TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BENİMSEDİKLERİ ÖĞRETMEN MODELLERİNİN İNCELENMESİ
Bu çalışmanın temel amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin benimsedikleri görüşleri ve düşünceleri ortaya koymaktır. Bu doğrultuda, araştırmanın alt amaçları, öğretmen adaylarının belleklerindeki öğretmenlik modeline ilişkin özellikleri betimlemek ve bu özelliklerin Türkçe öğretiminin ilkeleri açısından alanyazında öncelenen öğretmen özellikleri ile uyumunu tartışmaktır. Betimsel nitelikli Bu araştırmada hem nitel hem de nicel veri toplama ve çözümleme tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırma, 2014-2015 Eğitim- Öğretim Yılı Bahar Döneminde Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Bölümü birinci ve dördüncü sınıflarında okuyan toplam 169 öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiştir. Verilere Baki ve Gökçek (2007) tarafından öğretmen adaylarının benimsedikleri öğretmen modellerini belirlemeye ilişkin geliştirilen yarı yapılandırılmış sormaca (anket) aracılığıyla ulaşılmıştır. Sormacada öğretmen adaylarına çeşitli meslek adları verilerek bu meslekleri belleklerindeki öğretmen modeline en yakın olandan başlayarak sıralamaları istenmiştir. Sormacadaki bu sıralamanın yanı sıra adayların belleklerindeki etkili öğretmen modelini betimlemek için adaylardan ilk ve son sıraya yazdıkları meslekleri neden bu sıralamada sunduklarının gerekçelerini açıklamaları istenmiştir. Öğretmen adaylarının benimsedikleri etkili öğretmen modelini yansıttığını düşündükleri meslek tercihleri ve bu tercihlerin gerekçeleri incelendiğinde öğretmen adaylarının öğretmen adaylarının genel olarak geleneksel anlayışı benimsedikleri belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının etkili ve etkili olmayan öğretmen modellerine ilişkin açıklamalarının ise koşutluk göstermediği sonucuna ulaşılmıştır.
INVESTIGATION OF THE TEACHER MODELS ADOPTED BY THE PRE-SERVICE TURKISH LANGUAGE TEACHERS (NIGDE UNIVERSITY SAMPLE)
The main purpose of the study is to reveal pre-service Turkish language education teachers' adopted opinions and ideas in regard to teaching profession. In this respect, the sub goals of the research are to describe the characteristics of teaching model in pre-service teachers minds and to discuss the agreement of this characteristics with the anticipation teacher characteristics in literature in terms of Turkish language education principles. In this descriptive study, both qualitative and quantitative data collection and analysis techniques were used. This research study was conducted with a total of 169 freshman and senior pre-service teachers studying in the Turkish Education Department of Niğde University, Faculty of Education in 20142015 Academic Year Spring Semester. For the purposes of data collection, a semi-structured questionnaire, developed by Baki and Gökçek (2007) was used in order to determine the teacher models adopted by pre-service teachers. In this questionnaire, names of various professions were given to the pre-service teachers and then they were asked to rank order these professions starting with the one which they consider the closest to the teaching model in their memories. In addition to this rank ordering activity, the pre-service teachers were also asked to explain the reasons why they rank ordered the profession they rank ordered the first and the profession they rank ordered the last in the first and the last place respectively. When the preferences of pre-service teachers for the professions which they believe represent the effective teacher model, as well as the reasons for these preferences, were examined, it was found out that the pre-service teachers adopted traditional teacher model. It was also found out that the explanations made by the preservice teachers about effective and ineffective teacher models do not run parallel to each other.
___
- ASLAN, S. ( 2013). "Birleştirilmiş Sınıflarda Görev Yapan Öğretmenlerin "Öğretmen" Kavramı İle İlgili Algılarının Metaforik İncelenmesi", Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, S: 8 (6).
- AYDIN, İ. S. ve PEHLİVAN, A. ( 2010). "Türkçe Öğretmeni Adaylarının "Öğretmen" ve "Öğrenci" Kavramlarına İlişkin Kullandıkları Metaforlar", Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Tur- kish or Turkic, S:5 (3).
- BAKİ, A. ve GÖKÇEK, T. (2007). "Matematik Öğretmeni Adaylarının Be- nimsedikleri Öğretmen Modeline İlişkin Bazı İpuçları", Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 32.
- BASTURKMEN, H., LOEWN, S. & ELLIS, R. (2004). "Teachers' Stated Beliefs about Incidental Focus on Form and their Classroom Practices", Applied Linguistics, S: 25 (2).
- BİLEN, M. (2002). Plandan Uygulamaya Öğretim, Ankara:Anı Yayıncılık.
- BOZ, Y., ve BOZ, N. ( 2008). "Kimya ve Matematik Öğretmen Adaylarının Öğretmen Olma Nedenleri". Kastamonu Eğitim Dergisi, S: 16 (1).
- BÜYÜKKARAGÖZ, S., MUŞTA M., YILMAZ H. ve PİLTEN H. (1998). Öğretmenlik Mesleğine Giriş (Eğitimin Temelleri), Konya: Mikro Yayınları.
- CERİT, Y. (2008). "Öğretmen Kavramı İle İlgili Metaforlara İlişkin Öğren- ci, Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri", Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, S: 6 (4).
- ÇAPRİ, B., ve ÇELİKKALELİ, Ö. (2008). "Öğretmen Adaylarının Öğret- menliğe İlişkin Tutum ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve Fakül- telerine Göre İncelenmesi", İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S:9 (15).
- ÇELİK, Z. ve PULUR, A. (2011). "Ortaöğretim Öğrencilerinin Beden Eğiti- mi ve Spora İlişkin Tutumları". Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Kong- resi 25-27 Mayıs 2011, Yüzüncü Yıl Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı.
- ÇERMİK, H., DOĞAN, B. ve ŞAHİN, A. (2010). "Sınıf Öğretmenliği Öğ- retmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğini Tercih Sebepleri", Pamukkale Üniversi- tesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S:28.
- DEMİREL, Ö. (1999). Planlamadan Değerlendirmeye Öğretme Sanatı, An- kara: Pegem A.
- DEMİRTAŞ, H., CÖMERT, M. ve ÖZER, N. (2011). "Öğretmen Adayları- nın Özyeterlik İnançları ve Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları", Eğitim ve Bilim, S:36 (159).
- EKİCİ, S., BAYRAKDAR, A. ve HACICAFEROĞLU, B. (2011). "Lise öğ- rencilerinin beden eğitimi dersi tutumlarının değerlendirilmesi", Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, S:8 (1).
- EKİZ, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
- EKİZ, D. ve KOÇYİĞİT, Z. ( 2013). "Sınıf Öğretmenlerinin "Öğretmen" Kav- ramına İlişkin Metaforlarının Tespit Edilmesi", Kastamonu Eğitim Dergisi, S:21 (2).
- EMİNOĞLU KÜÇÜKTEPE, S. ve GÜRÜLTÜ, E. (2014). "Öğretmenlerin "Yapılandırmacı Öğretmen" Kavramına İlişkin Algılarına Yönelik Metafor Çalışma- sı Örneği", Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S:14(2).
- FANG, Z. (1996). "A Review of Research on Teacher Beliefs and Practices", Educational Research, S: 38(1).
- GÖKÇE, E., DEMİRHAN İŞCAN, C. ve ERDEM, A. (Şubat, Mart, Nisan 2012). "Öğretmen Adaylarının Sınıf Ortamında Yapılandırmacılık Yaklaşımına Uygun Çalışmalar Gerçekleştirilmesine İlişkin Gözlemleri", Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, S:1 (1).
- GÜNAY, R. (2015). "Eğitim Fakültesinde Görev Yapan Öğretim Elemanla- rının Yapılandırmacı Öğretmen Algıları", İlköğretim Online, S:14(3).
- JAMALZADEH, M. & SHAHSAVAR, Z. (2014). "The Effects of Con- textual Factors On Teacher's Beliefs And Practices", Procedia - Social and Behavi- oral Sciences, S: 192.
- KALYONCU, R. (2012). "Görsel Sanatlar Öğretmeni Adaylarının "Öğret- menlik" Kavramına İlişkin Metaforları", Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilim- ler Enstitüsü Dergisi, S: 9 (20).
- KANGALGİL, M., HÜNÜK, D. ve DEMİRHAN, M. (2006). "İlköğretim, Lise ve Üniversite Öğrencilerinin Beden Eğitimi ve Spora İlişkin Tutumlarının Kar- şılaştırılması", Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. of Sport Sciences, S: 17 (2).
- KIM, C., KIM; M. K., LEE, C., SPECTOR, J. M. & DEMEESTER, K. (2013). "Teacher beliefs and technology integration", Teaching and Teacher Educa- tion, S.29.
- KOÇ, E. S. (Nisan 2014). "Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen ve Öğ- retmenlik Mesleği Kavramlarına İlişkin Metaforik Algıları", İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S:15 (1).
- KÖSE, M. ve DEMİR, E. (2014). "Öğretmenlerin Rol Modelliği Hakkında Öğrenci Görüşleri", Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, S: 4 (1).
- MEB, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2006). İl- köğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı, Ankara: MEB Yayınları.
- ÖZDEMİR, S. M. (2008). "Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Sürecine İlişkin ÖzYeterlik İnançlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi", Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, S: (54).
- PAJARES, M. (1992). "Teachers' Beliefs and Educational Research: Clea- ning up a Messy Construct", Review of Educational Research. S: 3.
- SABAN, A., KOÇBEKER, B. N. ve SABAN, A. (2006). "Öğretmen Adayla- rının Öğretmen Kavramına İlişkin Algılarının Metafor Analizi Yoluyla İncelenme- si", Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, S:6 (2).
- SAYGILI, S. (2013). "Sanayi Toplumundan Bilgi Toplumuna Geçiş Süre- cinde Eğitimde Dönüştürücü Bir Entelektüel Olarak Öğretmenler", Uşak Üniversite- si Sosyal Bilimler Dergisi Özel Sayı.
- SİNAN, O. ve AKYÜZ, G. (2012). "İlköğretim Matematik Öğretmen Aday- larının Matematik Öğretimine İlişkin İnançları", Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (17).
- ŞAHİN, İ. (2014). "Öğretmen Adaylarının Nasıl Yetiştirildiklerine İlişkin Görüşleri", Kastamonu Eğitim Dergisi, S: 22(1).
- ŞENLİTÜRK, A. (2013). Öğretmen Adaylarının Plastik Sanatlara Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
- TANRISEVEN, I. ve CENGİZHAN, S. (2013). "Yapılandırmacı Yaklaşımın Eğitim Fakültesi Programlarına Yansıması", International Journal of Social Scien- ce, S: 6 (7).
- THOMSON, M. M., TURNER, J. E. & NIETFELD, J. L. (2012). "A Typo- logical Approach to İnvestigate the Teaching Career Decision: Motivations and Beliefs about Teaching of Prospective Teacher Candidates", Teaching and Teacher Education, S: 28 (2012).
- UÇGUN, D. (2013). "Türkçe Öğretmenlerinin Öğrencileri Motive Etme Dü- zeyleri ile İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersine Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki", Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S: 9 (2).
- UYSAL, İ. ve KÖSEMEN, S. (2013). "Öğretmen Adaylarının Genel Öz- Yeterlik İnançlarının İncelenmesi", Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, S: 2 (2).
- ÜLPER, H. ve BAĞCI, H. (2012). "Türkçe Öğretmeni Adaylarının Öğret- menlik Mesleğine Dönük Öz Yeterlik Algıları", Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, S: 7 (2).
- YAŞAR, Ş. (1998). "Yapısalcı Kuram ve Öğrenme-Öğretme Süreci", Anado- lu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 8 (1-2).