Dini Obsesyon ve Kompulsiyonların Psikoterapisinde Kuramlar, İmkanlar, Sınırlılıklar

OKB’nin bir alt türü olan dini obsesyon ve kompulsiyonların psikoterapisinde, dini tercih ve bağlılıkların durumun merkezinde olması hassas dengeleri sakınmayı, süreci hastanın kişisel sınırlarına girmeden dikkatle sürdürmenin önemini belirginleştirmektedir. Terapist, bir yandan elindeki etyolojik açıklamaları ve bunun gerektirdiği müdahaleleri uygulamak konusunda üzerine düşenleri yapmaya çalışmakta bir yandan da danışanın inanç özgünlüğünü zedeleyici her hangi bir anlayış ve müdahaleden kaçınmaya çalışmaktadır. Obsesyonların psikolojik etyolojisi ve psikoterapisi kuramsal yaklaşımlara göre farklılık göstermektedir. Bu yazıda alanda açıklama ve etkililikleri en çok tartışılan temel kuramlar Psikanalitik Psikoterapi, Davranışçı Psikoterapi, Bilişsel Davranışçı Psikoterapi akımlarının, dini obsesyon ve kompulsiyonlara dair etyolojik açıklamaları, temel müdahaleleri teorik bilgi ve bir vaka örneği eşliğinde sunulmuş, mevcut kuramların, bu alandaki katkıları ve sınırlılıkları tartışılarak, teori ve uygulamada yeni imkanlara dair bilgi ve öneri verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Çağdaş Psikoterapiler, Dini Obsesyon ve Kompulsiyonlar, Sınırlılıklar

The Treatment of Scrupulosity: Between Theories, Opportunities and Limits

In the psychotherapy scrupulsity that is a subtype of OCD, concentrate on religious preferences and devotions, emphasize the importance of careful attending to the process without breaking the patient's personal boundaries. The therapist tries to do what he has to do in order to apply the etiological explanations in his hand and the interventions it requires, while at the same time trying to avoid the patienst’s belief originality from any damaging understanding and intervention. Psychological etiology and psychotherapy of obsessions differ according to theoretical approaches. With in the framework in this article Psychoanalytic Psychotherapy, Behavioral Psychotherapy, Cognitive Behavioral Psychotherapy currents have been presented with their etiological explanations of religious obsessions and compulsions and their basic interventions in the context of theoretical knowledge and a case study. Also contribution and limits of current theories have been discussed and there have been suggestions on innovative possibilities in theory and practice.

Keywords:

Modern Psychotherapies, Scrupulosty, Limits,

PDF

___

Abramowitz, J. S. ve Jacoby, R. J. (2014).Scrupulosity: Acognitive–behavioral analysis and implications for treatment. Journal of Obsessive-Compulsive and RelatedDisorders, 3, 140-149.
Abramowitz, J. S., Taylor, S. ve McKay, D. (2005). Potentials and limitations of cognitive treatments for obsessive compulsive disorder. Cognitive Behaviour Therapy, 3, 140-147.
Amil, O. (2013). Dini içerikli obsesif kompulsif davranışların sosyodemografi açıdan incelenmesi ve vesvese ile ilişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aydın, A. ve Beşiroğlu, L. (2012) Obsesif kompulsif bozukluk: Kültürel bakış. Türkiye Klinikleri Psikiyatri, 3, 6-10. Besiroglu, L., Karaca, S. ve Keskin, İ. (2014). Scrupulosity and obsessive compulsive disorder: The cognitive perspective in islamic sources. J Relig Health, 53, 3-12.
Beyazyüz, M. ve Göka, E. (2010) Kültüre duyarlı yaklaşımın obsesif kompülsif bozukluktaki önemi. Anatolian Journal of Psychiatry, 11, 360-366.
Clark, D. A. (1999). Cognitive behavioral treatment of obsessive-compulsive disorders:A commentary. Cognitive and Behavioral Practice, 6, 408-415.
Clark, D. A. (2005). Focus on "cognition" in cognitive behavior therapy for ocd: Is it really necessary? Cogn Behav Ther, 34(3), 131-9.
Esman, H. A. (1989). Psychoanalysis and general psychiatry: Obsessive-compulsive disorder as paradigm. Journal of the American Psychoanalytic Association, 37, 319-336.
Esman, H. A. (2001). Obsessive compulsive disorder: Current views, Stein DJ, Stone M (Eds), Essential papers on obsessive-compulsive disorder, pp. 141-147 New York: New York University Press.
Fairfax, H. (2008) The use of mindfulness in obsessive compulsive disorder: Suggestions for its application and integration in existing treatment. Clin. Psychol. Psychotherapy, 15, 53-59.
Fergus, A. T. ve Rowatt, W. C. (2015). Uncertainty, god, and scrupulosity: Uncertainty salience and priming god concepts interact to cause greater fears of sin. J. Behav. Ther. & Exp. Psychiat. 46, 93-98.
Frankl, V. (2014) Psikoterapi ve din (Z.Taşkın, çev.). İstanbul: Say Yayınları.
Freud, S. (1995). Saplantılı eylemler ve dini uygulamalar-dinin kökenleri (S.Budak, çev.). Ankara: Öteki Yayınevi.
Freud, S. (1995). Totem ve tabu-Dinin kökenleri (S.Budak, çev.). Ankara: Öteki Yayınevi.
Freud, S. (1995). Musa ve tek tanrıcılık dinin kökenleri(S.Budak, çev.). Ankara: Öteki Yayınevi.
Freud, S. (1995). Bir yanılsamanın geleceği- uygarlık din ve toplum(S.Budak, çev.). Ankara: Öteki Yayınevi.
Fromm, E. (2006). Psikanaliz ve din (E.Erten, çev.). İstanbul: Say Yayınları.
Greenberg, D. ve Hubbert, J. D. (2010). Scrupulosity: A unique subtype of obsessive-compulsive disorder. Curr Psychiatry Rep, 12-4, 282-289.
Goodman, W. (2017). What causes obsessive-compulsive disorder (OCD)?.(Erişim Tarihi: Ağustos, 2017)https://psychcentral.com/disorders/ocd/what-causes-obsessive-compulsive-disorder-ocd/.
Gürdal, A. (Ed.) (2000). Psikanalitik kurama giriş. İstanbul: Bağlam Yayınları. Huppert, J. D. ve Siev, J. (2010). Treating scrupulosity in religious individuals using cognitive-behavioral therapy. Cognitive And Behavioral Practice, 17, 382-392.
Karancı, A. N., Gençöz, T., Yorulmaz, O. ve İnözü, M. (2010). Önsöz. Nuray Karancı, Tülin Gençöz, Orçun Yorulmaz, Müjgan İnözü (Ed.), Obsesif-kompulsif bozukluk: Bilişsel davranışçı yaklaşım, terapi ve sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
Leib, P. T. (2001). Integrating behavior modification and pharmacotherapy with the psychoanalytic treatment of obsessivecompulsive disorder: A case study. Psychoanalytic Inquiry, 21, 222-242.
Mathes B. M., Van Kirk, N. ve Elias, J. A. (2015). Review of psychotherapeutic approaches for OCD and related disorders. Curr Treat Options Psych,2, 284-296.
Nelson, E. A., Abramowitz, J. S., Whiteside, S. P. ve Deacon, B. J. (2006). Scrupulosity in patients with obsessive–compulsive disorder: Relationship to clinical and cognitive phenomena.Journal of Anxiety Disorders, 20, 1071-1086.
Quinodoz, J. M. (2016). Freud’u okumak, (B. Kolbay, Ö. Soysal, Çev.). İstanbul: Bağlam Yayınları.
Obsesif Compulsive Cognitions Working Group (1997). Cognitive assessment of obssesive compulsive disorder. Behaviroal Research Therapy, 35(7), 667-81.
Pollard, A. C.(2010). Scrupulosity. (Erişim Tarihi:Ağustos, 2017) http://www.ocfoundation.org/uploadedfiles/maincontent/find_help/ıocdf_scrupulosity_fact_sheet.pdf
Ponniah K., Magiati I. ve Hollon, S. D. (2003). An update on the efficacy of psychological therapies in the treatment of obsessive-compulsive disorder in adults. Obsessive Compuls Relat Disord., 1, 2(2), 207-218.
Purdon, C. ve Clark, D. A. (2013) Takıntılarla başa çıkma, (A.Gündoğdu ve P.İşcan, çev). İstanbul: Psikonet yayınları.
Rahmann, S. (1997) A cognitive theory of obsessions Behav. Res. Ther. 35(9), 793-802.
Salkovskis, P. M. (1999) Understanding and treating obsessive compulsive disorder.Behaviour Research and Therapy, 37, 29-52.
Stanley, M. A. ve Turner, S. M. (1995). Current status of pharmacological and behavioral treatment of obsessive-compulsive disorder. Behavior Therapy, 26, 163-186.
Sungur, M. Z. (2006). Obsesif kompulsif bozukluğun psikoterapisi, Tükel R, Alkın T (Eds.). Anksiyete bozuklukları. Ankara: Türkiye Psikiyatri Dernegi Yayinlari.
Twohig, M. P., Abramowitz, J. S., Bluett, E. J., Fabricant, L. E, Jacoby, R. J,…, Smith, B. M. (2015). Exposure therapy for OCD from an acceptance and commitment therapy (ACT) framework. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 6,167-173.
Tek, C. ve Ulug, B. (2001). Religiosity and religious obsessions in obsessive–compulsive disorder. Psychiatry Research, 104, 99-108.
Topçuğulu, V. (2003). Obsesif kompulsif bozuklukta psikanalitik görüşler. Klinik Psikiyatri, 6, 46-50.
Toprak, T. B., Emül, H. M (2016). A contrubition attempt to contemporary ocd theories: “Meratib-i ilim of dimağ” framework within islamic tradition, 23. Annual OCD CongressJuly 27-31 Chicago.
Toprak,T. B. (2016). Çağdaş OKB teorilerinde tıkanma ve ‘dimağdaki meratib-i ilim’ bilgisi üzerine (Erişim Tarihi: Ağustos, 2017) https://www.pscp.tv/karakalemdergsi/1BdGYdqlRaAKX.
Türkçapar, H. M. ve Şafak, Y. (2012) Obsesif kompulsif bozuklukta bilişsel özellikler ve bilişsel tedaviler. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Özel Sayısı, 5(3), 69-76. Yağcı, H.Y. (2006). Saplantılı dini davranışlar. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Witzig, T. (2017). Developing effective treatment plans for religious scrupulosity with emphasis on adult clients.24.Annual OCD CongressJuly 7-9 San Francico.