Öğrencilerin Tarihsel Empati Deneyimlerinin İncelenmesi Üzerine Bir Çalışma

Tarihsel empatinin eğitimde kullanımı konusu tartışmalı olmakla birlikte son yıllarda farklı boyutlarıyla kavramsallaştırılan, öğrencilere kazandırılması gereken önemli bir beceri olarak karşımıza çıkmaktadır. İlgili beceri öğrencilerin tarihsel karakterlerle bilişsel ve duyuşsal etkileşime girerek yaptıkları eylemleri, aldıkları kararları ve yaşadıkları deneyimleri daha iyi anladığı ve ele alınan dönemin koşullarına göre değerlendirdiği bir süreç olarak görülmektedir. Bu çalışmada farklı tarihsel karakterlerden (han, şaman, imam, seyyah ya da halktan biri) biri ile empati kuran öğrencilerin tarihsel empati deneyimlerini perspektif alma, tarihsel bağlam ve duyuşsal bağlam boyutlarıyla incelemek amaçlanmıştır. Eğitimsel durum çalışması deseninde planlanan araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim-öğretim yılında bir devlet ortaokulunda 6. sınıfta öğrenim gören 26 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın verileri gazete köşe yazısı etkinliğinden elde edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarında öğrencilerin, günümüzle ilişkilendirilebilen imam ve halktan biri tarihsel figürü ile tarihsel empati kurmaya çalışırken bugüne ait bilgi, değer ve inançları (şimdicilik) kullanma eğilimi gösterdiği ve bu durumun empati kurmayı sınırlandırdığı, geçmişe ait tarihsel bağlamı kavramayı ve perspektif almayı güçleştirdiği tespit edilmiştir. Öte yandan günümüzle doğrudan ilişkilendirilmeyen tarihsel karakterlerle empati kurmaya çalışan öğrencilerin bu karakterin siyasi bir gücün temsilcisi (han) olma durumunda ya da acıma, merhamet vb. duygusal hisler (şaman) geliştirdikleri durumlarda duyuşsal bağ kurdukları, perspektif alabildikleri ve dönemin tarihsel bağlamını kavrayarak daha başarılı bir tarihsel empati kurabildiklerine rastlanmıştır. Tarihsel karakterlerle gerçekleştirilen empati sürecini etkileyen önemli değişkenlerden birinin tarihsel bağlam bilgisi olduğu görülmüştür. Yeterli bir tarihsel bağlam bilgisinin başarılı bir tarihsel empati sürecini etkileyen güçlü bir etken olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Duyuşsal bağlantı, , Perspektif alma, , Tarihsel bağlam,

A Sample Study on Examining Students' Experiences of Historical Empathy

Although historical empathy’s use in education is controversial, it has recently emerged as an important skill that students should acquire, conceptualized with different dimensions. This skill is seen as a process where students better understand their actions, decisions, and experiences through cognitive and affective interaction with historical characters and evaluate these considering the period’s conditions. This study examined the historical empathy experiences of students who empathized with a historical character (a khan, shaman, imam, traveller, or public member) based on perspective taking, historical context, and affective context. Designed as an educational case study, the research’s study group included 26 sixth-grade students in a state secondary school in the 2019-2020 academic year. Data were obtained from a column-writing activity. Descriptive analysis was used for data analysis. Results showed that students generally use today’s knowledge, values, and beliefs (presentism) when establishing historical empathy with a historical figure (an imam or a public member who can be associated with the present), which limits empathy and complicates understanding the historical context and taking perspective. Students who empathized with historical characters not directly associated with the present developed an affective attachment, took perspectives, comprehended the historical context, and thus developed a better historical empathy when the character represented a political power (khan) or produced emotional feelings like mercy or compassion (shaman). Historical context knowledge was an important variable influencing empathy with historical characters. It was a powerful factor influencing a successful process of historical empathizing.

Keywords:

Affective attachment , Historical context, , Historical empathy, , Tarihsel empati.,

PDF

___

Aktın, K. (2021). Bir tarihsel empati çalışması: Sarıkamış’ta asker olmak. Milli Eğitim Dergisi, 229, 157-178.
Altıkulaç, A., & Gökkaya, A. K. (2014). Tarih öğretiminde hatıratların kullanımının tarihsel empati becerisine etkisi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(1), 21-35.
Birch, S. A., & Bloom, P. (2007). The curse of knowledge in reasoning about false beliefs. Psychological Science, 18(5), 382-386.
Barton, K. C., & Levstik, L. S. (2004). Teaching history for the common Good. New York: Routledge.
Brooks, S. (2011). Historical empathy as perspective recognition and care in one secondary social studies classroom. Theory & Research in Social Education, 39(2), 166-202.
Bryant, D., & Clark, P. (2006). Historical empathy and Canada: A people's history. Canadian Journal of Education, 29(4), 1039‐1064.
Collingwood, R. G. (1990). Tarih tasarımı (çev. K. Dinçer) İstanbul: Ara Yayıncılık.
Cunningham, D. L. (2004). Professional practice and perspectives in the teaching of historical empathy (Yayımlanmamış doktora tezi), University of Oxford, Oxford.
Çalışkan, H. (2008, Haziran). Sosyal bilgiler dersinde tarihsel empatinin kullanılmasına yönelik örnek bir uygulama: Sefer günlükleri. Proceedings of International Conference on Educational Science ICES. Doğu Akdeniz Üniversitesi, Kuzey Kıbrıs.
Çorapçı, S. (2019). Sosyal bilgiler dersinde tarihsel empati etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarı, kalıcılık ve derse karşı tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Rize, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
De Leur, T., Van Boxtel, C., & Wilschut, A. (2017). ‘I saw angry people and broken statues’: Historical empathy in secondary history education. British Journal of Educational Studies, 65(3), 331-352.
Demir, B. (2019). Sosyal bilgiler dersinde tarihsel empatiye dayalı etkinliklerin öğrencilerin tarihsel empati becerilerine ve başarılarına etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Doğan, B. (2019). Ortaokul T.C. inkılap tarihi ve Atatürkçülük dersinde "Atatürkçülük ve çağdaşlaşan Türkiye" ünitesinin tarihsel empati ile öğretimi: Fenomenolojik bir çalışma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Endacott, J. L. (2010). Reconsidering affective engagement in historical empathy. Theory & Research in Social Education, 38(1), 6-47.
Endacott, J. L., & Brooks, S. (2013). An updated theoretical and practical model for promoting historical empathy. Social Studies Research and Practice, 8(1), 41-58.
Foster, S. J. (1999). Using historical empathy to excite students about the study of history: Can you empathize with Neville Chamberlain? The Social Studies, 90(1), 18-24.
Foster, S. J., & Yeager, E. A. (2001). The role of empathy in the development of historical understanding. In O. L. Davis Jr, E. A.
Yeager, & S. J. Foster (Eds.), Historical empathy and perspective taking in the social Studies (pp.13-19). Maryland: Rowman & Littlefield.
Gallese, V. (2003). The roots of empathy: the shared manifold hypothesis and the neural basis of intersubjectivity. Psychopathology, 36(4), 171-180.
Güneş, S. (2019). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı drama yöntemiyle tarihsel empati becerisinin kazandırılmasına yönelik etkinlik temelli bir eylem araştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Bartın Üniversitesi, Bartın.
Gürsoylar, G. (2019). Ortaokul 7. sınıf sosyal bilgiler dersi kültür ve miras öğrenme alanının öğretiminde tarihsel empatinin kullanılması: Bir eylem araştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Huijgen, T., van Boxtel, C., van de Grift, W., & Holthuis, P. (2017). Toward historical perspective taking: Students’ reasoning when contextualizing the actions of people in the past. Theory & Research in Social Education, 45(1), 110-144.
İslam, İ. T. (2019). Tarih öğretmenlerinin tarihsel empatiyle ilgili bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Trabzon Üniversitesi, Trabzon.
Johnson, B., & Christensen, L. (2014). Nitel araştırma. İçinde S. B. Demir (Ed.). Eğitim araştırmaları: Nicel, nitel ve karma yaklaşımlar (çev. M. Bütün.). Ankara: Eğiten Kitap.
Karabağ, Ş. G. (2003). Öğretilebilir ve bilişsel bir beceri olarak tarihî empati (Yayımlanmamış doktora tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
Karaçalı Taze, H., & Dilek, G. (2018). “Kendinizi bizim yerimize koyup düşünmenizi istiyorum”: Kadın haklarının öğretimi üzerine bir tarihsel empati çalışması. Kastamonu Education Journal, 26(5), 1737-1750.
Kaygısız, N. (2019). Tarihsel empati etkinlikleriyle işlenen sosyal bilgiler derslerinin öğrenci ürün ve görüşlerine göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Keskin, Y., Keskin, S. C., & Kırtel, A. (2019). Sociocultural education and empathy in early childhood: Analyzing the battle of Gallipoli. Social Behavior and Personality: An International Journal, 47(3). doi : https://doi.org/10.2224/sbp.7440.
Kohlmeier, J. (2006). “Couldn't she just leave?”: The relationship between consistently using class discussions and the development of historical empathy in a 9th grade World History course. Theory & Research in Social Education, 34(1), 34-57.
Koss, J. (2006). On the limits of empathy. The Art Bulletin, 88(1), 139-157.
LeCompte, M. D., & Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic. Review of Educational Research, 52(1), 31-60.
Lee, P. J. (1984). Historical Imagination. In A. K. Dickinson, P. J. Lee and P. J. Rogers (Eds.). Learning history (pp. 90-116). London: Heinemann Educational Books.
Lee, P., & Ashby, R. (2001). Empathy, perspective taking, and rational understanding. O. Davis, E. A. Yeager, & S. J. Foster (Ed.). Historical empathy and perspective taking in the social studies (pp.13-19). Maryland: Rowman & Littlefield.
Low-Beer, Ann. (1989). Empathy and history. Teaching History, 55, 8-12
Matravers, D. (2017). Empathy in the aesthetic tradition. H. L. Maibom (Ed.). The routledge handbook of philosophy of empathy (pp. 77-85). Londra: Routledge, Taylor & Francis Group.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı, https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf adresinden 6 Ocak, 2020 tarihinde alınmıştır.
Paker, T. (2017). Durum çalışması. F. N. Seggie, & Y. Bayyurt (Ed.). Nitel araştırma yöntem, teknik ve yaklaşımları (s. 119-134). Ankara: Anı Yayıncılık.
Yeager, A. Y. & Foster, S. J. (2001). The role of empathy in the development of historical understanding. In O. L. Davis Jr., E. A.
Yeager, & S. J. Foster (Eds.), Historical empathy and perspective taking in the social studies (pp. 13-19). USA: Rowman & Littlefield.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.