Diyabetik Ayak Gelişimini Önleyici Hasta Eğitim Programının Hastaların Ayak Bakımı ile İlgili Bilgi ve Uygulamalarına Etkisi

Amaç: Tip 2 diyabetli hastalarda, diyabetik ayak gelişmesini önleyici hasta eğitim programının, hastaların ayak bakımı ile ilgili bilgi ve uygulamaları üzerine etkisini incelemektir. Gereç ve Yöntemler: Ön test-son test desende planlanan araştırma, bir üniversite hastanesinin Genel Dahiliye Kliniğinde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Tip 2 diyabet tanısı ile hastanede yatmakta olan, 18 yaş ve üstü, hastaneye yattığında ayakta ülser veya enfeksiyon bulunmayan, bilinci açık, iletişim kurmaya engel teşkil edecek bir durumu olmayan, iletişimi engelleyecek bir durumu olmayan, yazılı onayı alınan 40 hasta oluşturmuştur. Bulgular: Araştırmaya alınan hastaların %62,5’inin kadın, %30’unun 60 ve üzeri yaş grubunda, %25’inin 20 yıldan fazla süredir Tip2 DM tanısı olduğu ve %37,5’unun ayak yarası öyküsü olduğu belirlenmiştir. Eğitim öncesinde hastaların diyabetik ayak gelişmesini önleme doğru davranışları yapma oranlarının büyük oranda düşük olduğu, eğitim sonrası değerlendirmede doğru davranışları yapma oranlarının anlamlı şekilde arttığı belirlenmiştir. Sonuç: Diyabetik ayak gelişmesini önleyici eğitim programının Tip2 DM tanılı hastaların ayak bakımına ilişkin doğru bilgi ve davranış kazanmalarında etkili olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Diyabet, Diyabetik Ayak, Hemşirelik

The Effect of Preventive Patient Educational Program About Diabetic Foot Development on Patients’ Knowledge and Practice of Foot Care

Aim: The aim of this study is to investigate the effect of the patient education program to pre-venting the development of diabetic foot on the knowledge and practices of foot care in patients with type 2 diabetes. Material and Methods: The research planned in the pre-test and post-test design was conducted in the General Internal Clinic of a university hospital. The sample of the study consisted of 40 patients who were hospitalized with the diagnosis of Type 2 diabetes, aged 18 and over, who had no ulcers or infections on their foot when they were hospitalized, were conscious, had no condition to prevent communication, and had written consent. Results: It was found that 62.5% of the patients included in the study were female, 30% were in the age group of 60 and above, 25% had been diagnosed with Type 2 DM for more than 20 years and 37.5% had a foot wound history had a history of foot injury . Before the training, It was determined that while the rate of doing the right behaviors to prevent the develop-ment of diabetic foot was significantly lower before the training, and the rate of perfor-ming the correct behaviors in the post-training period increased significantly. Conclusion: Diabetic foot development training program was found to be effective in gaining the right informa-tion and behaviors related to foot care in patients with Type 2 DM.

Keywords:

Diabetes mellitus, Diabetic foot, Nursing,

PDF

___

1. World Health Organization (WHO) (2016). Global Report on Diabetes. (http://apps.who.int/iris/ bitstream/handle/10665/204871/9789241565257_eng. pdf;jsessionid=E9DD2A00BA3967A6449014FC3DF D8117?sequence=1), ss. 1-88. Accessed: 04.09.2018
2. Deribe B, Woldemichae K, Nemeral G. Prevalence and Factors Influencing Diabetic Foot Ulcer among Diabetic Patients Attending Arbaminch Hospital, South Ethiopia. J Diabetes Metab. 2014;5(1):1-7.
3. International Diabetes Federation (2019). IDF Atlas 9th edition and other resources.
4. Saltoğlu N, Kılıçoğlu Ö , Baktıroğlu S, et al. Diyabetik ayak yarası ve infeksiyonunun tanısı, tedavisi ve önlenmesi: Ulusal uzlaşı raporu. Klimik Dergisi. 2015;28(Özel Sayı 1): 2-34.
5. Demir T, Akıncı B, Yeşil S. Diyabetik ayak ülserlerinin tanı ve tedavisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2007;21(1):63-70.
6. Danmusa UM, Terhıle I, Nasır IA, Ahmad AA, Muhammad YH. Prevalence and healthcare costs associated with the management of diabetic foot ülcer in patients attending Ahmadu Bello University Teaching Hospital, Nigeria. International Journal of Health Sciences. 2016;10(2):119-228.
7. Ibrahim A, Jude E, Langton K, Jesus FRM, Harkless LB, Gawısh H. IDF Clinical Practice Recommendations on the Diabetic Foot. 2017;1-70.
8. Açar G. Diyabetik ayakta tedavi yaklaşımları ve Wagner sınıflamasını tedaviyi yönlendirmedeki rolü. T.C. Sağlık Bakanlığı Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi 2. Cerrahi Kliniği Uzmanlık Tezi. 2006
9. Zgonis T, Stapleton J, Girard-Powell V, Hagino R. Surgical management of diabetic foot infections and amputations. AORNJ. 2008;87(5):935-950.
10. Teles PNM. Case study in treatment of diabetic foot ulcer with alimentary gelatin. Br J Nurs. 2011;20(6):S4, S6, S8.
11. Torreguitart MV. International Consensus on the Diabetic Foot. Rev Ferm. 2011;34(5):25-30.
12. National Institue for Health and Care Excellence Guideline. Diabetic Foot Problems: Prevention and Management. 2015;1- 50.
13. Bakker K , Schaper, NC. The development of global consensus guidelines on the management and prevention of the diabetic foot. Diabetes Metab Res Rev. 2012;28 Suppl 1:116-118.
14. Namvong T. Nursing Practice Guideline for Foot Care for Patients with Diabetes in Thailand. 2014;1-448.
15. Funnell MM, Anderson RM, Austin A, Gillespie SJ. Individualization of diabetes self management education. The Diabetes Educator. 2007;33:45-49.
16. Hannah JB, Alberts J. Motivators and barriers to attending a diabetes education class and its impact on beliefs, behaviors, and control over diabetes. Geriatric Nursing. 2005;26:50-58.
17. Mensing CR, Norris SL. Group education in diabetes: Effectivenes and implementation. Diabetes Spectrum. 2003;16:96-103.
18. American Diabetes Association (ADA). Standarts of medical care in diabetes. Diabetes Care. 2013;36(Suppl. 1):11-66.
19. Adiewere P, Gillis RB, Imran Jiwani S, Meal A, Shaw I, Adams GG. A systematic review and meta-analysis of patient education in preventing and reducing the incidence or recurrence of adult diabetes foot ulcers. Heliyon. 2018;4(5):e00614.
20. D’Souza MS, Ruppert SD, Parahoo K, Karkada SN, Amirtharaj A, Jacob D, Balachandran S, Al-Samı NM. Foot care behaviors among adults with type 2 diabetes. Prim Care Diabetes. 2016; 10(6):442-451.
21. Dorresteijin JAN, Valk GD. Patient education for preventing diabetic foot ulceration. Diabetes Metab Res Rev. 2012;28(1):101-106.
22. Adolfsson ET, Smide B, Gregeby E, Fernstrom L, Wikblad K. Implementing empowerment group education in diabetes. Patient Education and Counselling. 2004;53(3):319-324.
23. Ekore RI, Ajayi IO, Arije A, Ekore JO. Knowledge of and attitude to foot Care amongst type 2 diabetes patients attending a university based primary care clinic in Nigeria: Original research. African Primary Health Care and Family Medicine. 2010;2(1):1-3.
24. Nural N, Hintistan S. Diyabetik hastaların ayak bakımı ile ilgili bilgi ve tutumlarının incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;18:2.
25. Fujiwara Y, Kishida K, Terao M, Takahara M, Matsuhisa M, Funahashi T, Shimomura I, Shimizu Y. Beneficial effects of foot care nursing for people with diabetes mellitus: An uncontrolled before and after intervention study. J Adv Nurs. 2011;67(9):1952-1962.
26. Miulescu RD, Neamtu MC, Dănoiu S, Paun D, Margina D. Prevalence of foot ulcer in diabetıc patients. Clinical Anatomy. 2014;13(3):411-412.
27. Kartal A, Çağırgan MG, Tığlı H, Güngör Y, Karakuş N, Gelen M. Tip 2 diyabetli hastaların bakım ve tedaviye yönelik tutumları ve tutumu etkileyen faktörler. TAF PrevMed Bull. 2008;7(3):223-230.
28. D’Souza MS, Karkada SN, Hanrahan NP, Venkatesaperumal R, Amirtharaj A. Do perceptions of empowerment affect glycemic control and self-care among adults with type 2 diabetes. Glob J Health Sci. 2015;7(5):80.
29. Güner A. Diyabetik hastaların diyabetik ayakla ilgili bilgi ve tutumlarının incelenmesi. Sağlık Bakanlığı Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Uzmanlık Tezi. 2005.
30. Policarpo NDS, Moura JRA, Melo Junior EBD, Almeida PCD, Macedo SFD, Silva ARVD. Knowledge, attitudes and practices for the prevention of diabetic foot. Revista Gaúcha de Enfermagem. 2014;35(3):36-34.
31. Göç M. Diyabetes mellituslu hastalarda hastalığın süresi, hastaların öğrenim düzeyi, diyabetik ayakla ilgili eğitim alma durumu, metabolik değerlerin, diyabetik ayak gelişim riski ve diyabetik ayaktan koruyucu davranış modelleri geliştirmeye etkileri. Sağlık Bakanlığı Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Uzmanlık tezi. 2008.
32. Türkiye Diyabet Vakfı. 2010-2020 Ulusal Diyabet Stratejisi Sonuç Dökümanı. İstanbul, Türk Diyabet Vakfı. 2010.
33. Lipsky BA, Tabak YP, Johannes RS, Vo L, Hyde L, Weigelt JA. Skin and soft tissue infections in hospitalised patients with diabetes: Culture isolates and risk factors associated with mortality, length of stay and cost. Diabetologia. 2010; 53(5): 914-923.
34. Neşe A, Ovayolu N. Diyabetik ayak ve bakımı. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006; 9(2):89- 96.