TAKVİM YIRTIKLARI’NDAKİ MEKÂNLAR VE KÜLTÜREL/İDEOLOJİK ATMOSFER

Sanatçı mekânları, edebî eserin oluşumunda ve anlaşılmasında önemli bir rol üstlenir. Bu anlamda sanatçıların vakit geçirdikleri kahvehaneleri, lokantaları, otelleri, kitabevlerini ve bu mekânlarda oluşan kültürel/ideolojik atmosferi bilmek eserlerine yansıyan birçok ayrıntıyı daha iyi anlamayı sağlar. Bu çalışmanın giriş bölümünde sanatçı, sanat eseri ve mekân ilişkisi hakkında bilgi verildikten sonra mekân, edebî muhit ve mahfil kavramları değerlendirilmiş, bu kavramların birbiriyle ilişkisi ve birbirinden ayrılan yönleri dikkatlere sunulmuştur. Sonraki başlıklar altında ise Türk edebiyatının çağdaş öykücülerinden Hüseyin Su’nun 1980-1993 yılları arasında tuttuğu günlükler üzerinden bir mekân okuması yapılmıştır. Günlüklerin genel niteliği hakkında bilgiler verildikten sonra günlüklerde geçen mekânlar tek tek tespit edilerek bu mekânların fizikî özellikleri ve tabii olarak bu mekânlardaki kültürel ve ideolojik paylaşımlar değerlendirilmeye tabi tutulmuştur. Günlüklerden hareketle Türk siyasi tarihi açısından son derece önemli bir döneme (12 Eylül askeri darbesi ve sonraki on üç yıl) denk düşen yıllarda, İslamcı bir çizgi takip eden Edebiyat dergisinin nasıl bir anlayış üzerine şekillendiği, nasıl dağıldığı gibi konular üzerinde fikirler yürütülmüş, özellikle Nuri Pakdil’in kişiliği, Edebiyat dergisi ve Hüseyin Su üzerindeki etkisi üzerinde durulmuştur. Pakdil’in tavır ve davranışlarının arkasında yatan sebepler hakkında birtakım yorumlarda bulunulmuştur. Sonuç bölümünde Takvim Yırtıkları’na yansıyan mekânlar ve bu mekânlardaki kültürel/ideolojik atmosfer hakkında ulaştığımız neticeler bir bütün hâlinde sunulmuştur.

THE PLACES IN TAKVİM YIRTIKLARI AND CULTURAL/IDEOLOGICAL ENVIRONMENT

The milieu of an author is crucial for understanding the formation and comprehension of a literary work. In this sense knowing the places where the author spends his time, such as tea houses, coffee shops, restaurants, hotels and bookstores, and also being familiar with the cultural environment in these places makes the reader more informed about the details that the author uses in his/her works. In the introduction part of this article, information about the relation among the author, literary work and place, and an evaluation about the concepts “place, literary milieu and gathering-place” with their similarities and differences are presented. After that there is an attempt of evaluating the places based on the journals that Hüseyin Su, a contemporary Turkish storywriter, kept in between the years 1980 and 1993. In this part, a general view about the journals is given and then the places which are mentioned in the journals are detected and introduced. Their physical features and sharings among the people gathering in these places are examined. Based on the journals, firstly the change in the publication policy of Edebiyat Journal in the years just after the 1980 Coup, secondly how the writers split up, and finally the personality of Nuri Pakdil and his effect on Hüseyin Su are discussed. Some comments are made about the reasons behind Nuri Pakdil’s behavior and attitudes. In the conclusion of the article, the places narrated in Takvim Yırtıkları, and the conclusions about the cultural and ideological environment in these places are presented as a whole.

___

  • Anar, T. (2012). Mekândan Taşan Edebiyat -Yeni Türk Edebiyatında Edebiyat Mahfilleri-İstanbul: Kapı Yay.
  • Aslan, H. (1996). Edebiyat Dergisinin Özetli Fihristi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
  • Ay, A. (2008). “Kar Altında Erdem Bayazıt Hüznü”. Yedi İklim, S. 215-216, s. 16.
  • Demirel İsmail (2013). Yayınevi Mezarlığında Bir Çiçek Öncü Kitap. https://www.dunyabizim.com/mercek-alti/yayinevi-mezarliginda-bir-cicek-oncu-kitaph14062.html E.T.: 25.12.2018. Düşünsel, Entelektüel, Muhalif Bir Tasarım Olarak Edebiyat Dergisi ve Nuri Pakdil Özel Sayısı, Hece, Ocak 2015, 8 (85), 574 s.
  • Emre, A. (2016). Şiirimizde Ortadoğu. İstanbul: Temmuz Yay.
  • Harmancı, A. (2013). Nuri Pakdil’in Bir Yazar ve Entelektüel Olarak Portresi İçin Eskizler. Edebiyat Eylemi ve Nuri Pakdil kitabı içinde, Ankara: Hece Yay.
  • Harmancı, A. (2015). Yazının Yükü: Nuri Pakdil’in Edebiyat Dergisi Üzerine Bir İnceleme. İstanbul: İz Yay.
  • Hüseyin Su ile 24 Aralık 2018 tarihinde e-posta yolu ile yapılan görüşme.
  • Kabaklı, A. (1978). Türk Edebiyatı 3. İstanbul: Türk Edebiyatı Yay.
  • Moran, B. (1999). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yay.
  • Özdenören, R. (2004). “Nuri Pakdil: Eylemin Arka Yüzü”. Hece, S. 85, s. 227-235.
  • Öztürk, M. (2017). “Türk Edebiyatında Kudüs Teması”. Journal of Islamicjerusalem Studies, S. 17, s. 52-54.
  • Pakdil, N. (1969). “Kalemin Yükü”. Edebiyat, S.1, s. 1, 4.
  • Sadıkoğlu İ. (2013). Modern Türk Edebiyatı İçinde Nuri Pakdil’in Edebiyat Dergisinin Yeri ve Rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Sonumut, E. (1969-1970). “Arayışın Tescili”. Edebiyat, S.7-12, s. 3.
  • Su, H. (2015). Edebiyat Eyleminin ‘İrtibat Noktası’: Edebiyat Dergisinin Bürosu. Yeni Şafak Eki.https://www.yenisafak.com/hayat/edebiyat-eyleminin-irtibat-noktasi-edebiyatdergisinin-burosu-2321803 E.T.: 04.01.19.
  • Su, H. (2017). Yazı ve Yazgı. İstanbul: Şule Yay.
  • Su, H. (2018a). Takvim Yırtıkları 1. İstanbul: Şule Yay.
  • Su, H. (2018b). Takvim Yırtıkları 2. İstanbul: Şule Yay.
  • Su, H. (2018c). Takvim Yırtıkları 3. İstanbul: Şule Yay.
  • Su, H. (2018d). Entelektüel Öfke: Nuri Pakdil. İstanbul: Şule Yay.
  • Şekil 1-2-3-4-5-6, Hüseyin Su Özel Arşivi.
  • Temel, Ali Ulvi (2013), “Düşünce ve Edebiyat Açısından Nuri Pakdil’in Ortadoğu Algısı”, Edebiyat Eylemi ve Nuri Pakdil kitabı içinde, Ankara: Hece Yay.
  • Tonga, N. (2016). Cumhuriyet Döneminde Bir Edebî Muhit Olarak Ankara (1923-1980). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.