Birol ERKAN, Mehmet ŞENTÜRK, Yusuf AKBAŞ, Sadettin PAKSOY

DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE SOSYAL BÜTÇELEME (CİNSİYETE DUYARLI BÜTÇE) YAKLAŞIMI

Kadın ve erkekler için fırsat eşitliğinin sağlanması AB’nin sosyal politikası kapsamında ele alınmaktadır. Kadın ve erkeklere eşit fırsatlar tanınması; demokrasinin temel prensibi olarak görülmekte, Birliğin gelecekte ekonomik başarı ve sosyal bir bütünlük sağlayabilmesinin çok önemli bir unsuru olarak kabul edilmektedir. Dünyadaki ekonomik ve sosyal gelişmeler AB’nin sosyal politikalarına yön vermiş ve bu gelişmeler paralelinde Birliğin sosyal politikaları da değişim ve gelişim göstermiştir. Kadınların toplumdaki konumunun yükseltilmesine imkan veren cinsiyete duyarlı bütçe yaklaşımının dünyadaki ilk uygulama örneklerine Avustralya’da rastlanmaktadır. Bu bağlamda; gerek AB’de, gerekse diğer gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ekonomik, siyasal ve sosyal yapılara göre toplumsal cinsiyet eşitsizliği dikkate alınmak suretiyle bütçeleme çalışmaları (cinsiyete duyarlı bütçe-sosyal bütçeleme) yapılmaktadır. Bu çalışmada, bütçelemede kaynakların kadın ve erkeklerin önceliklerine göre tahsisini ve cinsiyet ayrımcılığının azaltılması için kullanılmasını öngören cinsiyete duyarlı bütçe yaklaşımı; öncelikle Türkiye ile AB mukayese edilmek suretiyle, diğer gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerden de örnekler verilerek incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

-

PDF

___

KIVANÇ, Ahmet, 20.10.2008. http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?a
Type=HaberDetay&ArticleID=904184&Date=20.10.2008&CategoryID=98 (Erişim Tarihi:10.08.2010).
MCKAY, Ailsa (2008), “İskoçya’da Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçele-meyi Öne Çıkarmak İçin Siyasal Değişimi Kullanmak, İskoç Kadın Bütçe Grubu Deneyimi”, Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi (KEİG) Platformu, Çeviri: Özgün Akduran ve Gülay Günlük-Şenesen Boğaziçi Üniversitesi.
ANDREA, Rothe (2008), “Gender Budgeting”, Management Strategy for Gender Equality at Universities, Munich.
BMF (2009), Federal Ministry of Finance, Gender Budgeting in Austria.
ELSON, Diane (1998), “Integrating Gender Issues into National Budgetary Policies and Procedures: Some Policy Options”, Journal of International Development, V:10.
ELIZABETH, Villagomez (2005), “Gender Budgeting in the EU”, Almenara Estudios Economicos Y Sociales.
European Commission (2004), “Equal Guide on Gender Mainstreaming”.
VINGELLI, Giovanna, A critical review on Gender Budgeting in Italy, s.1,4. http://www.rosadoc.be/site/rosa/english/pdf/athena/vingellimadrid.pdf (Erişim Tari-hi:11.09.2010).
LEADBETTER, Helen (2004), “Gender Budgeting”, Spectrum, Policy & Technical Perspectives for CIPFA Members and Students, No:4.
http://www.porttakal.com/haber-toplumsal-cinsiyet-esitligi-icin-girisim-152964.htm (Erişim Tarihi:10.09.2010)
http://www.tisk.org.tr/isveren_yazdir.asp?yazi_id=2365&id=109&baslik_id=&yapi=&gecerli_sayfa= (Erişim Tarihi:12.09.2010).
http://www.womenandtechnology.eu/digitalcity/documents.jsp?dom=AAAABIVV&dok=AAABAAFL&fmn=AAAAUSFU&prt=AAAAUSFB&men=AAAAXUDY (Erişim Tarihi:11.08.2010).
IFAD (1999), “An IFAD Approach to Gender Mainstreaming”, Bolivia.
IFUW (2004), “Gender Budgeting-An Overview By The European Women’s Lobby”.
RUBERY, Jill (2002), “Gender Mainstreaming and Gender Equality in the EU:The Impact of the EU Employment Strategy”, Industrial Relations Journal, Blackwell Publishers Ltd., 33:5.
TÜĞEN, Kamil ve Ahmet ÖZEN (2008), “Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme An-layışı”, Maliye Dergisi, Sayı:154, Ocak-Haziran 2008.
BELLAMY, Kate (2002), “Gender Budgeting”, UK Women’s Budget Group.
de BOER, Margreet (2008),“Financing for Gender Equality and the Empow-erment of Women The situation in the Netherlands”, Nederlandse Vrouwen Raad, Nedherland.
MERİÇ, Metin (2007), “Feminizme Mali Bakış (Cinsiyete Duyarlı Bütçe-ler)”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, C:44, S:509.
ŞENOL, Nevin, Kadın Dostu Kentler Avrupa’dan Örnekler, BM Kadın ve Kız Çocuklarının İnsan Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi Ortak Programı, www.ccre.org (Erişim Tarihi:23.08.2010).
T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2008), Toplumsal Cin-siyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı 2008-2013, Ankara.
DUFNER, Ulrike (2007), “The Debate on Gender Mainstreaming in Turkey”, İstanbul.
UNDP (2005), Gender Budgeting İn Malaysia, Kementerian Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat Ministry of Women, Family and Community Development.
UNDP, Gender Responsive Budgeting, Manual For Trainers, Bratislava, 2005.www.demokrasivakfi.org.tr/Dokumanlar/Projeler/cinsiyet_butce_web.doc (Erişim Tarihi:17.09.2010).
www.ksgm.gov.tr/Pdf/butceleme.pdf(eee) (Erişim Tarihi:16.10.2010).