İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe’nin Hadis Anlayışına Dair Bazı Mülâhazalar

Ebû Hanîfe Numan b. Sâbit, Kûfe’de doğmuş, gençlik yıllarında babasıyla hacca gitmiş, Sahâbe-i Kirâm’dan bazılarını görmüş ve onlardan hadis rivayetinde bulunmuştur. Bir müddet ticaret yapmış, Emevîler ve Abbasîler dönemlerinde halifelerin kendisine teklif ettiği kadılık makamını ve verdikleri hediyeleri reddetmiştir. İsteklerini kabul ettiremeyen halifeler kendisini hapsetmiş ve eziyet etmişlerdir. Hapishanede 70 yaşında hayatını kaybetmiştir. Tabiûn âlimlerinin ileri gelenlerinden dersler almış, Hammâd Ebî Süleymân’ın yıllarca ilim meclisinde dersler almış ve aynı mecliste dersler vermiştir. Hüküm istinbâtında kullandığı hadisleri bir araya getirdiği Müsned adlı eserinin yanında Fıkhu’l-Ekber, Fıkhu’l-Ebsat, el-Âlim ve’l-Müteallim adlı eserleriyle de temâyüz etmiştir. Musned adlı eseri onun Hadis İlmi’ndeki yerini ortaya kâfidir. Eserleri, İmam-ı A’zâm’ın 5 Eseri, İmâm-ı A’zam’ın 10 Eseri adları altında Türkçe’ye tercüme edilmiştir. Fıkıh, Kelâm ve Hadis İlimleri’nde fikirleriyle hem kendi döneminde hem de daha sonraki dönemlerde sürekli tartışılan ve zaman zaman da haksız eleştirilere maruz kalan Ebû Hanîfe çağlara damgasını vurmaya devam eden bir ilim adamı olduğunda kuşku yoktur. Fikirleri ve eserleri üzerine yapılan ilmî araştırmalar da kendisine yöneltilen haksız ve yersiz eleştirileri cevaplamaya kâfidir.

Anahtar Kelimeler:

Ebû Hanîfe, Nu’mân b. Sâbit, Imam A’zam, Hadis, Musned

Some Considerations on Imam Azam Abu Hanifa's Hadith Understanding

Abu Hanifa Numan b. Sabit was born in Kufe, went to the pilgrimage with his father in the youth ages, saw some of the Companions of Prophet (p.b.u.h.) and found them in hadith narration. He has traded for a while, rejecting the courtesy of the Umayyads and Abbasids and the gifts they have given to them. The caliphs who can not accept their requests have imprisoned and tormented themselves. He lost his life at the age of 70 in prison. He took lessons from the Tabiun elders of his scholars of the course and received many lessons from Hammad Abu Salomon's academic council for many years and gave lessons the same academic council. In addition to his work Musnad where the hadiths he used in the verdict were gathered together, Fıkh al-Akbar, Fıkh al-Absat, al-Alim and al-Muteallim. Musned has revealed his place in the Hadith Science. His works have been translated into Turkish under the names of Five Manuscripts of Imam-ı A'zâm and Ten Manuscripts of Imam Azam. There is no doubt that Abu Hanifa who is constantly argued and sometimes exposed to unfair criticism both in his own period and in later periods with his ideas in Fiqh, Kalam and Hadith Sciences continues to strike the stamps of the ages. Scientific research on his ideas and works is also unquestionable to answer the unjust and unjust criticism directed at him.

Keywords:

Ebu Hanifa, Numan b. Sabit, İmam A’zam, Hadith, Musnad,

PDF

___

Acimmatov, Zaylabidin, Ebû Hanîfe’ye Yöneltilen Eleştiriler, Dinî Araştırmalar 8(24), 169-178.
Alî el-Kâri, (2014). Fıkhu Ekber Şerhi (terc. Hüseyin S. Erdoğan), İstanbul: Hisar Yayınları.
Bozkurt, N. (1999) “İbn Hubeyre Ebû Hâlid”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 20: 81.
el-Buhârî, Muhammed b. İsmâil, (1992). el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Ebû’l-Abbâs Şemsuddin Ahmed b. Muhammed b. Ebî Bekir b. Hallikân, (1968). Vefayâtu’l-Ağyân ve Enbâu Ebnâi’z- Zamân, (tah. İhsân Abbâs), Beyrut: Dâru Sâdır.
Ebû Hanîfe Nu’man b. Sâbit, (1382/1962). Musned, (takdim ve tah. Safvet es-Sakâ), yy.
Koca, M. Ali, Ebû Hanîfe Aleyhtarlığı ve Hadis İlmindeki Yeri, Kaf Dergisi, 1. Sayı:1.
Muhammmed Ebû Zehrâ, (1981). Ebû Hanîfe, (terc. Osman Keskioğlu), Konya: Can Kitabevi.
Özel, A. (1992). “Bezzâzî”, DİA, İstanbul: Güzel Sanatlar Matbaası, 6: 14.
Öz, M. (2016). İmâm-ı A'zam’ın Beş Eseri, İstanbul: Marmara İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 12. Baskı.
Öztoprak, M. (2014). Müspet ve Menfî İddialar ve Değerlendirilmeleriyle Ebû Hanîfe, Gece Kitaplığı, Ankara.
Öztürk, A. (2016). İmâm-ı A’zam’ın Eserleri (10 Eseri), İstanbul: Şâmil Yayınları.
Uzunpostalcı, M. (1994). DİA, “Ebû Hanîfe”, Güzel Sanatlar Matbaası, İstanbul. 10: 131.
Ünal, İH. (2012). İmâm Ebû Hanîfe’nin Hadis Anlayışı ve Hanefi Mezhebi’nin Hadis Metodu, DİB Yay., Ankara. ez-Zehebî, Şemsuddin, (Tarihsiz), Tezkiretu’l-Huffâz, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye,