Kuru meyve akarı Carpoglyphus lactis (L.) (Acari: Carpoglyphidae)’in farklı sıcaklık ve nem ortamlarındaki gelişme eşiği ve yaşam çizelgeleri üzerine araştırmalar

Türkiye kuru kayısı üreten ve ihraç eden en önemli ülkelerden biridir. Buna rağmen kuru kayısılarda zararlı akarların biyolojileri çok az bilinmektedir. Carpoglyphus lactis (L.) (Acari: Carpoglyphidae) kuru kayısılarda bilinen en önemli zararlı akar türüdür. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü’nde yürütülen bu çalışmada C. lactis’in 18°C, 23°C ve 28 °C sıcaklık değerlerinde ve %65 ve %80 orantılı nem değeri kombinasyonlarında biyolojik özellikleri incelenmiştir. Gelişme eşiği %65 ve %80 orantılı nem için sırasıyla 7.55°C ve 4.90°C olarak hesaplanmıştır. Sıcaklık sabitesi ise %65 ve %80 orantılı nem için sırasıyla 83.68 ve 92.41 gün derece olarak bulunmuştur. Elde edilen sonuçlardan yararlanılarak düzenlenen yaşam çizelgelerine dayanılarak yapılan hesaplamalardan kalıtsal üreme yeteneği (rm) 0.15 ile 0.38 dişi/dişi/gün değerleri arasında sıcaklık ve neme bağlı olarak değişmektedir. En yüksek rm değeri 0.37 dişi/ dişi/gün 28°C ve %80 nem koşullarında elde edilmiştir. Net üreme gücü (RO) parametresi ise 9.60 ile 21.84 dişi/dişi/ömür değerleri arasında sıcaklık ve neme bağlı olarak değişmiştir. En yüksek RO 21.84 dişi/dişi/ömür olup 28°C %80 nem koşullarında elde edilmiştir. Döl süresi (T) sıcaklık artışıyla birlikte kısalma göstermiş olup 8.06 ile 14.93 gün değerleri arasında değişmektedir. En kısa döl süresi 28°C %80 nem koşullarında elde edilmiştir.

Investigation on the life table parameters and development threshold of Carpoglyphus lactis (L.) (Acari: Carpoglyphidae) at different temperatures and relative humidities

Turkey is one of the most important producing and exporting countries of dried apricots. The dried apricot mites causing serious losses and are important pests all over the world. Carpoglyphus lactis (L.) (Acari: Carpoglyphidae) was known as the most important pest species of dried apricots. This study was carried out at University of Ankara, Faculty of Agriculture, Department of Plant Protection. Biological parameters; development times, reproductive rates, and population growth parameters of C. lactis at three different temperatures (18°C±1, 23°C±1, 28°C±1) and two relative humidities (65%±1, 80%±1) were investigated. The thermal constant at 65% and 80% relative humidities were calculated as 83.68 and 92.41 degree days, respectively. The development threshold values were calculated as 7.55°C and 4.90°C, at 65% RH and for 80% RH. According to the life table data, the intrinsic rate of increase (rm); ranged from 0.15-0.37 female/female/days in the different combinations of temperature and relative humidities. The highest rm for C. lactis obtained is 0.37 at 28°C and 80% RH. The net reproduction rate (RO) ranged from 9.60-21.84 female/female in the different combinations of temperature and relative humidities. Increases in temperatures accelerated the generation period which ranged from 8.06 – 14.93 days. The shortest generation period was obtained at 28°C and 80% RH.

PDF

___

Anonymous, 2006. 2006 yılı Ocak Haziran Dönemi İhracatının Genel ve Sektörel Değerlendirilmesi Raporu. İhracat Genel Müdürlüğü, Ankara
Baker E. W. & G. W. Wharton, 1964. An Introduction to Acarology. The Macmillan Company, NewYork, 340-341 pp.
Barker, P. S., 1983. Binomics of Lepidoglyphus destructor (Schrank) (Acarina: Glycyphagidae), a pest of stored cereals. Canadian Journal of Zoology, 61: 355-358.
Birch, L. C., 1948. The intrinsic rate of natural increase of an insect population. Journal of Animal Ecology, 17: 15-26.
Campbell L, B. D. Frazer, N. Gilbert, A. P. Gutierrez & M. Mackauer, 1974. Temperature requirements of some aphids and their parasites. Journal of Applied Ecology, 11: 431–438.
Chmielewski, W., 1972. Mites occurring on food products: The morphology,biology and ecology of Carpoglyphus lactis (L., 1758) (Glycyphagidae, Acarina). Prace-Naukowe-Instytutu-Ochrony-Roslin, 13 (2):167-186.
Chmielewski, W., 1992. Varroa jacobsoni and other mites (Acari) as a component of organic honey pollution. Annales Universitatis-Mariae Curie - Sklodowska. Secto-DD, Medicina-Veterinaria, 47 (12): 65-67.
Cunnington, A. M., 1965. Physical limitis for complete development of the grain mite Acarus siro L. (Acarina: Acaridae) in relation to its world distribution. Journal of Applied Ecology, 2: 295-306.
Çobanoğlu, S., 1996. Edirne ilinde depolanmış ürünlerde saptanan zararlı ve yararlı Acarina türleri ve konukçuları. Türkiye Entomoloji Dergisi, 20 (3): 199-210.
Çobanoğlu, S., 2008. Mites (Acari) associated with stored apricots in Malatya, Elazığ and İzmir provinces of Turkey. Türkiye Entomoloji Dergisi, 32 (1): 3-20.
Emekçi, M. & S. Toros, 1994. Acarus siro L. (Acarina: Acaridae) ve Lepidoglyphus destructor (Schrank) (Acarina: Glyclphagidae) ile Avcısı Cheyletus eruditus (Schrank) (Acarina: Cheyletidae) Arasındaki Bazı Biyolojik İlişkiler Üzerinde Araştırmalar. A. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi) 176 s.
Emekçi, M. & S. Toros, 1989. Acarus siro L. (Acarina,Acaridae)’nin değişik sıcaklık ve nem ortamlarındaki gelişmesi üzerinde araştırmalar. Türkiye Entomoloji Dergisi, 13 (4):217-228.
Evans G. O., J. G. Sheals & D. Macfarlane, 1961. The Terrestrial Acari of the British Isles. Volume 1, 103-161. Trustees of the British Museum.
Genç, H. & A. İ. Özar, 1986. İzmir İlinde ambarlanmış ürünlerde bulunan akarlar üzerinde ön çalışmalar. Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 10 (3): 175-183.
Guerin, B., 1995. House dust mite Allergy. Clinical Reviews in Allergy and Immunulogy, 13 (2): 107-113.
Hughes, A. M., 1976. The Mites of Stored Food and Houses. Ministry of Agriculture, Fisheries and Food, Technical Bulletin. No: 9. Her Majesty’s Stationery Office, London, 400 pp.
Kılıç, N. & S. Toros, 2000. Tekirdağ İli ve Çevresinde Depolanan Ürünlerde Akarlar, Yoğunlukları ve Konukçuları ile Önemli Görülen Türün Biyolojisi Üzerinde Araştırmalar. A. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü (Basılmamış Doktora Tezi), 180 s.
Mitro, S. & P. Scley, 1993. Pollen feeding mites as pests of comds. Biene, 2: 58-63.
Özaydın, A. & O. Ecevit, 1999. Tyrophagus putrescentiae (Schrank) (Acari: Acaridae)’nın laboratuar koşullarında, farklı sıcaklıklardaki yaşam çizelgelerinin elde edilmesi üzerinde araştırmalar. Karadeniz Bölgesi Tarım Sempozyumu, (4-5 Ocak 1999), 597-606, Samsun.
Özer, M. & S. Toros, 1978. Kuru meyve akarı Carpoglyphus lactis (L.). Türkiye Bitki Koruma Dergisi, 2 (4): 223-230.
Özer, M., S. Toros, S. Çobanoğlu, S. Çınarlı & M. Emekçi, 1989. İzmir İli ve çevresinde depolanmış hububat, un ve mamulleri ile kuru meyvelerde zarar yapan Acarina takımına bağlı türlerin tanımı, yayılışı ve konukçuları. Doğa Türk Tarım ve Orman Dergisi, 13 (36): 1154-1189.
Saleh, S. M., Yacout, G. A. & El-M. Sadek, 1987. Comparative studies on sound and infested dried fig with Carpoglyphus lactis (Linne). Alexandri Journal of Agricultural Research, 32 (3): 409-418.
Solomon, M. E., 1951. Control of humidity with potassium hydroxide, sulphuric acide or otner solutions. Bulletin of Entomological Research, 42: 543-554.
Szlendak, E. & J. Boczek, 1992. Population development of the grain mite Acarus siro L. (Acari : Acaridae). Bulletin of the Polish Academy of Biological Sciences, 40 (1): 73-79.
Zdarkova, E., J. Strohalm & M. Houska, 1999. Effect of high pressure on Carpoglyphus lactis L. (Acari: Carpoglyphidae). Czech Journal of Food Sciences, 17 (6): 235-237.