Bu çalışmada Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı'nda koroner anjiografisi yapılıp, koroner arter hastalığı olup kollateral gelişimi gözlenen ve gözlenmeyen hastalarda klinik ve laboratuvar parametrelerinin kollateral dolaşım gelişimi ile ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. 01.01.2010- 31.03.2011 tarihleri arasında Koroner anjiografisi yapılıp %95 ve üzeri darlık saptanan 50 kollateral gelişimi olan ve 50 kollateral gelişimi olmayan hasta grubunun kayıtları geriye dönük olarak incelenmiştir. Hastaların %84'ü erkek olup; yaş, diyabet, hipertansiyon, obezite, sigara kullanımı, aile öyküsü ile ortalama kalp hızı, kan LDL, HDL, trigliserid, hemoglobin değer-leri, sistolik ,diyastolik kan basınçları, asetilsalisilik asit, klopidogrel, ACE inhibitör kullanımı arasında her iki grupta anlamlı fark izlenmedi (p>0,05). Yine kollateral gelişimi olan grupta statin ve β-bloker tedavi kullanımı daha fazla idi (p<0,05). En çok kollateral alan damar 26 hastada RCA olup istatiksel olarak belirgindi (p<0,05). En çok kollaterali veren damar ise yine RCA olup istatiksel farklılık mevcuttu (p<0,05). Sonuç olarak statin ve β-bloker kullananlarda kollateral gelişimi daha sık olarak tespit edilmiştir.

In this study, it was aimed to evaluate the relationship between coronary collateral circulation development and clinical and laboratory parameters in patients who underwent coronary angiography at Uludağ University Hospital Cardiology Department with coronary artery disease. Between 01.01.2010 and 01.03.2011, among 50 patients with coronary collateral development and 50 patients with no collateral development who underwent coronary angiography and had more than 95% stenosis were investigated retrospectively. The 84% of patients were men. The age, diabetes mellitus, hypertension, obesity, smoking, family history, mean heart rate, blood LDL cholesterol, HDL cholesterol, triglyceride and hemoglobin values, mean systolic and diastolic blood pressures, drug therapies with acetylsalisylic acid, clopidogrel, ACE inhibitors were not significantly different between the two groups (p>0,05). In the collateral development group, statin and β-blocker therapy was higher (p<0,05). Collateral circulation was found to develop mainly at the right coronary artery (RCA) with 26 patients and was statistically significant (p<0,05). Collateral development was mostly from the RCA and there was a statistical difference (p<0,05). In conclusion, it was found that the coronary collateral circulation development was more common in patients using statin and β-blocker therapies