L. E. (2013). Ana Tanrıça’nın İzinde. (Çev.). Avunç, B. İstanbul: Alfa Basım Yayın.
Sevin, V. (1999). Anadolu Arkeolojisi. İstanbul: DER Yayınları.
Sagona, A. & Zimansky, P. (2009). Arkeolojik Veriler Işığında Türkiye’nin En Eski Kültürleri. (Çev.). Kurulu, Başgelen vd. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
Şenel, A. (1982). İlkel Topluluktan Uygar Topluma. (Çev.). Kurulu, Başgelen vd. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
Uhlig, H. (2007). Avrupanın Anası Anadolu. (Çev.). Bayer, Y. İstanbul: Telos Yayıncılık.
Harmankaya S. (2019). Türkiye İlk Tunç Çağı Araştırmaları Üzerine Bir Değerlendirme. Erişim Adresi: www.tayproject.org. Erişim Tarihi: 19.06.2019.
[Görsel 1, 4]. Sagona, A. & Zimansky, P. (2009). Arkeolojik Veriler Işığında Türkiye’nin En Eski Kültürleri. (Çev.). Kurulu, Başgelen vd. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
[Görsel 2, 3, 5]. Kulaçoğlu, B. (1992). Tanrılar ve Tanrıçalar. Ankara: Kültür Bakanlığı Anadolu Medeniyetleri Müzesi Ana Basım A. Ş.
[Görsel 6, 7, 8]. Duru, R. (1996). Kuruçay Höyük II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
[Görsel 9]. Arslantepe Çömlekleri. Erişim Adresi: atlasdergisi:com/kesfed/arkeoloji/4536html.
[Görsel 10]. Akurgal, E. (1998). Anadolu Kültür Tarihi. Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları.
[Görsel 11]. Akyıldız, E. (1997). Taş Çağından Osmanlı’ya Anadolu. İstanbul: Milliyet Yayınları.
[Görsel 12]. Riton Vazo. Erişim Adresi: https//muze/gov.tr.muze/detay.
[Görsel 13]. Profesör Güngör Güner’in Saha Araştırması. Güner, G. (1988). Anadolu’da Yaşamakta Olan İlkel Çömlekçilik. İstanbul: Akbank Ak Yayınları Kültür Serisi.