YAHYA KEMAL'İN ‘NEŞÂTÎ’NİN GAZELİNİ TAHMİS’İ ÜZERİNDENYAHYA KEMAL VE NEŞÂTÎ’Yİ OKUMAK*

Yahya Kemal Beyatlı, 20. yüzyıl Türk edebiyatının, kültür ve düşünce dünyasının önde gelen aydınlarındandır. O, çok yönlü bir kişiliktir. Şair, yazar ve aynı zamanda bir siyasetçidir. Onun manzum eserlerinin yanında mensur eserleri de bulunmaktadır. Şiirlerinde iki farklı şiir dili görülür. Bu anlamda iki şiir kitabı ön plana çıkar. Bunlardan birincisi Kendi Gök Kubbemiz ikincisi ise Eski Şiirin Rüzgârıyleadını taşır. Bunun dışında Rubaileradlı bir eseri de bulunmaktadır. Kendi Gök Kubbemizonun yeni tarzda yazdığı modern şiirlerden oluşurken Eski Şiirin Rüzgârıyleadlı kitabı ise divan şiirinin etkisiyle yazılmış şiirlerden müteşekkildir. Bu iki kitap özellikle dil, üslup ve kullanılan nazım biçimleri bakımından birbirlerinden ayrılırlar. Kendi Gök Kubbemiz’de sade bir Türkçe kullanan Yahya Kemal, Eski Şiirin Rüzgârıyle adlı eserinde divan şiirinin 20. yüzyıldaki temsilcisi gibidir. Bu çalışmadaEski Şiirin Rüzgârıyleadlı eserin "Musammatlar" bölümünde geçen "Neşâtî'nin Gazelini Tahmis" başlıklı şiir incelenmiştir. Bilindiği üzere "tahmis" bir şairin gazel yahut kasidesinin her beytinin önüne üç mısra eklenmesiyle oluşturulur. İki farklı şairin mısralarının bir araya gelmesiyle oluşturulan tahmiste amaç şiirde konu bütünlüğünü sağlamaktır. Tahmisin güzelliği tahmisi yazan şairin başarısına bağlıdır. Bu çalışmada divan şiirinin başarılı şairlerinden Neşâtî'nin "-ı bile" redifli meşhur gazeline Yahya Kemal'in yazdığı tahmis tetkik edilmiştir. Bu çalışmada mezkûr tahmisten yola çıkılarak hem Yahya Kemal hem de Neşâtî'nin sanatından söz edilmiş, her iki şairin kaleminden vedüşünce dünyasından süzülerek bir araya gelen tahmise istinaden bazı tespitlerde bulunulmuştur.

PDF

___

Aktaş, Hasan (2010). “Türk Şiirinde Bir Mühre Olarak Yahya Kemal”. Uluslararası Sosyal Aratırmalar Dergisi The Journal of International Social Research.Volume 3 / 10, s. 32-49.

Altun, Kudret (hzl) (1997). Tezkire-i Mûcib,Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.

Aydemir, Yaşar (2009). “Yahya Kemal: Geleneği Geliştiren, Dönüştüren Şair”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi.Sayı: 3, s.1-28.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyi Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü’l-Âsâr min Fevâ’idi’l-Eş‘âr) İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.

Deveci, Mutlu (2011).“Yahya Kemal’in Süleymaniye’de Bayram Sabahı Şiirinde Zamana Diyalektik Bir Bakış”. Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 6/3, s. 715-729

Enginün, İnci. (1994). “Şiirimizin Klâsik Şairi Yahyâ Kemâl Beyatlı”. Doğumunun Yüzüncü Yılında Yahyâ Kemâl Beyatlı.Ankara: Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını.

Erkal, Abdulkadir (2009). Divan Şiiri Poetikası (17. Yüzyıl).Ankara: Birleşik Yayınevi.

Genç, İlhan (hzl) (2000). Esrâr Dede Tezkire-i Şuarâ-yı Mevleviyye,Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.

Kaplan, Mahmut (1996). Neşâtî Divanı,İzmir: Akademi Kitabevi.

Kaplan, Mahmut (2001). “Sebk-i Hindî Şairlerinden Fehîm, İsmetî, Nâ’ilî ve Neşâtî’nin Divanlarına Göre Şair ve Şiir Hakkındaki Görüşleri”. Hece. 53-55.

Kaplan, Mahmut (2014). “Neşâtî, Ahmed Dede”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü I, http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=2177, Erişim Tarihi: 12.02.2019

Karaca, Nesrin T. (2012). “Yahya Kemal'in Şiir Evrenindeki İzdüşümlerden: Lale Devri”. Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu (20-22 Ekim 2011) Bildirileri. Adana. s. 326-344.

Kaya, Bayram Ali (2007). “Neşâti”,İslam Ansiklopedisi. C.33. s. 18-19. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.

Özbalcı, Mustafa (1996). Yahya Kemal’in Duygu veDüşünce Dünyası. Ankara: Akçağ Yayınları.

Savran, Ömer (2007). “Neşâtî Divanı'nda Söz Kalıpları”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,Volume 2/4, s. 1329-1337.

Şahin, Veysel (2016). “Yahya Kemal’in Şiirlerinin Simge Kurgusu ve Görüntü Düzeyleri”, Journal of Turkish Language and Literature, Volume:2, Issue: 4, (101-116)

Şenler, Yaşar (1997). Kültür ve Edebiyata Dair Görüşleriyle Yahya Kemal.Ankara: Ötüken Neşriyat.

Şentürk, Ahmet Atilla ve Kartal, Ahmet (2009).Eski Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Dergâh Yayınları.

Ünver, İsmail (1986). Neşâtî.Ankara: Kültür Bakanlığı.

Yahya Kemal (2000). Eski Şiirin Rüzgârıyle.İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti Yayınları.

Turkish Studies - Language and Literature-Cover

ISSN: 2667-5641
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2006
Yayıncı: ASOS Eğitim Bilişim Danışmanlık Otomasyon Yayıncılık Reklam Sanayi ve Ticaret LTD ŞTİ