NAMIK KEMAL’İN NAZİRELERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Tanzimat, Türk edebiyatında bir değişim ve dönüşümün yaşandığı dönüm noktalarından biridir. Bu değişimin öncülerinden olan Namık Kemal, arayışlar döneminin baş aktörlerindendir. “Vatan Şairi” olarak tanınan Namık Kemal, yazdığı divan şiirleri ile de döneminde adından söz ettiren etkin bir şairdir. Şiire nazirelerle başlayıp şairliğini nazirelere dayandırarak sürdürür ve ilkinden sonuncusuna kadar nazireciliği hiç terk etmez. Encümen-i Şuara topluluğunda yer alan şair gerek divan şairlerinin gerek encümen şairlerinin gerekse dönemin diğer şairlerinin şiirlerine nazireler yazar. Namık Kemal nazirelerinde kuru bir taklitten çok şairliğini güçlendiren ve geliştiren bir yol izler. Birçok araştırmacı onun divan şiirleri üzerinde durmaz. Ancak taklit ya da başarısızlıkla nitelendirilen bu şiirler, onun “vatan şairi” olmasında önemli bir rol üstlenir. Nazire yazdığı şairlerde yenilik, farklılık ve söyleyiş ustalığı özelliklerini gözeten Namık Kemal, arayışlar dönemi olarak isimlendirilen dönemin örnek şairlerinden biri olmayı başarır. Bu çalışmada Namık Kemal divan şairi olarak ele alınarak fikrî alt yapısının ve şairliğinin gelişmesinde kendisine kaynak teşkil eden unsurlar üzerinde durulacaktır. Öncelikle encümen şairleri arasındaki yeri ortaya konularak nazire yazdığı tüm şiirler tek tek ele alınacaktır. Nazire yazılan şiir ile Namık Kemal’in şiiri karşılaştırılacak, klasik nazire anlayışından farkı ve yenilikler açıklanmaya çalışılacaktır. Bu karşılaştırmanın divan şiirinin geldiği noktayı ve değişimin nasıl gerçekleştiğini göstermesi bakımından dönemin aydınlatılmasına ve daha iyi anlaşılmasına katkı sunacağı kanaatindeyiz.

THE INVESTIGATION OF NAMIK KEMAL’S NAZIRES

Tanzimat Reform Era is among the milestones of changes and conversion. Namık Kemal who is one of the pioneers of this conversion era, is one of the leading models of this period of pursuits. Namık Kemal, known as the “Vatan Şairi”, is an influential poet who made a name for himself with his divan poems he wrote. He starts writing the poem through nazires, bases his poetry upon these nazires and also, he does never abandon the nazire writing. As a part of Encümen-i Şuara committee, Namık Kemal has written nazires for the poems of not only Ottoman poets and committee poets but also other poets of the period. In his nazires, Namık Kemal resorts to a method that develops his poesy, rather than apery. Many of the researchers do not dwell upon his Ottoman poetry. However, these poems that are described as apery and failure play an important role in him being a leader in national poetry. Namık Kemal, whose nazires have the features of novelty, dissimilarity and success in ways of expression, has been successful in becoming one of the prominent poets of the period called the period of pursuits. In the present study, Namık Kemal will be investigated with his Ottoman poetry and the sources that improves his literal background will be examined. First of all, the poems for which he has written the nazires will be analyzed by focusing on the place where he has been among the committee poets. Other poems and Namık Kemal’s poems will be compared in terms of the nazire writing, what is different in his nazires from usual ones and the changes will be explained. This comparison is expected to shed light on the future research with respect to the current situation of Ottoman poetry and the changes that has happened to those poems.

___

  • Akalın, N. (1997). “Namık Kemal’in Eski Türk Edebiyatına Bakışı”, Dergâh, Edebiyat, Sanat, Kültür Dergisi, C. 8, S. 94, Aralık, ss. 14-17.
  • Akımsar, B. (1961). Namık Kemal, Hayatı, Kişiliği, Mücadelesi, Eserleri, İzmir: Kovan Kitabevi.
  • Akyüz, K. (1982). “Tanzimat Devri-_iir”, Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri (1860- 1923) I, 4.bs, Ankara: Mas Matbaacılık ve Aksesuvarları, ss. 23-25.
  • Akyüz, K. (1986). “Namık Kemal”, Batı Tesirinde Türk Şiiri Antolojisi, 4.bs., İstanbul: İnkılâp Kitabevi, ss. 52-61.
  • Akyüz, K. (2017). Batı Tesirinde Türk Şiiri Antolojisi, İnkılap Kitabevi, İstanbul.
  • Alper, K. (2014). “Namık Kemal’den Ahmet Hamdi Tanpınar’a Eski Yeni Tenkidi”, Turkısh Studies Language and Literature, Volume 9/6, p. 611-624.
  • Ayaz, H. (1995). Tanzimat Şiirinde Metafizik Konular (Şinasi, Ziya Paşa, Namık Kemal, Recaizade M. Ekrem, Abdülhak Hâmid, Muallim Nâcî), Basılmamı_ Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, s. 276.
  • Aydın A. (2011). “Namık Kemal’i Victor Hugo’ya Götüren Etkenler”, Turkish Studies – International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Vol. 6/3, Summer, pp. 197- 204.
  • Aydoğan, B. (1987). Namık Kemal’in Eserlerinde Sanat ve Edebiyat Görüşleri, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ayverdi, İ.(2016). Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Yayınları.
  • Azamat, N. (2007). TDV İslam Ansiklopedisi, 33. Cild, İstanbul, TDV Yayınları.
  • Banarlı, N. S. (1983). “Ekrem – Hamid – Sezai Mektebi ve Türk Edebiyatında Sanat İçin Sanat Temayülleri”, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, 2.bs., İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, C. 2, ss. 915-916.
  • Banarlı, N. S. (1983). “Namık Kemal (1840-1888)”, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, 2.bs., İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, C. 2, ss. 879- 914.
  • Banarlı, N. S. (1983). “Şinâsî – Ziya Paşa – Namık Kemal Mektebi ve Türk Edebiyatı / Cemiyet İçin Sanat Hareketleri”, Resimli Türk Edebiyatı Tarihi, 2.bs., İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, C. 2, ss. 858-859.
  • Bilgegil, M. K. (1972). Harabat Karşısında Namık Kemal: Namık Kemal’in Eski Edebiyata İtirazları, 1.bs., İstanbul: İrfan Yayınevi, s. 303.
  • Bolayır, Kemal-zade A. E. (1908). Rûh-i Kemal, İstanbul: Mehmed Bey Matbaası.
  • Çalık, E. (1991). “Namık Kemal’in Edebiyat Hakkındaki Görüşleri”, İslâmî Edebiyat, S. 14, EkimKasım-Aralık, ss. 21-22; Komisyon (1993). DoğumununYüz ellinci Yılında Namık Kemal, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını – Sayı 67, XV+280.
  • Devellioğlu, F. (2013). Osmanlıca – Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları.
  • Dilmen, İ. N.(118). Târih-i Edebiyyat-ı Osmâniyye, C. II, İst. Matbaa-i Âmire.
  • Dizdaroğlu, H. (1954). Namık Kemal, Hayatı, Sanatı, Eserleri, İstanbul: Varlık Yayınları.
  • Doğan, M. N. (1996). Fuzuli’nin Poetikası, İlmi Araştırmalar 2, İstanbul.
  • Durusoy A. (2012), Vahdet, TDV İslam Ansiklopedisi, 42. Cild, 430-431.
  • Ebuzziya Tevfik (1908). Kemal Bey’in Terceme-i Hali, İstanbul: Ebuzziya Matbaası, İstanbul.
  • Ekiz, O. N. (1984). Namık Kemal, Hayatı, Sanatı, Eserleri, İstanbul: Gökşin Yayınları.
  • Enginün İ. (2007). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923), Dergâh yayınları.
  • Ercilasun, B. (1989). “Namık Kemal’in Şiirleri Hakkında”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, S. 1, Ankara.
  • Ergun, S. N. (2018), Namık Kemal’in Hayatı ve Şiirleri, Historia Yayınları, İstanbul.
  • Ergüç, A. (1959). Namık Kemal, Konya: Şahap Kitabevi.
  • Ersoylu, H. (2003). “Hürriyet Kasidesi’nin Metin Örgüsü ve Bunun Namık Kemal’in Yeni Şiirindeki İzleri”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, C. 1, Ankara, ss. 23-38.
  • Ertaylan, İ. H. (1932). Namık Kemal, İstanbul: Kanaat Kütüphanesi.
  • Ertem, A. (1957). Namık Kemal’in Şiirleri, Yeni Matbaa, İstanbul.
  • Gariper, C. (2005). “Yenileşmenin Başlangıcı ve Öncüleri / Şinasi – Namık Kemal – Ziya Paşa – Ahmet Midhat Efendi”, Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı (1839-2000), [Ramazan Korkmaz (ed.) – Hülya Argunşah – Ali İhsan Kolcu – Ayşenur Külahlıoğlu İslam – Cafer Gariper – Osman Gündüz – Tarık Özcan], 2.bs., Ankara: Grafiker Yayınları, ss. 41-80.
  • Göçgün, Ö. (1987). Namık Kemal, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Göçgün, Ö. (1991). “Namık Kemal’in Yazdığı İlk Beyit”, Türk Edebiyatı Araştırmaları II, Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları, ss. 202-204: “…Namık Kemal, henüz 12 yaşında iken Kars’ta ilk beytini yazdı…”.
  • Göçgün, Ö. (1999). Namık Kemal’in Şairliği ve Bütün Şiirleri, 1.bs., Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, XCIV+468 s..
  • Göçgün, Ö. (2009). Edebiyat ve Kültür Dünyamızda Namık Kemal, Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Eserlerinden Açıklamalı Seçmeler, 1.bs., Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, s. 222.
  • Gültekin, İ. (2013). Nâbî’nin İki Gazelinde Kalb’den Anlama Giden Yol, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 49, Erzurum.
  • Gündüz, O. (2002). “Namık Kemal’in Şiirlerinde Fonetik Unsurlar ve Kişi Zamirlerinin Kullanılışı”, Bilig / Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, No: 20, ss. 125-139.
  • Gürlek, D. (1988). Namık Kemal, Hayatı – Sanatı – Eserleri, İstanbul: Boğaziçi Yayınevi.
  • Hersekli Ârif Hikmet (1334), Divân, Âsâr-ı Müfîde Kütüphânesi-Matbaa-i Âmire, İstanbul.
  • Hökelekli, H. (2000). “İdrak”, TDV İslam Ansiklopedisi, 21. C., 477-478.
  • Kaplan, M. (1948). Namık Kemal Hayatı ve Eserleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, s. 240.
  • Kaplan, M., Enginün İ., Emil, B (1978). Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi II, 1865 – 1876, İstanbul Üniv. Edebiyat Fak. Yayınevi, İstanbul.
  • Kaplan, M. (2006). Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar I, Dergâh yayınları, İstanbul, 8.b.
  • Kara, E. (1988). Namık Kemal’in Eserlerinde Benzetme Unsurları, Basılmamı_ Bilimde Uzmanlık Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 737.
  • Kaya, T. (2019). “Namık Kemal’in Bilinmeyen Bir Şiiri”, Turkısh Studies Language and Literature, Volume 14 Issue 2, p. 611-624.
  • Kemal, N. (1989), Tercüme-i Hâl-i Emir Nevruz Mukaddime, Namık Kemal’in Türk Dili ve Edebiyatı Üzerine Görüşleri ve Yazıları, (haz. Kazım Yetiş), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fak. Yay. İstanbul.
  • Kemaleddin Şükrü (1931). Namık Kemal, İstanbul: Kanaat Kütüphanesi.
  • Kısakürek, N. F. (1940). Doğumunun Yüzüncü Yıl Dönümü Dolayısıyle Namık Kemal Şahsı – Eseri – Tesiri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, , 6+[4]+316+LXXXVIII s.+7 adet resim.
  • Kısakürek, N. F. (1940). Doğumunun Yüzüncü Yıl Dönümü Dolayısıyle Namık Kemal, Şahsı, Eseri, Tesiri, TDK Yay., Ankara 1940.
  • Kısakürek, N. F. (2009), Namık Kemal, Şahsı-Eseri-Tesiri, Ankara, TDK.
  • Kocakaplan, İ. (1999). Namık Kemal, İstanbul: Timaş Yayınları, s. 150.
  • Kocatürk, V. M. (1955). Namık Kemal’in Hayatı, İstanbul: Buluş Yayınevi.
  • Koçin, A. (2009). Divan Şiirinde Hz. İsa, Sakarya Üniversitesi İlahîyat Fakültesi Dergisi, S.19, s.69104.
  • Kolcu, A. İ. (2005). “Yenileşmenin İkinci Kuşağı / Ekrem-Hamid-Sezai Mektebi”, Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı (1839-2000), [Ramazan Korkmaz (ed.) – Hülya Argunşah – Ali İhsan Kolcu – Ayşenur Külahlıoğlu İslam – Cafer Gariper – Osman Gündüz – Tarık Özcan], 2.bs., Ankara: Grafiker Yayınları, ss. 81-108.
  • Kolcu, A. İ. (2010). Namık Kemal’in Poetikası, 1.bs., Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi, s. 96.
  • Komisyon (1942). Namık Kemal Hakkında, İstanbul: Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Enstitüsü Neşriyatı: 2, Vakit Matbaası.
  • Korkmaz, R. (2005). “Yeni Türk Edebiyatına Giriş / Hazırlık Dönemi ve İlk Denemeler”, Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı (1839-2000), [Ramazan Korkmaz (ed.) – Hülya Argunşah – Ali İhsan Kolcu – Ayşenur Külahlıoğlu İslam – Cafer Gariper –Osman Gündüz – Tarık Özcan], 2.bs., Ankara: Grafiker Yayınları, ss. 13-40.
  • Köksal, Y. (1957). Namık Kemal, İstanbul: Şevket Ünsal Matbaası.
  • Kurt, H. (2001). Namık Kemal’de Din ve Sosyal Felsefe, Basılmamı_ Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, V+128.
  • Kutlar, F. S. (2006). Mustafa Sâmi Bey, TDV İslam Ansiklopedisi, 31.C., İstanbul.
  • Namık Kemal (1989). Mukaddime-i Celal, Namık Kemal’in Türk Dili ve Edebiyatı Üzerine Görüşleri ve Yazıları, (hz. Kazım Yetiş), İstanbul, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Onan, Prof. N. H. (1951). “Nâmık Kemal’in Tâlim-i Edebiyat Üzerine Bir Risalesi”, Ankara.
  • Öngören, R. (2000) “İbrahim b. Edhem”, İstanbul, Türkiye İslam Ansiklopedisi, Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Özgül, K. (2015). Şiirin Hazanında Gazel Dökenler II - Hersekli Ârif Hikmet Bey, İstanbul, Kitabevi.
  • Özgül, K. (2015). Şiirin Hazanında Gazel Dökenler- II Hersekli Ârif Hikmet Bey, Kitabevi.
  • Özgül, M. K. (2014), Kemâl’le İhtimal Yahut Nâmık Kemal’in Şiirine Tersten Bakmak, İstanbul, Dergâh Yayınları.
  • Pala İ. (1997). “Devlet Olmanın Beş Şartı”, Şi’r-i Kadîm / Şiir Şerhleri,İstanbul: Ötüken, ss. 100102.
  • Parlatır İ. vd. (2006), Tanzimat Edebiyatı, Akçağ yayınları, Ankara.
  • Parlatır, İ. (1988). “Namık Kemal’in Lâzımsa Redifli Gazelleri ve Nazireleri”, Ölümünün 100. Yılında Namık Kemal, İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları, ss. 161-183.
  • Parlatır, İ. (1989). “Namık Kemal’in Edebiyatımıza Getirdiği Yeni Değerler”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. V, S. 1, Ankara, ss. 37-46.
  • Parlatır, İ. (1992). “XIX. Yüzyıl Yeni Türk Şiiri / Tanzimat’ın _kinci Kuşağı”, Türk Dili, Aylık Dil Dergisi IV (Çağdaş Türk Şiiri), S. 481-482 / Ocak – Şubat – Mart, ss. 17-29.
  • Parlatır, İ. (1992). “XIX. Yüzyıl Yeni Türk Şiiri / Tanzimat’ın Birinci Kuşağı”, Türk Dili, Aylık Dil Dergisi IV (ÇağdaşTürk Şiiri), S. 481-482 / Ocak – Şubat – Mart, ss. 10-17.
  • Su, H. – Karadeniz, A. (ed.) (2012). Namık Kemal, Tekirdağ: Namık Kemal Üniversitesi Yayını, 448 s. Namık Kemal, Hayatı ve Eserleri], Kahire: Câmi’atü Ayn şems, Külliyyetü’l-Âdâb (Basılmamı_ Master Tezi), 190 s. (Edebiyat Fak. Kütüb. No: 17673-17674, Yeni No: 459460).
  • Sungurhan-Eyduran, A. (2006). Şem’. Türk Dünyası Edebiyat Kavramları ve Terimleri Sözlüğü. (c. 5, ss. 392-393). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
  • Süleyman Nazif (1922). Namık Kemal, İstanbul: İkdam Matbaası.
  • Süleyman Nazif (1925). İki Dost (Namık Kemal – Ziya Paşa), İstanbul: Kanaat Kütüphanesi.
  • Süleyman Nazif (2011). Namık Kemal [Haz. Mehmet Samsakçı], İstanbul: Kitabevi Yayınları, XXI+177 s.
  • Şahin, C. (2017). “Namık Kemal ve Beşir Fuad’daki Vıctor Hugo Portresi”, Turkısh Studies Language and Literature, Volume 12/30, p. 415-431.
  • Şengül, A. (2000). “Yeni İnsan Anlayışı Çerçevesinde Namık Kemal’in Hürriyet Kasidesi’ne Genel Bir Bakış”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler, C. II, S. 1, Nisan, ss. 25-34.
  • Tanpınar A. H. (2009), 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, 5. bs., Çağlayan Kitabevi, İstanbul, s. 252253.
  • Tanpınar, A. H. (1982). “Namık Kemal”, 19’uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, 5.bs., İstanbul: Çağlayan Kitabevi, ss. 342-444.
  • Tansel, F. A. (2005). Hususi Mektuplarına Göre Namık Kemal ve Abdülhak Hamid, Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Tarlan, A. N. (1985). Fuzuli Divanı Şerhi, sy. 457.
  • Tavukçu, O. K. (2011). Namık Kemal, 1.bs., Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
  • Toros, T. (1998). Türk Edebiyatından Altı Renkli Portre: Namık Kemal, Mehmet Akif, Abdülhak Hamid, İbnülemin, Yahya Kemal, Abdülhak Şinasi, İstanbul: İsis Yayıncılık.
  • Turgut, C. Ö. (2010). “Namık Kemal’in Vaveylâ Adlı Şiirinde Vatan Anlayışı”, Prof. Dr. Bilge Ercilasun Armağanı, Ankara: Pegem Akademi Yayınları, ss. 315-322.
  • Uçman A. (2006). “Namık Kemal”, Tanzimat Edebiyatı, (Haz.: Abdullah Uçman – Ahmet Bican Ercilasun – İnci Enginün – İsmail Parlatır – Nurullah Çetin – Zeynep Kerman), 1.bs., Ankara: Akçağ Yayınları, ss. 201-288.
  • Uçman, A. (2007). “Namık Kemal’in Divan Edebiyatına İtirazları”, Kitap-lık, Aylık Edebiyat Dergisi [Dosya: Eski Edebiyata Yeni Yorumlar], S. 107, Temmuz – Ağustos, ss. 73-77.
  • Uludağ, S. (1996). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Marifet Yay.
  • Üstünova, M. (1992). “Divan Edebiyatının Tanzimat Birinci Dönem Sanatçıları Üzerindeki Etkileri”, Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, C. VII, S. 2, Bursa, ss. 141-150.
  • Üzgör, T. (1995). Fehim-i Kadîm, İslam Ansiklopedisi, TDV Yayınları, 1995.
  • Yavuz Y. Ş. (1991), Arş, TDV İslam Ansiklopedisi, 3.C., İstanbul.
  • Yazıcı, T. (1993) “Câm-ı Cem”, İstanbul, Türkiye İslam Ansiklopedisi, Diyanet Vakfı Yayınları.
  • Yetiş, K. (1989). Namık Kemal’in Türk Dili ve Edebiyatı Üzerine Görüşleri ve Yazıları, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi yayınları, İstanbul.
  • Yetiş, K. (1989). Namık Kemal’in Türk Dili ve Edebiyatı Üzerine Görüşleri ve Yazıları, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
  • Yetiş, K. (1993). “Edebiyat Nazariyesi Kitaplarında Namık Kemal’in Eserlerinin Örnek Olarak Değerlendirilişi”, Doğumunun Yüz ellinci Yılında Namık Kemal, Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını – Sayı 67, ss. 117 – 136.
  • Yıldız, S. (2006). “Tanzimat’ın Birinci Nesli”, Tanzimat Dönemi Edebiyatı, 2.bs., İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım, s. 121.
  • Yıldız, S. (2006). “Tanzimat’ın İkinci Nesli”, Tanzimat Dönemi Edebiyatı, 2.bs., İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım, s. 139-141.
  • http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=2462, Erişim Tarihi: 28.08.2019
  • https://edebiyatvesanatakademisi.com/divan-siiri-ve-sairler/seyhulislam-yahya-hayati-ve-edebikisiligi-1020.aspx, Erişim Tarihi: 28.08.2019
  • http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=572), Erişim Tarihi: 28.08.2019
  • http://www. turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=1900), Erişim Tarihi: 28.08.2019