TÜRK PARLAMENTO TARİHİNDE CUMHURİYET SENATOSUNUN YERİ

Dünyanın birçok ülkesinde parlamentolar devleti yönetme yetkisini kullanmaktadırlar. Bunun yanında bazı ülkelerde iki Meclisli bir yapının varlığı gözlemlenmektedir. Cumhuriyet’in ilanıyla tek meclisli parlamenter sistem kabul edilmiştir. 1961’e gelinceye dek çift meclis tartışmaları kamuoyu gündeminde yer almıştır. Bu döneme kadar yapılan tartışmaların özünde iktidarın yetkilerinin kısıtlanması sorunu yatmaktadır. Türkiye toplumu 1961 Anayasası ile birlikte birçok yeni kurumla tanışmıştır. Bunlardan biri de Osmanlı Ayan Meclisine benzeyen 1961-1980 yılları arasında TBMM’nin ikinci bir kanadı olan Cumhuriyet Senatosudur. Cumhuriyet Senatosu Mili Birlik Komitesi üyeleri, cumhurbaşkanının seçtiği üyeler ve genel oyla seçilen üyelerden oluşan bir yasama meclisidir. Bu meclisin başlıca görevleri, iktidara gelen hükümetlerin icraatlarını denetlemek, bir denge unsuru olmak ve aşırılıklara karşı bir fren mekanizması oluşturmaktır. Bunun yanında toplumsal sorunların çözümünde önemli bir rol üstleneceği varsayılmıştır. Bu çalışmada, 1961-1980 döneminde yaşanan siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmeler ekseninde, Türk parlemento tarihinde önemli bir yeri olan Cumhuriyet Senatosu’nun faaliyet alanı ve senetoda yapılan çalışmalar ele alınmıştır.