CAHİLİYE DÖNEMİ ARAP ŞİİRİNİN GERÇEKLİK TARTIŞMALARINA FUAT SEZGİN’İN YAKLAŞIMI

İslam bilim ve kültür dünyasının önemli kaynaklarından biri olan cahiliye şiirinin gerçekliği ile alakalı 19. yüzyıla kadar herhangi bir tartışma olmamıştır. Bu yüzyılın sonlarında bazı müsteşrikler bu şiirin gerçekliğine şüphe ile yaklaşmış, intihal (uydurma) olabileceğini ileri sürmüşlerdir. Bu yaklaşıma muhalif olarak yine bazı müsteşrikler içinde bir takım intihaller olsa da bu şiirin orijinal ve gerçek olduğunu savunmuşlardır. İslam dünyasından da birçok düşünür, edebiyatçı ve tarihçi tartışmaya katılarak çeşitli delillerle bu orijinalliği göstermeye çalışmışlardır. Bu düşünürlerden birisi de çalışmamızın konusu olan İslam bilim tarihçisi Fuat Sezgin’dir. O, modern araştırmalar ışığında ve klasik kaynakları referans alarak cahiliye şiirinin gerçekliğini ispatlamaya çalışmıştır. Bu çalışmada söz konusu müsteşriklerin görüşleri ve delilleri sunulduktan sonra Fuat Sezgin’in konuya yaklaşımı ve yaptığı önemli tespitler ele alınacaktır.

Approach of Fuat Sezgin to the Reality Debates of the Arab Poetry in Jahiliyya

There were no debates until 19th Century on the Arab Poetry in Jahiliyyah, which is one of the most important sources of Islamic science and culture world. At the end of this century, some orientalists approached the authenticity of this poem in a skeptical manner, and suggested that it might be plagiarism. Unlike this approach, some orientalists argued that this poem was original and true, although there were some plagiarisms in it. Many Islamic thinkers, men of letters, and historians participated in this debate, trying to show the authenticity of it with various evidence. One of these thinkers is Islamic science historian Fuat Sezgin, who is the subject of our study. He tried to prove the authenticity of the Jahiliyyah period poetry in light of modern research with references to classical sources. In this study, Fuat Sezgin’s approach to the subject and important findings will be discussed after the opinions and evidence of these orientalists are presented.

PDF

___

Abdurrahman, Afîf ( 2007). eş-Şi‘ru’l-Câhilî Hasâdu Karn. Ammân: Dâru Cerîr.
Ahlwardt, Wilhelm (1872). Bemerkungen über die Echtheit der alten arabishe Gedichte mit besonderer Beziehung auf die Dichter, Greifswald.
Bedevî, Abdurrahman (1979). Dirâsâtu’l-Musteşrikîn Havle Sıhhati’şŞi‘ri’l-Câhilî. Beyrut: Dâru’l-İlim li’l-Melâyîn.
Bedevî, Abdurrahman (2003). Mevsû‘atu’l-Musteşrikîn. Beyrut: el-Müessetu’lArabiyye.
Braunlich, Erich (1926). “Zur Frage der Echtheit der altarabischen Poesie”, Orientalistische Literaturzeitung Dergisi, C. 29, s. 826-834.
Brockelmann, Carl. Târîhu’l-Edebi’l-Arabî. (Gal) Çev: Abdulhalîm enNeccâr. C. 6. Kahire: Dâru’l-Maârif.
el-Cubûrî, Vehîb Yahya (1997). el-Musteşrikûn ve’ş-Şi‘ru’l-Câhilî Beyne’ş-Şekki ve’t-Tevsîk. Beyrut: Dâru’l-Ğarbi’l-İslâmî.
Dayf, Şevkî. Târîhu’l-Edebi’l-Arabî el-Asru’l-Câhilî. Kahire: Dâru’lMaârif.
Ergin, Ali Şakir (1995). “Ferezdak”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 12, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, s. 373-375.
el-Esed, Nâsıruddîn (2010). Masâdiru’ş-Şi‘ri’l-Câhilî ve Kîmetuha’tTârihiyye. Ammân: Dâru’l-Feth li’d-Dirâsâti ve’n-Neşr.
el-Fâhûrî, Hannâ (1987). Târîhu’l-Edebi’l-Arabî. Beyrut: Menşûrâtu Mektebeti’l-Bûlisiyye.
Fazlıoğlu, Şükran (2010). “Tâhâ Hüseyin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 39, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, s. 377-379.
Ferrûh, Ömer (1984). Târîhu’l-Edebi’l-Arabî. C. 6, Beyrut.
Görgün, Hilal (2007). “Nöldeke, Theodor”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 33, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, s. 217-218.
Hatiboğlu, Mehmet Sait (1996). “Goldziher, Ignaz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 14, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, s. 102-105.
Hüseyin, Taha (1933). Fi’l-Edebi’l-Câhilî. Kahire: Faruk Matbaası.
Hüseyin, Taha Fi’ş-Şi‘ri’l-Câhilî. Tunus: Dâru’l-Maârif li’t-Tabâe ve’n-Neşr.
el-Kayrevânî, Ebû Alî el-Hasen İbn Reşîk (1990). el-‘Umde fî Sınâ‘ati’ş-Şi‘ri ve Nakdih, C. 2, Beyrut.
Kehhâle, Ömer Rıza (1972). el-Edebu’l-Arabî fi’l-Câhiliyye ve’l-İslâm. Dımeşk: el-Mektebetu’l-Arabiyye.
İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Muslim ed-Dîneverî (2009). eş-Şi‘r ve’ş-Şuarâ. Beyrut: Dâru'l-Kutubi'l-İlmiyye.
Lyall, Charles James (1917). Some Aspects of Ancient Arabic Poetry as Illistrated by a Little Known Anthology. in Proceedings of the British Academy.
Margoliouth, David Samuel (1925). “The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland”. Cambridge University Press, No. 3, July, s. 417-449.
Nöldeke, Theodor (1984). Beitrage zur Kenntnis der Poesie der alten Araber. Hannover.
Nuhoğlu, Hidayet Yavuz (2007). “Ahlwardt, Wilhelm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 2, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, s. 28-29.
Nuhoğlu, Hidayet Yavuz (2002). “Krenkow, Fritz”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 26, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, s. 289-290.
Sezgin, Fuad (1984). Muhâdarât fî Târîhi’l-Ulûmi’l-Arabiyye ve’lİslâmiyye. Frankfurt.
Sezgin, Fuad (1991). Târîhu’t-Turâsi’l-Arabî. Çev: Mahmûd Fehmî Hicâzî. C. 8, Riyad: Câmiatu’l-İmâm Muhammed b. Suûd el-İslâmiyye.
es-Sibâ‘î, Mustafa (1993). Oryantalizm ve Oryantalistler. Çev: Mücteba Uğur. İstanbul: Beyan Yayınları.
Taşdelen, Hasan (1993). “Orijinallik ve İntihal Arasında Eski Arap Şiiri”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 5, S. 5, s. 311316.
Tüccar, Zülfikar (2003). “Lyall, Charles James”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 27, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, s. 264.
Uulu, Tynchtykbek Manas (2018) “Oryantalistlerin Hadis, Sünnet ve Sahâbe Kavramlarına Yaklaşımları”. Oş Devlet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İlmi Dergisi, S. 24, s. 137-153.
Yalar, Mehmet (2008). “Cahiliye Şiirinin Tarihsel Gerçekliği Problemi”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 17, S. 2, s. 95-120.
Yaşar, Naif (2017). Oryantalistlere göre Kur’an’ın Kaynağı ve Metinleşmesi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
Yaşaroğlu, M. Kâmil (2003). “Margoliouth, David Samuel”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 28, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, s. 53-54.
Yüce, Nuri (1992). “Brockelmann, Carl”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. 6, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, s. 335-336.